Molen Het Hert / De Reus (2e), Dokkum

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1881

herbouwd

verdwenen

1932

gesloopt

afkomstig van

Koog aan de Zaan (De Reus)

voorganger

Dokkum (Het Hert (1e))

geschiedenis

Volgens Warner Banga verkeerde Het Hert in Dokkum waarschijnlijk in een zeer slechte staat, want in 1881 kocht Banga van molenbouwer De Boer uit Koog aan de Zaan het achtkant van oliemolen De Reus en liet dit te Dokkum herbouwen. Mogelijk werd pas daarna de molen De Reus genoemd?

In 1925 nam Jan Banga de zagerij over. Het Hert werd voorzien van zelfzwichting.

Meester-zager was Siberen Welbedacht. Deze bezat voordien zelf molen Het Fortuin te Harlingen (molen 01423), na verloop van tijd kwam hij aan het werk bij Overmeer op Schenkenschans. Hij was daar ontevreden omdat er de hele dag haastig gezaagd werd, daarom stapte hij over naar Banga te Dokkum. Toen Siberen ermee stopte nam zijn zoon Wytse het werk over, die kwam van Siebenga's molen te Heerenveen (molen 03279). Knechten waren Durk Boonstra en Durk de Jager, de laatste moest geschikt hout uitzoeken voor de klanten. 

In 1932 fuseerde de firma met De Phoenix (molen 03244 a) en werd de windkracht op Het Hert vervangen door een elektrische zagerij, bestaande uit een horizontaal en een verticaal zaagraam. Het gevlucht werd verwijderd en aan boeren verkocht als damleggers. De bovenas en de handgesmede krukas gingen voor oudijzerprijs weg. 

Omdat de zaken goed liepen, kocht Banga van de gemeente een nieuw terrein waarop een moderne zaak met nieuwe loodsen en machines verrees. Op een zeker moment had Banga 15 personeelsleden, maar in 1982, bij het honderd-jarig jubileum, was men al ingekrompen tot tien. In 1984 werd het bedrijf overgedaan aan Oberman van Koophandel en Zeevaart (molen 03243 d). Alleen die firma heeft het van de vier Dokkumse zagerijen overleefd. 

Bronnen ondermeer:
- informatie van Piet Banga, in artikel door Gerben D. Wijnja in De Utskoat nr. 44, dec. 1986.
- "Over de grenzen", art. door D.M. Bunskoeke in De Utskoat nr. 89, maart 1998 blz. 18.
- Ron Couwenhoven, website Duizend Zaanse Molens.
- "Ontheemde Zaanse molens", art. door Gerben D. Wijnja in De Utskoat nr. 121, maart 2006.