- naam
- Varnebroekmolen
- modeltype
- Weidemolen, grondzeiler
- functie
- poldermolen
- bouwjaar
- herbouwd
- 1974 / 2013
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
Bemalen van de polder Het Maalwater op vrijwillige basis; vh. bemalen van de polder Varnebroek.
- adres
-
Het Maalwater nabij nr. 8
1852 RH Heiloo - Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Ten Bruggencate-nr.
- 10689
- oude dbnr.
- B667
- Meest recente aanpassing
- | Molenaar
Molen Varnebroekmolen, Heiloo
Heiloo, Noord-Holland
b
locatie
- plaats
-
Heiloo
- gemeente
- Heiloo, Noord-Holland
- kadastrale aanduiding
- Gemeente Heiloo, sectie F, nr. 349
- geo positie
-
X: 108461, Y: 514580N: 52.61676, O: 4.70003
- biotoopwaarde
- landschappelijke waarde
- Zeer groot
contact en bezoek
- bezoek/postadres
-
Het Maalwater nabij nr. 8
1852 RH Heiloo - molenaar
- Joop van Vliet
- telefoon
- 072-533 4349 / 06-20014082
-
joop@imojo.nl
- social media
- open voor publiek
- ja
- open op zaterdag
- nee
- open op zondag
- nee
- op afspraak
- ja
- openingstijden
Als de molen draait en op afspraak.
- toegangsprijzen
- winkelinformatie
- meelverkoop
- nee
- museuminformatie
- gericht op scholen
- ja
- informatie voor scholen
Aanmelden per email.
- bijzonderheden
- fietsroute
- fietsroute in de buurt van Varnebroekmolen via fietsnetwerk.nl
constructie
- modeltype
- Weidemolen, grondzeiler
- krachtbron
- wind
- functie
- romp
- Ondertoren gedekt met verticale houten delen
- kap
- Bovenhuis gedekt met houten delen; kap gedekt met gepotdekselde planken
- inrichting
Houten vijzel, Ø 0,70 m., in geheel houten waterlopen
- plaats bediening
- grondzeiler
- plaats kruiwerk
- middenkruier
- kruiwerk
- Zetelkruiwerk. Zelfkruiing d.m.v. staartvin.
- vlucht
- 09,00 m.
- vang
- Vlaamse vang; 4 vaste stukken. Vangbalk met duim; vangstok.
- overbrenging
Bovenwiel 33 kammen
Bovenbonkelaar 16 kammen, steek 8,0 cm.
Onderbonkelaar 21 kammen
Vijzelwiel 24 kammen, steek 7,0 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 1,80- hoogte
- wiekvorm
- Binnenroede Oud-Hollands; buitenroede systeem Fauël met steekborden.
- wiekenkruis
-
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte onbekend g.n. binnen ? binnen aanw. 9,00 onbekend g.n. buiten ? buiten aanw. 9,00 - wiekverbeteringen
Na de overplaatsing van 1974 kreeg de molen op de binnenroede het systeem Fauël (fokwieken) met automatische remkleppen. Later had de molen op beide roeden fokken met remkleppen.
Bij een latere herstelbeurt is e.e.a. licht gewijzigd: de molen heeft nu op de binnenroede Oud-Hollandse ophekking en op de buitenroede fokken, maar nu met steekborden, geen remkleppen meer.- bovenas
-
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte onbekend g.n. ? aanw. ?
verwijzingen
- allemolens.nl
- Kijk op allemolens.nl voor historische foto's en documenten van deze molen
- monument
- 7466
- inventarisnummer
- NH064
eigendom
- eigenaar
- Molenstichting Alkmaar e.o.
- eigendomsvorm
- Stichting
geschiedenis
- toestand
- werkend
- bouwjaar
-
circa
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
Bemalen van de polder Het Maalwater op vrijwillige basis; vh. bemalen van de polder Varnebroek.
- molenmaker
- Onbekend (19e eeuw) Fa. C.W. Fray, Westzaan (1974) Fa. J.Th. Poland, Oterleek (2013)
- afkomstig van
- voorganger
- omwentelingen
- eigendomshistorie
De Molenstichting Alkmaar e.o. is eigenaar sinds 2012; daarvoor was dat de gemeente Heiloo.
- geschiedenis
-
Deze kleine wipmolen moet omstreeks het midden van de 19e eeuw zijn gebouwd voor het bemalen van de Varnebroekerpolder. Het oorspronkelijke bouwjaar staat niet vast: noch op een kadastrale kaart van 1821, noch op de in 1858 vervaardigde topografische kaart staat een molen aangegeven. Aangenomen moet worden dat het kort na 1858 is gebouwd, want in 1863 werd het 30 ha. grote, toen aan één eigenaar toebehorende, Varnebroekpoldertje bemalen door een kleine vijzelmolen met een vlucht van 8,56 m. Het zomerpeil van dit poldertje lag in die tijd ongeveer gelijk met het normale peil van de Schermerboezem, zodat de opvoerhoogte maximaal ca. 0,6 m bedroeg.
Tot 1959 vond de bemaling uitsluitend plaats op windkracht. In dat jaar is er onderin de molen een elektrisch aangedreven stalen vijzel geplaatst. Later dreigde de molen als gevolg van de aanleg van de westelijke randweg om Alkmaar te verdwijnen en werd daarom door de gemeente Heiloo aangekocht, in 1972 weggehaald en tijdelijk opgeslagen.
In 1974 werd hij op de nieuwe standplaats weer opgebouwd, zij het in eerste instantie alleen draaivaardig. De tweede fase, bestaande uit het aanbrengen van gaandewerk en vijzel, werd in 1977 uitgevoerd en sindsdien werd de molen vrij geregeld in werking gesteld.
Op de nieuwe plaats had tot het midden van de 19e eeuw de molen van de polder Het Maalwater gestaan. Die molen verdween toen als gevolg van een afspraak, gemaakt in 1859, om op de Geestmolenpolder af te malen. In 1922 kreeg de Maalwaterpolder overigens weer een eigen bemaling.
Rond 2006/2007 stond de molen geruime tijd stil. Na het overlijden van de vorige vrijwillig molenaar werd de draad opgepakt, maar er was nogal wat achterstallig onderhoud: hoog opschietend onkruid, verveloos, heklatten van de binnenroede slecht, remkleppen van de buitenroede vastgeroest, keerwand van de vijzelkuip lek, vijzel in een bedenkelijke staat en het zelfkruien lukte niet door gebrek aan smering. Op 16 januari 2008 werd voorzichtig weer gedraaid.
Vergeleken met de situatie voor 1974 is er het nodige veranderd: zo is de onderbouw iets hoger geworden, waardoor de vlucht thans langer is dan op de oude locatie. Ook is de windvaan van het midden van het bovenhuis naar links verplaatst; op zich logisch, omdat de molen zichzelf zo minder snel uit de wind kan kruien.
In oktober 2009 is de molen opnieuw stilgezet, voornamelijk vanwege de slechte staat van de vijzel. Begin 2012 verkocht de gemeente Heiloo de molen aan de Molenstichting Alkmaar en omgeving. Een grondige herstelbeurt werd voorbereid.
In januari 2013 werd de molen geheel afgebroken om in de werkplaats van Poland (Oterleek) te worden gerestaureerd. In september 2013 volgde herplaatsing.
Bij de molen staat tegenwoordig een klein hutje, waar de molenaar tijdens het malen kan verblijven.
aanvullingen
- toelichting naam
Deze molen heeft de naam van de polder die hij vroeger bemaalde; niet van de polder die hij thans kan bemalen.
foto's
- foto's
-
draag zelf bij
- teksten
- tekstbijdragen over deze molen insturen | Wilt u specifiek iets kwijt over een roede, as of motor, klik dan daar op het rode envelopje ✉︎ behorende bij het betreffende object.
- foto's
- foto's insturen