Molen De Kleyne Swaen / De Kleine Zwaan, Amsterdam

geschiedenis

toestand

bouwjaar

< 1738

vroegst gevonden jaartal is 1738

verdwenen

circa 1782

opvolger

Amsterdam (De Zwaan / De Kleine Zwaan)

geschiedenis

12-06-1738: de Amsterdamsche Courant / Bron: Koninklijke Bibliotheek, Delpher.nl

Nicolaes Bremer Makelaer, presenteert uyt de hand te verkopen, een hegte en sterke WIND-MOOLEN, met zyn Loots en Werf, geapropieerd tot 3 Fabricquen; voor eerst om Catoenen te stampen, met zyn 5 kommen, ten 2den om Verf-stoffen te maelen, met zyn Buyldery, ten 3den om Lood-wit te malen, met alle deszelf Gereedschappen daer toe behoorende; en zyn annexe nieuwe Huyzinge, voorzien met alle vereyschte gemakken, staende buyten de Utregtse poort op 't Groot Verwers pad, onder de Jurisdictie van Amstelveen, genaemt de Kleyne Swaen, gelyk dagelyks kan bezigtigt werden: Iemand nader onderrigt begeerende spreeke met den voorn. Makelaer, woont op 't Bikkers Eyland by de Eylands kerk, of aen de gem. Moolen.

*Dit is de ongewijzigd overgenomen tekst in de Amsterdamsche Courant. De tekst in de Leydse Courant

 wijkt op enkele punten en qua spelling af.

 

15-09-1739: Amsterdamsche Courant, Bron: Koninklijke Bibliotheek, Delpher.nl

Te huur of te koop een Werkplaets en zyn Erve, zeer bequaem tot veelderhande Fabricquen, bestaende in een modern Woonhuys met 3 vertrekken, Cimente Provisie-kelder en Regenbak, een Loots van 90 voet lang en 20 breed, een dito 30 voet lang en 15 breed, alles geheyd; als meede nog een geheyd fondament van een Loots, en in 't midden van dit getimmerte een zeer ruyme bestraete Plaets, van agter uytkomende op een breede sloot van de Wetering , en van vooren op 't groote Ververs pad, naest de Catoen Stamp-Moolen.

Door gebrek aan informatie is niet duidelijk geworden of de werkplaats met het moderne huis (vermoedelijk de in de uit 1738 daterende advertenties genoemde 'annexe nieuwe Huyzinge') werd verkocht. Op 7 januari 1758 werd middels een advertentie in de Amsterdamsche Courant de verkoop van de helft van de eerdere windmolen De Kleine Zwaan aangekondigd. De tekst luidt:

 

07-01-1758: Amsterdamsche Courant, Bron: Koninklijke Bibliotheek, Delpher.nl

P. de Hoen en J. Slebes, Makelaars, zullen op Maandag den 9 January, t' Amst. in 't Oude Heeren Logement verkopen, de Helft in een Stamp en Snuyff-Moolen, genaamt DE KLEYNE ZWAAN, staande op 't Verwers Pad buyten de Utregtse Poort; breeder by Biljett., nader onderrigt by de Makel. De bewyzen van Eygendom te zien by de Not. G. Wythoff op de Lelygragt.

 

In het archief van notaris Gerardus Wijthoff werd geen verkoopakte aangetroffen. Uit de tekst van de advertentie kan opgemaakt worden dat de eerdere windmolen De Kleine Zwaan in 1758 niet meer als katoen-, verfstoffen- en loodwitmolen in gebruik was, maar uitsluitend nog als Stamp- en Snuifmolen, waarbij met het woord 'Stamp' meer dan waarschijnlijk bedoeld werd dat er ook katoen gestampt kon worden. De op pagina 19 afgedrukte advertentie van 5 september 1764 in de Leydse Courant vermeldt immers de ophanden zijnde verkoop van 'de gewezene SNUYF-KATOEN STAMPMOOLEN, genaamd de kleine Zwaan'.

Onderzoek door / informatie van:  Peter I. Velzing, 02-04-2024