Molen op de Steen, Millingen aan de Rijn

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1561 - 1573

circa

verdwenen

1585

afgebroken

geschiedenis

Oostelijk van het dorp Millingen lag voor de bedijking het gemeenland, De Bredelaer en De Steense Gemeente. Deze molen nabij de Steense Gemeente komt voor op een kaart uit 1573 van de cartograaf Christiaan 's Grooten, en op een ingekleurde kaart uit 1638 van het noordelijk deel van Millingen staat dat de molen er eens gestaan had.
Nadat de banmolen van de heerlijkheid Millingen in Pannerden (Tenbruggencatenummer 06953) 'orlochshalven verbrant' was verpachtte Graaf Willem van den Bergh de Millingse maaldwang aan de molenaar van de Homoetsche molen (Tenbruggencatenummer 16637). Dit moet na 1554 zijn geweest.

Van 28 april 1583 is een vermelding van een Millingse molen bekend. Twee dagen eerder had een Nijmeegse 'uutlegger' (bewapend schip voor kaapvaart) de spil, het rondsel en andere zaken uit de molen gehaald. De 'arme schamele' molenaar Beell van Duijffen was zeer gedupeerd, omdat hij kort tevoren in Emmerik een nieuwe molensteen had gekocht en andere grote kosten aan de molen had gehad. De hulp van de Graaf werd ingeroepen om 'die heeren van Nimwegen' de onderdelen te laten terugbrengen. Of dat gebeurde is niet bekend, wel was de molen in 1584 weer in bedrijf.

In 1584 bracht de molenaar Beell van Duijffen 52½ daalder en 4 stuiver in rekening bij de administratie van Huis Bergh voor kosten die hij aan het rondsel had gemaakt. Ook staat in het pachtboek dat Beell van Duiven en Goesen de Waell 53 daalders schuldig waren en hoe dat werd betaald.

In de jaarrekening van 1591-1592 staat dat van het 'gemael' van Millingen geen pacht is ontvangen omdat de molen was verbrand. In 1598 werd gemeld: 'die Wijndemoll, ist durch den Aversten Schenck voir langtijt affgebroicken'. En in 1601-1602 staat er: 'Die wijndemoll ist durch den oversten Schenck in anno 85 affgebroicken ende verdijmeliert'. Maarten Schenk van Nijdeggen had hem dus vernield gedurende de strijd tussen de Spaansen en de Staatsen toen hij zijn Milllingse basis moest verlaten. In 1586 werd de naar hem vernoemde Schenckenschans gebouwd.
De molen op de Steense Gemeente werd niet herbouwd. Nog lang was zichtbaar waar de molen had gestaan, in 1681 was er nog sprake van 'den meulenpoll op de steen'.
In 1657 werd ten westen van Millingen een andere molen gebouwd, zie Tenbruggencatenummer 07675.

Bron: De molen op de Steen, art. door Wil Oteman in Jaarboek Millingen 1999, pag. 71-75.