Molen Polder Karnemelksland / Polder Varkensoord, Rotterdam, stadsdeel Charlois

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

< 1832

verdwenen

1865

verbrand

voorganger

Rotterdam, stadsdeel Charlois (Polder Varkensoord)

opvolger

Rotterdam, stadsdeel Charlois (Polder Varkensoord)

geschiedenis

Stukken betreffende de stichting en bouw van een ronde stenen watermolen, benevens een verslag over de schade aan de nieuwe molen wegens een breuk in de molenas
Bron: Stadsarchief Rotterdam
-----
Polder Varkensoord, Karnemelksland
De polders Varkensoord en Karnemelksland hadden elk een eigen bestuur, bestaande uit een dijkgraaf met laagheemraden, die echter gezamenlijk vergaderden en beschikten over een gemeenschappelijke secretaris, penningmeester en bode.
In 1851 werden de polders Varkensoord en Karnemelksland verenigd tot een waterschap en in 1858 werden alle drie besturen opgeheven en verenigd in een nieuw bestuur.
De bemaling van de polders geschiedde door een boezem, die via een gemeenschappelijke sluis afwaterde in het Zwanegat. De watermolen stond in Karnemelksland, die door middel van een omkade voorboezem met de bergboezem in verbinding stond. De stad Rotterdam had als eigenaar van het gors Feijenoord in 1644 dammen en hoofden aangebracht, met als gevolg dat het Zwanegat verzandde en de afwatering van de polders in gevaar kwam.
Men kwam overeen dat de sluis op kosten van Rotterdam 160 roeden oostwaarts werd verplaatst. Volgens resolutie van de Staten van Holland van 6 juni 1722 zou het Zwanegat, een arm van de rivier de Maas, nimmer worden afgedamd. In 1800 werd door het Uitvoerend Bewind op aandringen van Rotterdam en op advies van de inspecteur van de waterstaat deze resolutie ingetrokken en werd het Zwanegat afgedamd. Hierdoor ontstond grote schade voor de polders de Hille en Varkensoord, die beiden op dit gebied afwaterden. Na langdurige onderhandelingen werd tenslotte een doorgraving gemaakt.

12-07-1865: De Rotterdamche courant

Gedurende het hevig onweder, dat in den afgeloopen voornacht omstreeks half twaalf ure uitbrak, is de bliksem geslagen in den watermolen van den Varkenoordschen polder, onder de gemeenten Charlois en IJsselmonde, welke molen in korten tijd totaal is afgebrand.

De molen was in de nacht van 10-11 juli 1865 afgebrand door een hevig onweder, 
Toen de molen afbrandde en er een nieuwe moest worden gebouwd, zocht men samenwerking met de polder de Hille en Katendrecht in verband met de verbetering van de bemaling. Katendrecht trok zich al spoedig terug en men besloot tot oprichting van een stenen bovenwatermolen aan de binnenzijde van de sluis van Varkensoord in gemeenschap met de Hille. Dit plan is echter niet doorgegaan en al spoedig werd een nieuw plan gelanceerd, nl. een gemeenschappelijke stoombemaling met de Hille en Katendrecht. Dit plan werd in 1870 een feit door de oprichting van het Waterschap voor de gemeenschappelijke belangen der polders Varkensoord en Karnemelksland, de Hille en Katendrecht. De oude molen werd in 1871 verkocht. In 1889 liep de polder Varkensoord onder door een doorbraak in de bestrate dijk; uitmaling geschiedde met hulp van de omliggende polders. Bij overeenkomst van 15 juni 1900 werd de bemaling van dit gebied overgenomen door de gemeente Rotterdam.
De delen Varkensoord en Karnemelksland werden van elkaar gescheiden door een watergang, de Vliet genaamd, die vóór 1894 de grensscheiding tussen de gemeenten IJsselmonde en Charlois vormde. Een restant van deze Vliet bestaat thans nog als de Lange Geer in Rotterdam-Zuid. Charlois en Karnemelksland werden in 1894 door Rotterdam geannexeerd en geleidelijk aan verliest de polder Varkensoord steeds meer terrein aan de stadsuitbreiding van de Gemeente Rotterdam. Tenslotte valt op 25 juni 1954 het ontpolderingsbesluit en in 1957 wordt de polder opgeheven.
Bron: Archieven.nl

Al vroeg na de bouw van de nieuwe ronde stenen poldermolen leed de molen schade, de molenas was gebroken.