Molen Het Kalff / Het Bonte Kalf, Zaandam-Oost

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1638

verdwenen

1690

1682-1690

opvolger

Zaandam-Oost (Het Oude Bonte Kalf)

geschiedenis

Deze oliemolen was de voorganger van de oliemolen "Het Oude Bonte Kalf". Volgens Pieter Boorsma werd het Oude Bonte Kalf omstreeks 1690 gebouwd op de plaats van een eerder verdwenen, veel kleinere voorganger.

De molen staat op de kaart van de Enge Wormer, die Jan Jansz Backer in 1638 maakte.

Mogelijk was het deze molen die voorkomt in een notarieel stuk gedateerd op 26 oktober 1649. Een gedeelte hierin luidt als volgt: ”Op huijden den 26e october Ao 1649 compareerden voor mij Jan Jelisz. Van Breen openb. Notaris tot Saendam, Jacob Walichsz. Huijrder ende meester van een olymolen genaemt het Kalff staende tot Saendam voornoemt ontrent het Kalf [het buurtschap] ende Aris Arentsz. Meesterknecht op de selve molen”. De naam dus nog zonder bijvoeglijk naamwoord, dat eerst later werd toegevoegd, ter onderscheiding van de, in 1649 gebouwde, oliemolen het Zwarte Kalf.
Verder wordt uit het stuk duidelijk dat de molen al een poosje in bedrijf was. In 1682 was de molen, die toen het Bonte Kalf werd genoemd, het bezit van Pieter Pietersz. Peijt.

Boorsma vermoedt dat er iets met deze molen gebeurde; mogelijk werd hij zwaar beschadigd tijdens een storm of verbrandde hij, het kan ook zijn dat hij te klein werd bevonden. Dat laatste is mogelijk, omdat het onwaarschijnlijk is dat er halverwege de zeventiende eeuw zo'n reus van een molen zou zijn gebouwd.

Bronnen:
- “Duizend Zaanse Molens” P. Boorsma 1968 blz. 134
- “Zaanse windmolens” P. Boorsma 1939 blz. 90-92
- “Over molens der familie Honig” P. Boorsma 1939 blz. 161-162
- "1100 Zaanse Molens", Ron Couwenhoven 2015, blz. 141-142.