Molen van Stavenisse, Stavenisse

Stavenisse, Zeeland
v

korte karakteristiek

naam
Molen van Stavenisse
modeltype
Standerdmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
10380
oude dbnr.
V4507
Meest recente aanpassing
media-bestand
Molen 10380 Molen van Stavenisse (Stavenisse)
Detail van een plattegrond van circa 1615

locatie

plaats
Stavenisse
gemeente
Tholen, Zeeland
streek
Tholen
geo positie
X: 59651, Y: 400999
N: 51.58980, O: 4.01125

constructie

modeltype
Standerdmolen
krachtbron
wind
functie
romp
open voet
kap
zadeldak
plaats bediening
plaats kruiwerk
middenkruier
kruiwerk
zetelkruier
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
1606 omgewaaid, 1607 herbouwd
verdwenen
verwoest
geschiedenis

De eerste vermelding van een molen te Stavenisse is te vinden in het archief van de Zeeuwse Rekenkamer.

(1e molen) Op een rekening van 1579 wordt vermeld dat de molen in Kempens Hofstede enige jaren eerder was afgebrand in verband met de (Tachtigjarige) oorlog. Deze houten standerdmolen is nooit herbouwd.
Twintig jaar later werd de Stavenissepolder bedijkt en het dorp Stavenisse gesticht.

(2e molen) Reeds spoedig na de inpoldering in 1599 lieten de ambachtsheren buiten het dorp op de nieuwe zeedijk een houten standerdmolen bouwen die met ingang van 1 oktober 1602 werd verhuurd. Om de molenaar een bestaan te garanderen mocht niemand meer handmolens gebruiken, behalve voor het malen van boekweit en haver.
In het verpachtingscontract was ook een artikel opgenomen over schade door onweder, brand en storm. Wanneer de molenaar zich kon beroepen op overmacht zou het herstel voor rekening van de ambachtsheren zijn.
Reeds spoedig kon dit artikel in praktijk worden gebracht. In 1606, vermoedelijk op 27 maart, woei de molen om tijdens een zware storm. Op die dag bezweken in Antwerpen ook 4 of 5 torens.
Het duurde 13 maanden voor de ambachtsheren tot herbouw besloten.

(3e molen) De nieuwe houten standerdmolen zal hierna regelmatig zijn onderhouden. Aan het eind van de 18e eeuw was Huybert van Rossem pachter van de korenmolen.
Na de orkaan van 9 november 1800, toen enige molens op Walcheren omwaaiden, moest de molen te Stavenisse worden onderschraagd. De standerdmolen werd niet meer hersteld.

(4e molen) Op 20 november van dat jaar verkochten de ambachtsheren Cornelis van der Lek en Theodorus de Clerq de molen met de werf aan de pachter met als voorwaarde op de plaats van de houten molen een nieuwe stenen molen te bouwen. Ook moest de nieuwe eigenaar en zijn opvolgers jaarlijks fl. 50.-- betalen als onlosbare rente.

Bron: website "Stichting Actief Stavenisse".

aanvullingen

trivia

In Stavenisse heeft altijd maar één molen gestaan, om die reden heeft hij waarschijnlijk ook nooit een naam gekregen, daar er maar één was.

*Mijn oudst bekende voorvader, Jan Claesz Bollier zou vanaf april 1667 tot vermoedelijk 1674 molenaar op deze molen zijn geweest nadat hij daarvoor molenaar in Sint-Maartensdijk was.

Informatie van Leo Bolier, 16 november 2007

Na de bedijking van de Margarethapolder in 1656 ontstond het huidige havenkanaal dat in open verbinding stond met het Keeten. Het kanaal werd op diepte gehouden met het polderwater dat door de spuisluis in de Stoofdijk in de haven werd geloosd. Nu is het de enige uitwateringssluis op het eiland Tholen die alleen in noodgevallen wordt gebruikt naast de motorgemalen