Molen (eekmolen), Bergum/ Burgum

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1770 - 1772

herbouwd

verdwenen

1782

1780 - 1782 verbrand

voorganger

Bergum/ Burgum ((pel- en eekmolen))

opvolger

Bergum/ Burgum (De Broeders)

geschiedenis

Slechts twaalf dagen na de fatale brand werd er een koopbrief opgesteld waarin “de gerechte helfte van de afgebrande Eekmolen, zoo ijserwerk, hout als steen en alles van dien is overgebleven” met bijbehorend perceel, eekhuis, schuurtje en woning werden gekocht door Auke Annes, aangeduid als “coopman bij Bergumerdam”. Hij moest daarvoor in totaal 625 gulden betalen aan Jan Aukes.
De andere helft van de restanten was van Jacob Sijnes Abbema (1719-1789), een op het Vliet bij Leeuwarden wonende distillateur. Hij was een neef van Jan Aukes en wellicht zal hij in 1761 het aandeel van Gjolt Aarnts hebben overgenomen.

De molen werd al snel herbouwd door beide mannen en op 6 februari 1773 kon Auke het aandeel van Jacob overnemen voor 2.500 gulden. Daarbij werd gesproken van “sekere eekmolen, eekhuis, schuurtje en woninge”. Daarna komt Auke als eekmolenaar te Bergum voor als hij een turfschuit te koop aanbiedt in de Leeuwarder Courant (11 maart 1775).

In 1780 kwam de molen in de krant te staan als “Een Heerlyken byna Nieuwe EEKMOLEN met de daar by behorende Huizinge, Droog-Schuur, Droog-Plaats en Hieminge, staande en gelegen te Bergum aan de Oude Dam.” Hij was op een veiling te koop op 12 juli 1780 en uit de registraties van verkopingen blijkt dat het om Aukes Annes helft van de eekmolen ging. Koper was Rinse Jacobs (-ca. 1787), een timmerman uit Oostermeer. Hij betaalde er 1.951 goudgulden (=2731,40 gulden) voor, iets meer dan Auke er zelf voor had betaald. De andere helft was ondertussen eigendom van distillateur Jan Michiels (1725-1806), ook uit Oostermeer. Wellicht kwam dat doordat hij een zwager van Auke was en hem financieel had bijgestaan.

Opnieuw werd de molen door brand getroffen, getuige een koopbrief van 25 juni 1782. Daarin werd “de geregte helfte van de overgeblevene goederen der afgebrande Eekmolen” gekocht door kastelein Johannes Lodema (1737-1814) uit Bergum van Rinse Jacobs. Die laatste had er dus niet lang plezier van gehad en schoot er ook aardig bij in: hij kreeg van zijn investering slechts 635 goudgulden (=889 gulden), ongeveer een derde deel, terug. De restanten van de molen, bestaande uit hout, ijzer en steen en enkele gereedschappen, bleven anderhalf jaar in het bezit van Lodema. Toen werd er eindelijk besloten tot herbouw.

Dick Bunskoeke, 22 maart 2021.

Leeuwarder courant, 01-07-1780

Ten 1sten Een Heerlyken byna Nieuwe EEKMOLEN met de daar by behorende Huizinge,  Schuur, Droog-Plaats en Hieminge, staande en gelegen te Bergum aan de Oude Dam.  Ten 2den, Een sterke kostelyke verbouwde HUIZINGE en TUIN cum annexis mede de Eigenaar Auke Annes Molenaar bewoond.                Ten 3den, Een Nieuw gebouwde HUIZINGE en SCHUURE, met twee extra besteStukken  LAND mede aldaar. De Eekmolen cum annexis by de Finaale Palmslag aan te vaarden, alles op Conditien te Secrctarye van Tierjerksteradeel te Bergum.

Leeuwarder courant, 13-10-1781

Uit de hand te koop: Een Agtkante Eekmolen, voorzien met 2 paar Eck-Steenen, 2 groote Schuuren waar in ongeveerd wel zes duizent Ton Schos kan geborgen worden, beneffens 2 groote en kleine Knegts Kamers, een extra groote Zonplaats, en groote Moestuin, staande even buiten Sneek. Wie daar aan gading beeft, kome by de Koopman E. W. Stouwer wil in billykheid accordeeren.