Molen De Onderneming, Barsingerhorn

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1863

verdwenen

1873

verbrand

afkomstig van

Den Helder (De Onderneming)

opvolger

Barsingerhorn (De Jonge Karel)

geschiedenis

De zeskante zaagmolen in Den Helder werd verkocht aan Jan Spaans te Barsingerhorn en in 1863 afgebroken. In hetzelfde jaar werd de molen weer opgebouwd in de Hooglandse polder.
Jan Spaans was aanvankelijk timmerman/molenmaker, maar in 1863 al burgemeester. De molen was voor zijn zoon Dirk, die daartoe op 5 september een stuk weiland kocht aan de Heerenweg, kad. C nr. 4.

Volgens het 'Verslag van de Toestand der Gemeente' van 1864 werkten er toen op de zaagmolen vijf man tegen een loon van ƒ 6 per week. De productie bedroeg ca. 500 m3 per jaar. In 1871 stonden er op het terrein behalve de molen en de schuur, ook drie huizen onder één dak, waarschijnlijk knechtswoningen.

Op woensdag 30 juli 1873 brak er brand uit in de houtzaagmolen te Barsingerhorn, vermoedelijk door een warmgelopen as.

Purmerender Courant 6 aug. 1873:
"Men meldt ons uit Barsingerhorn van 31 Juli:
Gisteren avond ten 10 ure brak alhier een felle brand uit in den houtzaagmolen van den heer D. Spaans. Daar 't bovengedeelte van den molen 't eerst in vlammen stond, vermoedt men dat dat de as heetgeloopen is. Tot overmaat van ramp was de brandspuit van deze plaats onklaar, en kon geen dienst doen, maar die van Schagen, Haringhuizen en Kolhorn waren zoo dra mogelijk op de plaats van het onheil aanwezig. Nogtans zijn de molen met een voorraad hout en een gedeelte der schuur een prooi der vlammen geworden; maar de nabijgelegen arbeiderswoningen zijn gespaard. Alleen de molen was tegen brandschade verzekerd. Persoonlijke ongelukken zijn bij deze ramp niet te betreuren."

In 1874 werd hier een achtkante zaagmolen gebouwd.

Bronnen:
- "Zaagmolen 'De Onderneming' aan de bocht van het Heldersche Kanaal", art. door Kees Otter in Levend verleden maart 2003 blz. 73-83, Helderse Historische Vereniging.
- website Helderse Molens.