Molen Stadswatermolen in de Westerkogge (1), Hoorn

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1624

verdwenen

circa 1842

geschiedenis

In 1624 werd de Baarsdorpermeer bedijkt en drooggemaakt. Aangezien de afwatering op de boezem van de Westerkogge zou gaan geschieden, werd bepaald dat een vergoeding van ƒ 6000 voor de bouw van een extra molen verschuldigd was, alsmede een jaarlijkse uitkering van ƒ 100 tot afkoop van de molenlasten over de nieuwe landen.

De stad Hoorn bood aan voor die ƒ 6000 twee grote poldermolens te bouwen als de Westerkogge daar jaarlijks ƒ 300 aan zou bijdragen. Aldus geschiedde, maar al spoedig bleek dat Hoorn meer belang hechtte aan de doorspoeling van haar stadsgrachten dan aan de bemaling van de polder. Daarom werden ze de Stadswatermolens in de Westerkogge genoemd.

In de tweede helft van de 18e eeuw waren alle Westerkogger molens vervijzeld, behalve beide Stadswatermolens, zodat deze nog maar weinig bijdroegen aan de bemaling. Door achteruitgang van de welvaart verminderde ook de belangstelling van Hoorn voor de molens, en tegen 1798 waren de molens zozeer vervallen dat de Westerkogge er niet meer aan wilde meebetalen. Men stelde voor de molens te vervangen door een nieuwe vijzelmolen, gelijk aan de andere van de Westerkogge, maar Hoorn beloofde ze voor 1 november 1799 weer in werkende staat te brengen.

Daar kwam echter niets van terecht, zodat per 5 december 1805 het contract verbroken werd. Na 1805 hebben beide molens niet meer gewerkt, maar ze bleven tot zeker 1817 staan, want toen werd nogmaals voorgesteld ze te vervangen door een nieuwe vijzelmolen. In plaats daarvan werd echter een derde molen bij De Hulk geplaatst.

Voor verdere informatie over de Westerkogge, klik door naar Westerkogge, bovenmolen, molen 06499 r. 

Bron: "De Veenhoop", G.J. Borger, 1975.
-----

De beide Westerkogge-molens volgden waarschijnlijk de watermolen bij de Tocht op (molen 07136). 

Aangezien op de kadasterkaart 1811-1832 nog slechts één onbewoonde Moddermolen (de vm. bovenmolen) staat aangegeven, zal de andere molen (vm. ondermolen) reeds voor die tijd zijn verdwenen.
-----

De molens bij de Noorderpoort zijn later in verval geraakt en uiteindelijk in 1842 buiten bedrijf gesteld.
Bron: De geschiedenis van de Hoornse riolen volgens P. van Akerlaken , Frans J.P.M. Kwaad.