Molen Baselaarsmolen (1e), 's-Hertogenbosch

's-Hertogenbosch, Noord-Brabant
v

korte karakteristiek

naam
Baselaarsmolen (1e)
modeltype
Standerdmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
08583
oude dbnr.
V6574
Meest recente aanpassing

locatie

plaats
's-Hertogenbosch
plaatsaanduiding
aan de Kasterenswal nabij het Kruithuis
gemeente
's-Hertogenbosch, Noord-Brabant
streek
Meierij van 's-Hertogenbosch
geo positie
X: 149345, Y: 411665
N: 51.69374, O: 5.30541

constructie

modeltype
Standerdmolen
krachtbron
wind
functie
plaats bediening
plaats kruiwerk
middenkruier
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
verdwenen
verbrand
geschiedenis
In 1597 verleende de Brabantse Rekenkamer vergunning aan Goyaart van Engeland, op persoonlijke titel, om een molen op te richten bij de Orthenpoort. Hij had daartoe het windrecht gekocht van een molen, "de Hoekmolen" genaamd, die buiten de Hinthamerpoort stond en die in 1594 door de belegeraars was platgebrand. De molenwerf was daarop door de stad ingenomen in verband met de verbetering van de vestingwerken. De afstand tot de dichtstbijzijnde molen zou 355 hamervoeten gaan bedragen.
Het bestuur van de stad had twee jaar eerder al toestemming gegeven. Daarbij bepaalde de stad dat de molen tenminste 32 hamervoeten van het binnenste van de borstwering moest blijven. De standerd van de molen moest in verband met de bewaking van de vesting minimaal 60 hamervoeten van de borstwering verwijderd blijven.

In 1617 was op een afstand van ongeveer 25 meter een kruitmagazijn gebouwd. Tien jaar later had het niet veel gescheeld of de molen had een ramp voor de stad veroorzaakt. Tijdens een onweer, eind van dat jaar, werd de korenmolen tijdens het malen getroffen en brandde tot de grond toe af. In die tijd was juist veel kruit in het magazijn in voorraad, zodat niemand de brand durfde te blussen. Aartshertogin Isabella verbood daarop de molen op dezelfde plaats te herbouwen. Desondanks is dat toch gebeurd; zie de opvolger.

Bron: "Molenwandeling over de stadswal", artikelenreeks door Nico Jurgens, 1997. Verzameling H. van der Kaay.

aanvullingen

trivia
"Een Molen over het Kruidhuis brand af.
In het laatst deezes jaars (1627) gebeurde in de stad een geval, het welke in dien het zelve niet gelukkig gestuit ware, de gansche Stad zoude verwoest hebbe; Op de Stads wal, tegenover het Kruidhuis, stond een Windmolen, welke door een bliksemstraal onder het maalen getroffen, in vollen vlam raakte, en tot den grond, afbrandde. De schrik der ingezetenen was buitengemeen, niemand , durfde zig waagen , om den brand te bluschen: Wanneer men de gelegenheid aanmerkt, was zulks niet zonder reden, want die Molen stond omtrent tagtig voeten van het Kruidhuis, en dit was in deezen tyd, met een buitengewone menigte buspoeders voorzien. De Aarts Hertogin gelastte aan de eigenaars, den Molen niet weer op te timmeren, en gaf hier van aan de Regeering bevel, om daar op naauwkeurig agt te neemen."
Bron: Historie der stad en meyerije van 's Hertogenbosch, tweede deel, door Mr. Johan Hendrik van Heurn, 1776, blz. 394-395.