Molen Oudewegster Polder, Voorste molen / De Beschermer, Gersloot/ Gersleat

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1787

verdwenen

1852

1851 - 1852 verplaatst

verplaatst naar

Tjalleberd/ Tsjalbert (Oudewegsterpolder, Molen P. Bles / De Beschermer)

geschiedenis

In 1787 werd de Oudewegsterpolder bedijkt en toen zullen ook wel de beide molens (de andere is Tenbruggencatenummer 06450 u) ervan zijn gebouwd.

Molenaars van de Voorste molen:
- 1814 Wiebe Annes
- 1820 Alt Jans Liemburg voor ƒ 120,= per jaar
- 1825 Jacobus Jans Liemburg, arbeider te Tjalleberd
- 1831 Roel Jeens van der Laan
- 1832 Durk H. Popma
- 1833 Jan Thysses de Boer
- 1836 Marten Rinzes de Jong
- 1838 Lammert Wiebes Boersma, huisman te Luinjeberd voor ƒ 85,= per jaar
- 1839 Mintje Jans van der Velde
- 1851 Rintze Martens de Jong

Bij de watervloed van februari 1825 bezweek de dijk van deze polder waardoor die onderliep. Van de 164 stuks vee die er liepen, raakten slechts een paard, een koe, een schaap en drie varkens vermist. Beide molenaars kregen vanwege het overwerk ƒ 25,= extra uitgekeerd.

Het polderbestuur kocht in dat jaar ook een kleine poldermolen (waarschijnlijk een tjasker) voor ƒ 103,= van Albert Pieters Haasdijk te Oldeboorn, die door Bartele Jans de Leeuw drie weken werd bemalen. Het ligt voor de hand, dat deze het laagste deel van de polder extra heeft bemalen tijdens de moeilijkste tijd van dat jaar. Daarna verdween deze molen weer.

In 1851/52 werden beide molens afgebroken. De Agterste molen verdween daarbij uit de polder en werd waarschijnlijk opgeslagen door het bestuur van het Vierde en Vijfde Veendistrict (Tenbruggencatenummer 03273 h), dat hem had overgenomen. In 1854 werd de Agterste molen in de nieuwe droogmakerij in die polder (Tjalleberd 13e stelle, Luinjeberd 1e en 7e stelle) geplaatst.

De Voorste molen sloeg tot nu toe (via een al lang verdwenen watergang) uit op de zesde en zevende kavel van het Vierde en Vijfde Veendistrict. Aangezien die kavels drooggelegd zouden worden, moest de molen verplaatst worden. Hij werd naar de boezem overgeplaatst om zo ook het Vierde en Vijfde Veendistrict van dienst te kunnen zijn. Daarbij werd de vlucht van 18,5 op 20,75 m gebracht, waarvoor er een vrij grote muur onder het achtkant moest komen.

Bronnen ondermeer:
- Krystjoun yn 'e Aldeweister Polder, artikel door G.D. Wijnja in De Utskoat nr. 8, dec. 1977.
- Vergane glorie in de "Aldeweister Polder", artikel door Dick Bunskoeke en Popke Timmermans in De Utskoat nr. 16, dec. 1979.
- De molens van de Oudewegster Polder -- een raadsel opgelost, artikel door Dick Bunskoeke in De Utskoat nr. 28, dec. 1982.
- kaartje van Ten Bruggencate in De Utskoat nr. 129, maart 2008.
- De Âldeweister Moune deel 1, art. door Jan W. Dijkstra in De Utskoat nr. 90, juni 1998.
- Vier dorpen een streek, uitgave Stichting streekboek Ængwirden.
Coll. Jan Kluwer.