Molen Schoter molen (1e locatie), Oudeschoot/ Aldskoat

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

< 1470

verdwenen

1595

1580 - 1595 verplaatst

verplaatst naar

Heerenveen/ It Hearrenfean (Schoter molen (2e locatie))

geschiedenis

Bij het dertiende-eeuwse klooster in Oudeschoot, nu Heerenveen-Zuid, stond al in de vijftiende eeuw een windmolen. Deze maalde voor de dorpen Oude- en Nieuweschoot. Een rekening van het Sint Nicolaasklooster van de Duitse Orde uit ca. 1470 vermeldt de molen als bezitting.

In 1500 leverde de molen 30 mud rogge en 7 mud mout op aan het klooster. Ook uit 1520 is een vermelding van de molen bekend. In 1506 ontstond er een conflict met een inwoner van Oudeschoot, die zelf ook een molen wilde oprichten, maar dat lukte niet. In 1506 protesteerde het klooster zonder resultaat tegen de bouw van een nieuwe molen te Mildam (Tenbruggencatenummer 07195). De toestand van de Oudeschoter molen ging achteruit, tot in 1540 Melchior Barends de Grote de commandeur werd en de zaken voortvarend aanpakte. Ondermeer liet hij de standerdmolen vernieuwen, wat totaal 42 philipsguldens en 9 stuivers kostte, terwijl de timmerman zijn eigen boterham moest meenemen. Een gedeailleerde rekening van deze verbouwing is bewaard gebleven.

Vanaf 1567 huurde Meynno de molen samen met een stuk land, tot de molen in de nacht van 22 op 23 januari 1576 omwoei, net zoals veel kerken, huizen an andere molens schade opliepen. Het molenaarshuisje bleef herbouwd en werd verpacht.

Kort na 1580 toen de Staten van Friesland de kloostergoederen annexeerden, maar voor 1595, werd "die wyndemolelen cum annexis, staende bennen Schooterbueren" verplaatst naar/ herbouwd aan de tegenwoordige Marktweg.

Bronnen:
- "De sfeer van weleer. Over molens in Heerenveen", drs. D.M. Bunskoeke, 1991. Uitgave: St. Molen Welgelegen. Verzameling H. van der Kaay.
- "Het molenbestand in Friesland, een overzicht van het aantal der industriemolens in Frl. tot 1900", art. door drs. D.M. Bunskoeke in De Utskoat nr. 40, dec. 1985.
- informatie van J.A. Mol in "Oude molenvermeldingen bij Heerenveen", art. door drs. D.M. Bunskoeke in De Utskoat nr. 50, juni 1988.
- "De korenmolen van Oudeschoot", art. door DMB in De Utskoat nr. 86, juni 1997.