Molen De Phenix, Kollum

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1812

herbouwd

verdwenen

1842

verbrand

voorganger

Kollum (Molen van Pijtters)

opvolger

Kollum (De Hoop)

geschiedenis

Reeds in 1551 wordt er in de stukken melding gemaakt van een "molner" in Kollum en in 1561 is er sprake van een "moelen op 't noordoest van Colmerbuiren." Voor 1580 waren er reeds 2 korenmolens in Kollum.
[NB De "molner" kan ook een rosmolen i.p.v. een windmolen hebben gehad. Red.]

De molen werd op 22 februari 1698 gekocht door Temme Pijtters, die hem bij zijn dood in 1718 naliet aan zijn weduwe en zijn zoon Pijtter Temmes. Na het overlijden van zijn moeder in 1732 bemaalde Pijtter de molen tot 1754. Hij verkocht het bedrijf op 4 juli van dat jaar aan de koopman Pijtter Pijtters en diens vrouw Etjen Harkes voor 4900 Caroli guldens.

In een akte van 1766 noemde Pijtter Pijtters zich wel rogmolenaar, maar hij kocht daarbij van Eelke Louwes diens brouwerij met alle toebehoren voor de somma van 6000 Caroli guldens. Hij had toen kennelijk genoeg van de molen, want die deed hij in dat zelfde jaar voor 10.000 Caroli guldens van de hand aan Sijwert Jans en diens vrouw Ewertie uit Holwerd. Deze had tot dan toe de molen van Holwerd (Tenbruggencatenummer 03064), die hij 1755 van zijn vader had geërfd, bemaald.

Sijwert heeft de molen slechts een tiental jaren in bezit gehad. De Anjumer molenaar Jan Hommes (Tenbruggencatenummer 06437 l) kocht het bedrijf op 7 maart 1778 van hem voor het vrij lage bedrag van 4340 Caroli guldens.

[NB Het is niet zeker of bovenstaande betrekking heeft op deze molen, aangezien hij niet op de kaart van Schotanus uit 1720 staat. Red.]

In 1812 en in 1842 brandde op die plaats een molen af. Na de brand van 1812 heeft men op die plaats weer een nieuwe opgebouwd, maar het vuur van 1842 betekende het definitieve einde.

Bronnen:
- Noord-Oost-Friese korenmolens en hun molenaars, W.T. Keune, 1970.
- Het molenbestand in Friesland, een overzicht van het aantal der industriemolens in Frl. tot 1900, art. door drs. D.M. Bunskoeke in De Utskoat nr. 40, dec. 1985.