Molen Polder Obdam, De Juffermolen, Obdam

Obdam, Noord-Holland
v

korte karakteristiek

naam
Polder Obdam, De Juffermolen
modeltype
Wipmolen
functie
poldermolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
07417
oude dbnr.
V7417
Meest recente aanpassing
| Conversie

locatie

plaats
Obdam
plaatsaanduiding
onbekend
gemeente
Koggenland, Noord-Holland
streek
De Wester Koggen
geo positie
X: 120283, Y: 520723
N: 52.67285, O: 4.87394

constructie

modeltype
Wipmolen
krachtbron
wind
functie
inrichting
Scheprad
plaats bediening
plaats kruiwerk
middenkruier
kruiwerk
zetelkruier
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
circa
verdwenen
afgebroken
geschiedenis
Op 19 januari 1632 kreeg Jacob III van Wassenaer toestemming tot bedijking van ‘vier kleyne braeckgens’. Gezien de geringe oppervlakte (nog geen zeventig morgen) was het een klein project. Het geheel, de polder Weel en Braken, werd nog hetzelfde jaar door een onder- en een bovenmolen drooggemalen. Het polderwater werd uitgeslagen op de polder Obdam.

Om de bemaling van Obdam te versterken werd in 1635 een extra watermolen bij de ringvaart van de Heerhugowaard geplaatst: de ‘Juffermolen’. De problemen met de afwatering waren met deze kleine molen slechts ten dele opgelost. In 1654 besloot het dorpsbestuur van Obdam tot de bouw van een extra achtkante watermolen. Vermoedelijk in 1656 kwam deze, iets ten zuidwesten van de Lutkedijk, gereed.

Ook de Juffermolen bleef nog lang in gebruik, maar werd in maart 1690 voor afbraak verkocht.

Tekst: Jan de Bruin, 31 dec. 2009.

Oprechte Haerlemsche courant, 02-03-1690
Die van de Regeering vn de Heerlijckheyt Obdam en die van Braecken praesenteren, by publijke Veylinge op den 29 Maert's voormiddags ten 12 uuren van der selver Raedhuyse tot Obdam te verkopen een groote Staert Water-Molen, de Roeden lang zijnde omtrent 75 Voeten, in sijn geheel, soo die tot noch toe heeft Water gemalen.
Ymant, genegen zijnde, dese Molen te kopen, kome ten dage, plaetse en uur voormn. staende deselve Molen aen de Ringsloot van de Heer Huygenwaert onder de Jurisdictie van Obdam.

aanvullingen

trivia
NB de gegeven locatie is een ruwe schatting aan de hand van onderstaande beschrijving!
-----

Het gebied, dat de huidige polders Obdam, Hensbroek, De Wogmeer en Ursem omvat, vormde in vroeger tijd een watergemeenschap, met daarin gelegen het Wogmeer dat in open verbinding stond met het omliggende polderwater. Bekend is dat hier al in 1544 windbemaling aanwezig was. Vermoedelijk zijn de molens hier opgericht kort na de invoering van de bemaling in het Geestmerambacht in 1532.

Als eerste scheidde Ursem zich van genoemde watergemeenschap af, naar aanleiding van de bedijking en droogmaking van de Wogmeer, welke plaatsvond volgens octrooi van 1607. Obdam volgde en scheidde zich in 1659 van Hensbroek en van de ringsloot van de Wogmeer af. Zo ontstond de polder Obdam, waarop als onderbemalingen uitmaalden de volgens octrooi van 1632 drooggemaakte De Weel en Braken onder Obdam (Tenbruggencatenummer 07420).

Blijkbaar hadden de bedijkers van die braakjes zich verplicht de bemaling van de polder Obdam te versterken met een op de Ringsloot uitmalende extra molen. Op een kaart uit 1680 staat deze met daarbij de vermelding Juffermole als wipmolen getekend op bet buitendijks gelegen boezemland, ongeveer ter hoogte van bet huidige gemaal van de polder Obdam.

Uit een contract tussen de regenten van Obdam en de Ingelanden van de Braakpolder van 29 maart 1690, blijkt dat men deze molen, die indertijd voor gezamelijke rekening werd gebouwd en waarvan de kosten en het onderhoud voor 62 % voor De Weel en Braken, en voor 38 % voor de Polder Obdam kwamen, nu kon afbreken. De Juffermole zou worden verkocht tot voordeel van beide polders, mits Obdam de beide grote poldermolens, die door haar waren gebouwd in maalvaardige staat zou houden. De Weel en Braken zou Obdam vanaf 1 januari 1691 jaarlijks ƒ 100 gaan betalen, dit in plaats van het bedrag voor onderhoud van de Juffermolen.

De molen is dus waarschijnlijk reeds in 1690 alweer afgebroken.

Bronnen:
- Nederlandse Molendatabase, De Obdammermolen (Tenbruggencatenummer 00782) en Weel & Braken (Tenbruggencatenummer 02549).
- "De zeeweringen en waterschappen van Noordholland", Mr. G. de Vries Azn., 1864.
- "'Het snoodste land waar God ooit kwam'. De waterrijke geschiedenis van Obdam en Hensbroek tot het begin van de twintigste eeuw", Jan de Bruin, Obdam 2004.