Molen Watermolen van Oerle (1e plek), Oerle

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

< 1200

verdwenen

circa 1290

verplaatst

verplaatst naar

Oerle (Watermolen van Oerle (2e plek))

opvolger

Oerle (Watermolen van Oerle (2e plek))

geschiedenis

De oudste molen binnen Veldhoven was waarschijnlijk een watermolen in Oerle uit de twaalfde eeuw, die later (in of kort vóór 1360) is vervangen door een windmolen.
De laatste opvolger van deze windmolen werd in 1933 gesloopt.

1e Standplaats:
Tijdens archeologisch onderzoek, uitgevoerd in de omgeving van het kerkgebouw in Oerle tussen 1981 en 1986, werd er beneden in de zandvulling van een vroegere gracht een groot aantal bewerkte brokstukken van basaltlava aangetroffen, afkomstig van een maalsteen. De lavabrokken moeten in de gracht terecht gekomen zijn tussen 1125-1225. Reconstructie van de maalsteen laat een maximale diameter zien van circa 1 meter. Een steen van dergelijke afmeting is zeer waarschijnlijk niet afkomstig van een handmolen, maar van een molen, aangedreven door waterkracht .
Vrijwel zeker behoorde de molen bij de allodiale goederen die omstreeks 1250 door de ’adellijke’ familie Van Oerle verkocht waren aan de abdij van Floreffe (in feite aan haar priorij te Postel).
Wegens gebrek aan voldoende stromend water in het gebied rond de kerk is deze molen vermoedelijk ongeschikt geweest om het aangeboden graan tijdig te kunnen malen. De molen werd kennelijk omstreeks 1290 in oostelijke richting verplaatst; zie databasenummer 7271

Bronnen:
- Bijnen, J.F.C.M., ‘De standerdmolen van Oerle, archeologische verkenningen en historische bijzonderheden’, 1993. (Cultuurhistorische Verkenningen in de gemeente Veldhoven, 4.)
- Bijnen, J.F.C.M., ‘Veldhoven, 4000 jaar geschiedenis van Oerle, Meerveldhoven, Veldhoven en Zeelst’, 2005 Veldhoven, p. 49-51, 78-80, 332-333, 348-351. (Uitgave: Stichting Historisch Erfgoed Veldhoven
Nico Jurgens, 28 feb. 2008.