Molen De Visscher / De Sint Pieter, De Rijp

aanvullingen

trivia

- 26.1.1680 - De Rijp OR, inventarisnr: 6376 99:
Cornelis Baartsz gehuwd met Jantje Sijmons, Jan Frederiksz Beets mede voor Jan Salm, voogden over Guert Sijmons, kinderen en erfg. van zal. Sijmon Cornelisz Groen verkopen aan Gerbrant Jansz, koopman, 1/8 part in de hennepkloppersmolen en erf "De Visscher" bezuiden het dorp in de banne. Koopsom 90 gld. schout: J.Schouten, schepenen: A.Prins en J.Groot.

- 7.3.1681 - De Rijp OR, inventarisnr: 6376 126:
Sijmon Dirksz Backer van Noordeinde, mede voor anderen die het aangaan, verkoopt aan Gerbrant Jansz 1/16 part van een hennipkloppers molen "De Visscher" bezuiden en in de banne. Belend met de kinderen van zal. Auwel Pietersz Prins N. de erfg. van Jan Jansz Wilms Z. Koopsom 55 gld. schout: J.Schouten, schepenen: J.Groot en C.Sijgertsz.

- 2.3.1682 - De Rijp OR, inventarisnr: 6376 157-v:
Reyer Jansz verkoopt aan Gerbrant Jansz, koopman, 1/8 part aan de hennipkloppersmolen "De Visscher" bezuiden en in de banne. Koopsom 80 gld. schout: J. Schouten, schepenen: P. Ooms en W. Gout.

- 10.12.1682 - De Rijp OR, * inventarisnr: 6376 180-v:
Willem Gerritsz mede voor zijn schoonmoeder Jantjen Dirx verkoopt aan Gerbrant Jansz, koopman, 1/8 part aan de hennipkloppersmolen "De Visscher" bezuiden en in de banne. Koopsom: betaald met 1/10 part aan de hennipmolen "De Reyger" bij ruiling. schout: J. Schouten, schepenen: D. Kramer en W. Boer.
* inventarisnr: 6376 190:
Gerbrant Jansz, koopman, verruilt met Jantje Dirx een gerechte 10e part aan de hennipkloppersmolen "De Reyger" tegen 1/8 part in de hennepkloppersmolen "De Visscher" bezuiden en in de banne schout: J. Schouten, schepenen: D. Kramer en W. Boer.

- 23.4.1701 - De Rijp OR, inventarisnr: 6378 87-v/89-v:
Lobbrig Jacobs wed, van Garbrant Jansz verkoopt aan Willem Jansz Koning 1/8 part van een hennepkloppersmolen "St. Pieter" staande bezuiden het dorp voor 22 gld. Belend met mr Claes Bosch Z. Neeltjen Auwels N. de dijksloot O. Aan Dirck Beets, koopman, 1/8 part voor 25 gld. Aan Pieter Jansz Brom 1/8 part voor 25 gld. en 1/16 part voor 12 gld. en aan Jan Fredriksz, koopman, 1/8 voor 24 gld.

- 8.11.1704 - De Rijp OR, inventarisnr: 6378 172-v:
Willem Jansz Koning verkoopt aan Floris Jansz Mop 5/24 parten van een hennipkloppersmolen "St. Pieter" met gaande werk of roerende goederen, bezuiden het dorp. Belend met Neeltje Auwels N. en W. mr Claesz Bosch Z. de sloot O. Koopsom 41 gld. 13 st. 4 p.

- 29.11.1704 - De Rijp OR, inventarisnr: 6378 173:
Pieter en Jacob Jansz Brom en Cornelis Nanjes gehuwd met Sientje Jans (Brom) verkopen aan Jan Vredricksz 7/24 parten in de hennipkloppersmolen "St. Pieter" bezuiden het dorp. Belend met Neeltje Auwels N. en W. mr Claesz Bosch Z. de sloot O. Koopsom 43 gld. 10 st.

- 16.1.1717 - De Rijp OR, inventarisnr: 6379 155:
Jacob Toornenburg als voogd over de kinderen van Lobbrig Jacobs geteeld bij Garbrand Jasz. Kolles, verk. aan Pieter Jansz. Geelis 1/12 part in de hennepkloppermolen de "Sinte Pieter" gelegen bezuiden De Rijp. De koopsom is 8 gld.

- 3.11.1718 - De Rijp OR, inventarisnr: 6379 226:
Pieter Jansz. Brom en Floris Mop mede voor de andere eigenaars, verk. aan Tjeert Lolkes en Cornelis Miesen beide te Zaandijk, een hennipkloppersmolen de "Sinte Pieter" en erf en huiske, De koopsom is 82 gld.

- 4.12.1718 - De Rijp OR, inventarisnr: 6379 231:
Tjeert Lolkes en Cornelis Miesen beide van Saendijk, verk. aan Cornelis Buyk, te Saerdam de hennipkloppersmolen "Sinte Pieter" en erf waarop een huiske staat, men wil de molen naar Saerdam verplaatsen de verponding blijft voor De Rijp. De koopsom is 85 gld.

- 23.6.1719 - De Rijp OR, inventarisnr: 6379 306:
Cornelis Buyk te Zaandam, verk. aan Harmen Dirksz. Houtsager een erf waar de hennipkloppersmolen "St. Pieter" op heeft gestaan, gelegen bezuiden het dorp, bel. Pieter Jansz. Gelis Z, de erfg. van Neeltje Auwel Prins N, en W, het recht op de ongelden, van de molen, blijft aan De Rijp. De koopsom is 3 gld.

Bron: Streekarchief Alkmaar.
W. van der Hoeven, 24 jan. 2008.
-----

De gegevens van De Visscher en De Sint Pieter hebben we samengevoegd, op grond van de volgende argumenten:
- De functie van beide molens was hetzelfde. Er is geen overlap in de transactiemomenten van beide molens. De plaatsbeschrijving van beide molens, hoe globaal ook (bezuiden het dorp), is hetzelfde.
- Sint Pieter of Petrus was oorspronkelijk visser. Het is goed mogelijk dat er op de molen een afbeelding stond van Petrus terwijl hij aan het vissen was.
- In 1680-1682 kocht koopman Gerbrandt Jansz. delen van De Visscher en wel 3x 1/8 en 1x 1/16, in 1701 verkocht Lobbrig Jacobs, zijn weduwe, delen van de Sint-Pieter en wel 4x 1/8 en 1x 1/16.
- In 1681 waren de kinderen van Auwel Pietersz Prins eigenaar van het perceel ten noorden van De Visscher, in 1701 was Neeltjen Auwels eigenaar van het perceel ten noorden van de Sint Pieter. In 1719 heet ze Neeltje Auwel Prins.

Onze coördinaten, aan de westzijde van de Zuiddijk juist benoorden de Ouddijksloot, zijn niet geheel zeker, maar zijn gebaseerd op:
- de Beemster-kaart van Van Berckenrode uit ca. 1644 (zie dbnr. 5929)
- bezuiden het dorp (div. vermeldingen)
- de dijksloot ten oosten (1701)
Red.

-----

In 1623 zijn voor hennipkloppers in De Rijp drie windbrieven (het recht om een molen te mogen bouwen en exploiteren) verstrekt, namelijk op 23 januari twee windbrieven aan Dirck Pieter Thomasz. en Jan Willemsz., beiden van De Rijp, en op 9 juni één windbrief aan Willem Jansz. en Willem Claesz., van De Rijp. Voor alle molens bedroeg het windgeld 3 pond. Eerder is slechts één windbrief verstrekt voor een staartmolen in 1615, wat gezien onderstaande afbeelding niet deze grondzeiler zal betreffen. Latere windbrieven voor hennipkloppers zijn vertrekt na de vervaardigingsdatum van onderstaande kaart.

Geconcludeerd kan worden dat één van de drie windbrieven is verstrekt voor deze molen en dat als bouwjaar 1623 kan worden aangenomen.

Bron en algemene informatie: www.gahetna.nl, index Grafelijkheidsrekenkamer: windrechten (molens).