Molen 't Roode Hert (voorganger), Alkmaar

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1566

verdwenen

1620

?

opvolger

Alkmaar ('t Roode Hert (1e))

geschiedenis

In 1566 kregen Garbrant Cornelis en Jan Maertsz. toestemming om hun molen op het Nieuwland te verplaatsen naar de Hofweide, buiten de Friesepoort, in de ban van Oudorp. bron: Jos Mak en Leo den Engelsen, 't Roode Hert, molen op de driesprong, artikel in Oud Alkmaar, 1 april 2009.

-----

Op 10 april 1566 werd voor de erfpachtsom van 3 grooten de roede (100 roeden land hebben zij nodig voor hun molen) een windbrief (het recht om een molen te mogen bouwen en exploiteren) voor een windmolen te Alkmaar, ten noordoosten van de stad, in de ban van Ouddorp, verstrekt aan Garbrant Cornelis en Jan Maerts, korenmolenaars.
Bron en algemene informatie: www.gahetna.nl, index Grafelijkheidsrekenkamer: windrechten (molens).

De functie van de molen wordt in de windbrief niet genoemd, maar het beroep van de aanvragers geeft natuurlijk wel aan dat het waarschijnlijk een korenmolen betrof.
-----

De standerdmolen stond wel bij de driesprong toen de Spanjaarden in 1573 de stad Alkmaar belegerden. De Alkmaarders waren te laat met het volledig onttakelen van de molen, zodat de Spanjaarden hem als bescherming en uitkijkpost konden gebruiken.
-----

W.A. Fasel haalt in zijn 'Alkmaar en zijne geschiedenissen 550-1600' (Alkmaar 2012) op basis van verschillende bronnen de gebeurtenissen rond de molen tijdens het beleg regelmatig aan:

1572, september 12
Verzocht Sonoy het stadsbestuur om Mostaerd en Ruychaver te laten doen wat voor de verdediging noodzakelijk werd geacht, zoals het afbreken of afbranden van de voorsteden. (met betrekking tot deze molen waren ze dus te laat, Red).

1573, augustus 24
(...) werd geweigerd met de Spaanse onderhandelaars te spreken, waarop de vijand (...) begon te graven op de driesprong buiten de Friesepoort, waarop de stedelingen een vergeefse uitval deden.

1573, september 8
De Vijand stelde toen bij de Steenplaats een 15 ponder op en bij de meelmolen voorbij de Friesepoort een 10 ponder.

1573, september 12
Omtrent de middag ging een 15 ponds kogel, die afgeschoten was vanaf de meelmolen buiten de Friesepoort, door een tweevoets dikke muur van de Munnikenkerk heen en doodde een borstelmakersdochter van de Nieuwesloot. (...) Zij schoten de gehele dag van bij de meelmolen en van bij het huis van de runmolen, zoals niet eerder gebeurd was en waren de lichtste kogels 25 pond zwaar.

1573, september 20
Bij de Roopoort probeerde de vijand een stormbrug te water te brengen, doch deze werd deels kapotgeschoten en liep aan de grond, waarna de Spanjaarden weigerden aan te vallen. Ook die bij de Friesepoort bleven staan bij de meelmolen en durfden niet verder.

1573, september 26
Voerden de Spanjaarden opnieuw geschut af, maar bij de Rootoren bleven nog 3 stukken staan en bij de meelmolen 2 stukken.

1573, oktober 3
Ook schoten zij met het stuk bij de meelmolen op de stad.

1573, oktober 4
Bleven nog maar twee stukken bij de meelmolen staan.

1573, oktober 12
Werd besloten (...) om de meelmolen buiten de Friesepoort binnen de stad weer op te bouwen.

1578, januari 25
Werd aan de weduwe van Pieter Thymonsz. (molenaar) een lijfrente toegestaan wegens de tijdens het Beleg afgebrande meelmolen. Of dat deze meelmolen is, is niet duidelijk, Red.
-----