Molen De Abraham, Zaandam-Oost

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1694

verdwenen

1766

verbrand

opvolger

Zaandam-Oost (De Jonge Abraham / Abram / De Jood)

geschiedenis

Tegen het einde van de zeventiende eeuw kwam de gerstpellerij in de Zaanstreek in opkomst. Alhoewel de eerste pelmolen reeds in 1639 te Koog aan de Zaan was gebouwd (De Pelikaan), heeft het nog een behoorlijke poos geduurd voordat deze navolgers kreeg. Pas rond 1680 werden de eerste nieuwe pelmolens gebouwd. De grootste concentratie pelmolens vond men in het Oostzijderveld van Zaandam, door de jaren heen hebben er ruim 60 gestaan.
De pelmolen is bijzonder afhankelijk van de vrije windvang. Pas bij windkracht 5 wordt het mogelijk om dit type molen te gebruiken. Het Oostzijderveld leende zich in die dagen hier dus uitstekend hiervoor.

De gerstpelmolen De Abraham werd gebouwd in het jaar 1694 in opdracht van Cornelis Waligsz. Out. Op 14 maart 1695 ontving de bouwheer de windbrief voor de molen. Rond 1710 trad de zoon van Cornelis Out, Walig Cornelisz. Out, in de voetsporen van zijn vader. Nadat zijn vader in 1718 was overleden kwam de molen toe aan Grietje Jacobs, de weduwe van Cornelis Out. Op haar naam werd De Abraham op 7 september 1718 tegen brand verzekerd bij een assurantiecontract.
In 1738 werd De Abraham gekocht door Jan Adriaansz. Duyn. Duyn had de molen al vanaf 1735 in de huur en besloot nu dus om de molen te kopen. Hij zou tot zijn dood in 1759 met de molen blijven werken. Na de dood van Jan Duyn, richtte zijn weduwe, Trijntje Kuyt, de firma Weduwe Jan Duyn & Zoon op. Op deze naam werd De Abraham op 6 september 1759 voor Fl.3000,- tegen brand verzekerd.
Op 26 april 1766 werd De Abraham tijdens een hevig onweer door de bliksem getroffen en ging hij geheel in vlammen op. Trijntje Kuyt kreeg Fl.3000,- uitbetaald van de verzekering en in september van dat jaar kregen de molenmakers Cornelis Stoffel en Pieter Zemel opdracht tot de bouw van een nieuwe molen. De nieuwe molen kwam in 1767 in bedrijf. In 1916 verween De Jonge Abraham, zoals de molen voortaan werd genoemd, door sloop uit het Zaanse land.

Bronnen:
- “de Zaende” 2e jaargang 1947 blz. 135
- www.duizenzaansemolens.nl R. Couwenhoven
- “Pieter Boorsma, een molenvriend” 1971 blz.20-34 (uitgave van Vereniging de Zaanse Molen)
- “Duizend Zaanse Molens” P. Boorsma 1968 blz. 123
- “Zaanse Windmolens” P. Boorsma 1939 blz. 7-8
- “De pelmolens in het Oostzijderveld” 1925 J. Kruijver blz. 55-56
F. Rol, Zaandijk.