Molen Hennepklopper van Jan Arisz, Krommenie

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

< 1625

verdwenen

1651

verbrand

opvolger

Krommenie (De Hoop)

geschiedenis

Het bouwjaar van deze naamloze hennepklopper is niet gevonden. Op 20 december 1625 kochten Pouwel Jansz c.s. van Jan Arisz 150 roeden land "van 't oostend van een stuck lants genaemt die Molenaerslaen, belent aent noort de gemene vaersloot, aent suydt Pier Jansz." Aangezien het pad de Molenaerslaen werd genoemd mag wel worden aangenomen dat de hennepklopper er toen al stond. In elk geval werden in februari 1625 parten in de molen verkocht. Heindrick Engels en Jan Maerten Heijndrick Gijsen uit Assendelft kochten elk een 1/8ste part en Bouwen Jans - wellicht dezelfde als Pouwel Jansz - nam 1/4de part over van Dirck Claesz uit Assendelft. Dat vierde part kostte hem 300 gulden.

Bij een verkoop op 22 juni 1629 werd de molen ook vermeld. Op die dag verkocht de Assendelver Pauwels Jansz aan Jan Arisz uit Krommenie: “Een hennepklopper met worf bewesten de molen, daer het huis op verbrant is, staende bij 't Weiver, belent aent Noort Jan Arisz selfs, aent Oost de Ouwewechsloot [de Saerwegh?], aent suijt Pieter Jansz saligher, voor 1116 gulden, in termijnen te voldoen.” Op 4 juni 1632 kreeg Jan Arisz de windbrief uitgereikt voor deze molen. Jaarlijks moest Arisz een windgeld van ƒ 2 betalen voor zijn molen.

Jan Arisz bleef vrij lang met deze molen werken. Pas op 11 maart 1650 verkocht hij de molen aan Baert Claesz. uit Krommenie en Cornelisz Heijndricksz. uit de Middel. De twee nieuwe eigenaren hadden niet lang plezier van hun aankoop, want op 26 juni 1651 verkocht Claes Cornelisz Vader aan Jan Arisz Molenaar “het erfgen daer de henpclopper op verbrant is, gelegen binnen onsen banne van Crommenie opte nieuwe vaert, belent ten noorden van de Suijdersluijs.” Jan Arisz kocht het erf van de molen, die hij een jaar eerder had verkocht, terug voor een bedrag van ƒ 80. De molen was dus door brand verwoest.

De hennepklopper werd herbouwd en kreeg later de naam De Mol (Tenbruggencatenummer 01110 s). Dit gebeurde echter niet meer op het erf aan de Nauernase Vaart, maar wat meer in de richting van het dorp Krommenie zelf, aan de Vliet.
Op het erf van de verbrande molen aan de Nauernase Vaart werd enkele jaren later een houtzaagmolen opgericht die de naam De Hoop kreeg.

Bronnen:
- “Duizend Zaanse Molens” P. Boorsma 1968 blz. 202/ 204-205
- “Krommenie, zevenhonderdvijftig” uitgave van het historisch genootschap Crommenie 2001 blz. 122-123
- “de Zaende” 3e jaargang 1948 blz. 356-357/ 361
- “De papiermolens in de provincie Noord-Holland” H. Voorn 1960 blz. 469-472
F. Rol, Zaandijk.