Molen De (Oude) Pelmolen (1e standplaats), Harlingen/ Harns

Harlingen/ Harns, Fryslân
v

korte karakteristiek

naam
De (Oude) Pelmolen (1e standplaats)
modeltype
Kantige molen, grondzeiler
functie
pelmolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
06648 k
oude dbnr.
V4668
Meest recente aanpassing
media-bestand
Molen 06648 k De (Oude) Pelmolen (1e standplaats) (Harlingen/ Harns)
Atlas van Schotanus (1718), kaartfragment gem. Barradeel./LvdDrift

locatie

plaats
Harlingen/ Harns
gemeente
Harlingen, Fryslân
geo positie
X: 157064, Y: 574815
N: 53.16004, O: 5.41807

constructie

modeltype
Kantige molen, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
achtkante bovenkruier
inrichting
2 paar stenen
plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
vlucht
roede: 78 voet (= 25,35 m)
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
verdwenen
1694, voor 1706 verplaatst
geschiedenis
Onderstaande tekst is gebaseerd op molens, mensen, bedrijven - overzicht van vijf eeuwen Harlinger bedrijfsmolens op windkracht, drs. D.M. Bunskoeke, Beilen, 2016.

In 1689 besteedden de burgemeester Lourens Jacob Asperen en vroedsman IJede Jacobs Reijnalda de bouw op bestek aan van een nieuwe achtkante wintmolen bequaem om gepelde garst te maelen. Het volledige bestek is bewaard gebleven (Nedergerecht Harlingen, inv.nr. 301, fol. 246-250). Het werk werd uiteindelijk gegund aan Folkert Taedes en Thijs IJpes voor 1900 carolus guldens. Zij begonnen met de bouw in december 1689. Folkert was naast timmerman ook pelmolenaar.

In 1693 heeft de molen 9 eigenaars, elk met een gelijk aandeel: bovengenoemde Lourens, IJede en Folkert en verder Jan Fransen Cup, Cornelis Tiesses Wijngaarden, Tjebbe Harkes, Jan Tammes, Pijtter Fransen en Jan Jansen Reijers.

Het is onzeker of de molen op deze eerste positie heeft gestaan. Belangrijkste aanwijzing hiervoor is de kaart van Bernardus Schotanus. De coördinaten van deze eerste standplaats zijn uitsluitend gebaseerd op die kaart. In ieder geval in 1706 stond de molen noordelijker, naast de Nieuwe Pelmolen. Als de molen verplaatst is, dan is dat dus voor 1706, maar na 1694 gebeurd. In 1694 namelijk gaf koopman Sijmon Jacobs, gebruiker van de oliemolen aan de oostzijde van de Bolswarder vaart, aan dat hij geen schade wilde leiden door de verkoop van een molenaandeel in de pelmolen.