Molen De Fortuyn, Heelsum

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1837

verdwenen

1881

gesloopt

voorganger

Heelsum (Noordelijke molen op de Drieskamp)

geschiedenis

In 1820 werd de Noordelijke water-papiermolen gesloopt, in 1837 werd hier een windmolen geplaatst. Hiertoe kocht Nicolaas Pannekoek de Zaanse molen voor tabaks- en cardoespapier, genaamd De Fortuyn. [Welke molen dat precies was, is ons vooralsnog onbekend. Red.]

Op 11 oktober 1858 kocht Theodorus Pannekoek de molen voor ƒ 23.500 uit de boedel van zijn ouders. Bij de molen werden 8 arbeiderswoningen gebouwd.

Eén der stoomketels van De Pannekoek (Tenbruggencatenummer 06504 m) werd in 1878/1879 overgebracht naar De Fortuyn. In 1881 werd de windmolen onttakeld. Echter voordat de stoommachine in bedrijf in 1881 in bedrijf zou komen, brandde het hele gebouw af.

De eigenaren Pannekoek en H. Kamperdijk bouwden vervolgens een stoompapierfabriek, welke in 1883 door Koning Willem III werd bekroond met het koninklijke wapen. De 8 arbeiderswoningen brandden in 1899 af, en werden vervangen door de 6 nog bestaande woningen Elleboog 1-6. In 1901 werd de fabriek verbouwd en gemoderniseerd en daarna werd er tot de evacuatie in 1944 bankpapier gemaakt. In het voorjaar van 1945 brandde de fabriek uit, later was in de restanten een handweefstoffen-fabriek gevestigd.

Bronnen:
- Papiermolens op de Veluwe.
- "Twee eeuwen Brandt en Proost", 1942.
- Papiermolens, Voorn.
- "De Geschiedenis van de dorpen Oosterbeek, Wolfheze, Doorwerth, Heelsum en Renkum" door E.J. Demoed 1973 (heruitgave).
- "Op kracht van stromend water", Hagens 1998. Alle verzameling H. van der Kaay.

NB Sommige bronnen spreken elkaar tegen betreffende jaartallen en details, het is onzeker welke exact de juiste versie weergeven.