Molen De Stofmolen, Wijdenes

Wijdenes, Noord-Holland
b

korte karakteristiek

naam
De Stofmolen
modeltype
Kantige molen, stellingmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Vh. het malen van graan, thans buiten bedrijf

adres
Molenweg 1
1608 EC Wijdenes
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
05153
oude dbnr.
B744
Meest recente aanpassing
| Coördinaten
media-bestand
Molen 05153 De Stofmolen (Wijdenes)
Tony Hop (06-01-2022)
De Stofmolen te Wijdenes, op de voorgrond de oude maalderij, thans in gebruik als woning van de molenaar.

locatie

plaats
Wijdenes
gemeente
Drechterland, Noord-Holland
streek
West-Friesland
kadastrale aanduiding
Gemeente Venhuizen, sectie C, nr. 348
geo positie
X: 140193, Y: 517129
N: 52.64146, O: 5.16845
biotoopwaarde
3 (matig)
landschappelijke waarde
Groot maar wordt beperkt door beplantingen

contact en bezoek

bezoek/postadres
Molenweg 1
1608 EC Wijdenes
molenaar
F.J. Kalf
telefoon
0229-501230
website
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

Op afspraak.

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
ja
informatie voor scholen

Volgens afspraak; voor info mailen naar f.kalf@planet.nl

bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van De Stofmolen via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Kantige molen, stellingmolen
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Grenen achtkant, gedekt met riet, op stenen onderbouw
kap
Gedekt met riet
inrichting

Eén koppel 17der en één koppel 16der kunststenen (op halfzolder); twee regulateurs; koekenbreker; kammenluiwerk.
Op de begane grond een elektrisch aangedreven graanschoner. Op de eerste zolder een buil, mengketel en pletter (elektrisch aangedreven). 

versieringen

Marmeren gedenkplaat met
"GEDENKSTEEN AAN DE HERNIEUWING ANNO 1911. HET BESTUUR JN KOOL KZ VOORZ. A.GROOT. SECR. P.HOUTEN JB KLERK A.MANTEL M.BAKKER GZ C.DUIN".

Tweede gedenkplaat met de tekst:
"GEDENKSTEEN RESTAURATIE ANNO 2005 IN OPDRACHT VAN HET GEMEENTE BESTUUR VAN VENHUIZEN UITGEVOERD
DOOR DE FA POLAND en Zn OTERLEEK".

plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Rollenkruiwerk; 42 ijzeren rollen. Kruirad.
vlucht
22,70 / 22,85 m.
vang
Vlaamse vang; 4 scharnierende stukken. Vangbalk met haak; vangstok.
overbrenging

Bovenwiel 67 kammen
Bovenschijfloop 34 staven, steek 12,0 cm.
Spoorwiel 86 kammen
Steenschijflopen 24 staven, steek 10,7 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 7,06

hoogte
van de stelling: 6,70 m.
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Derckx ✉︎ 404 buiten 1981 1981 buiten aanw. 22,85
Derckx ✉︎ 405 binnen 1981 1981 binnen aanw. 22,70
Pot ✉︎ 2336 buiten 1915 1915? buiten 1981 22,94
Pot ✉︎ 2337 binnen 1915 1915? binnen 1981 22,86
wiekverbeteringen

Deze molen heeft nooit een wiekverbetering ondergaan.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
De Prins van Oranje ✉︎ 673 1870 1911 aanw.
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Vh. het malen van graan, thans buiten bedrijf

molenmaker
Fa. de Boer, Oostzaan (1911)
omwentelingen
eigendomshistorie

In december 2022 is deze molen overgedragen aan bovengenoemde stichting. Daarvoor was de gemeente Drechterland eigenaar, daarvoor de toenmalige gemeente Venhuizen.

geschiedenis

Al op een in 1680 uitgegeven kaart staat op deze plaats een korenmolen aangegeven. Tot 1911 stond hier een kleine, vermoedelijk 17de eeuwse achtkante bovenkruier. In 1911 werd de molen vervangen door de uit Zaandijk afkomstige oliemolen Het Vette Schaap.

De afbraak te Zaandijk vond plaats in april 1911: voor f 2000,-- verkocht Jacobus Honig Cz. deze molen aan de bekende molenslopersfirma Gebr. de Boer te Oostzaan. Hierna werden de onderdelen per schip naar Hoorn en vandaar naar Wijdenes gebracht.
De nieuwe molen werd vlak naast de oude Stofmolen gebouwd, zodat die gedurende de bouw van zijn opvolger in bedrijf kon blijven. Toen de herbouw door dorpstimmerman Groot en de mannen van De Boer was voltooid, had het hele werk ca. ƒ 11.000,-- gekost.

In 1924 is tegen het onderachtkant een stenen aanbouw gemaakt voor een mechanische maalderij. Niettemin bleef de windmolen als maalwerktuig in bedrijf tot 1951.
Nadat het maalbedrijf was opgeheven, kocht de toenmalige gemeente Wijdenes de molen aan en nam de bovenverdieping van de stenen aanbouw in gebruik als vergaderzaal. Nadien werd hierin de beroemde kantklosschool van Wijdenes gevestigd.
Sinds 1970 wordt de molen weer met enige regelmaat in werking gesteld en later ook weer maalvaardig gemaakt, waarna er op vrijwillige basis ook soms weer werd gemalen. 

Aan het eind van de 20ste eeuw werd duidelijk dat deze molen aan een zeer grondige herstelbeurt toe was; in september 2001 volgde stilzetting.
In 2004 werd met de restauratie begonnen: de gemetselde onderbouw bleek dermate slecht dat deze geheel moest worden vernieuwd. Het bovenachtkant bleef al die tijd, zwaar onderstut en zonder roeden, op zijn plaats. Kap, staart en stelling werden eveneens geheel of grotendeels vernieuwd. Op 24 augustus 2005 werden de roeden weer gestoken. Niet lang daarna was de molen weer maalvaardig.

Constructie

Het berookte grenen achtkant van deze voormalige oliemolen is geplaatst op een ca. 6,6 m. hoge stenen onderbouw. Merkwaardigerwijs ligt de stelling hier 0,6 m. boven de bovenkant van de stenen onderbouw. Hij is vanaf de lager gelegen maalzolder slechts via een trapje te betreden. Vermoedelijk lag de stelling toen de molen nog in Zaandijk stond 0,6 m lager en was de vlucht toen iets groter.
In tegenstelling tot wat gebruikelijk is, zijn in het bovenachtkant per veld drie in elkaar gewerkte veldkruisen aanwezig.
Bij de verbouwing tot korenmolen is de oorspronkelijke indeling gewijzigd door het aanbrengen van een tussenvloer op de lege zolder. Onder deze vloer bevinden zich het spoorwiel en de beide steenschijflopen.
Evenals bij de korenmolen te Bovenkarspel staat ook hier de koningspil op een verschuifbare wervelbalk. Het spoorwiel moet een vermaakt steenwiel zijn, waarschijnlijk afkomstig uit Het Vette Schaap evenals het grootste deel van het verdere gaande werk. De bovenschijfloop dateert vermoedelijk van 1911.

aanvullingen

toelichting naam

De voorganger van de huidige molen werd al "Stofmolen" genoemd. Volgens overlevering zou de bouw daarvan geheel bekostigd zijn geweest met stuivertjes, wat die molen de bijnaam "stuivertjesmolen" opleverde. Dit is dan later weer verbasterd tot "stofmolen". 

foto's

foto's