Molen (korenmolen), Niekerk

Niekerk, Groningen
v

korte karakteristiek

naam
(korenmolen)
modeltype
Kantige molen, stellingmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
04452 e
oude dbnr.
V2927
Meest recente aanpassing

locatie

plaats
Niekerk
plaatsaanduiding
100m ten noorden van de kerk
gemeente
Westerkwartier, Groningen
streek
Westerkwartier
geo positie
X: 219545, Y: 582820
N: 53.22808, O: 6.35372

constructie

modeltype
Kantige molen, stellingmolen
krachtbron
wind
functie
romp
achtkante bovenkruier
plaats bediening
stellingmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
vlucht
Beide roeden oudhollands opgehekt
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
verdwenen
verplaatst
geschiedenis
De molen werd gebouwd in 1847 voor Bouke Willems Bakker
(als revanche op de in 1846 nieuw gebouwde molen „De Noordstar” aan de oostkant van Niekerk, wil de molenaar met zijn oude standerdmolen niet achterblijven….!)

Eigenaren: Bouke Willems Bakker, vanaf 1860 Harmannus Heukers, daarna H. Aalfs.

Afgebroken in 1874, het achtkant en de kap gingen naar Den Andel.

Deze molen is de andere molen van Niekerk en stond ca. 100 meter ten noorden van de kerk. Die is gebouwd in 1847 (als antwoord op de concurrent De Noordstar in 1846!) ter vervanging van de standerdmolen uit 1610. Deze standerdmolen met een vlucht van 65 voet is afgebroken in 1847.
De z.g. 'sarrieshut' was in 1931 nog aanwezig.
Molenaarswoning afgebroken in 1977. *

Op 11-05-1852 berichtte de Groninger Courant) het volgende:
Te Niekerk, in het Westerkwartier, had den dezer, des morgens ongeveer 9 uur, een treffend ongeluk plaats. Naar men ons berigt, had de tweede knecht, genaamd Pieter Oltkopf, op den molen toebehoorende aan H. P. Heukers aldaar werkzaam, aan den eersten knecht voorgesteld om de pelsteenen werkeloos te doen worden, daar men voor dien oogenblik bezig was tarwe te malen. Niettegenstaande hem zulks was ontraden, vóór dat de molen tot stilstaan was gebragt, had hij zich echter naar boven begeven om zijn oogmerk te bereiken, maar helaas! met dat gevolg, dat hij hierdoor eenen akeligen dood moest ondergaan. Eenige bijzondere kenmerken aan den molen deden den eersten knecht besluiten den molen te doen zwichten, waarna hij zich naar boven begaf, — maar ...... om daar zijnen kameraad als een misvormd lijk te aanschouwen. leder in den omtrek was weemoedig aangedaan over zulk een ongeluk: en tevens met de bloedverwanten, doch daaronder vooral met de ouders van eenen jeugdigen, ongeveer 22jarigen en veelbelovenden jongeling.

Het slachtoffer heette Pieter Olthoff, geboren te Niekerk (Oldekerk) op 02-12-1831. Hij overleed op 05-04-1852 (Overlijdens- en geboorteakte – Open archief / AlleGroningers)
Ingezonden door Caroline Schaeffer, 16 mei 2021

-----

In het “Nieuwsblad van het Noorden” van 04-04-1959 werd vermeld dat tegenover de molen de bakkerij had gestaan en dat dicht daarbij de “sarrieshut” stond.
Tussen de molen en de bakkerij had men een onderaardse gang gegraven, waardoor het meel ongezien getransporteerd kon worden.
Op deze wijze heeft men geprobeerd de “belasting op het gemaal” te ontduiken.
Deze belasting werd in 1855 afgeschaft.

*opmerking:
met deze sarrieshut en molenaarswoning worden denkelijk de bij deze molen behorende gebouwen bedoeld en niet die van de andere molen De Noordstar

bronnen:
Dijken, P. van, artikel in “De Zelfzwichter”.
Poppen, B.D., “De belasting op het gemaal in Stad en Ommelanden 1594-1856”
Dr. Steenhuisen, A.M., “Steenhuisen molinologie”, 30-08-2011.
nog waarneembaar

aanvullingen

trivia
Voorheen gemeente Oldekerk

Ligging: 100 m ten noorden van de kerk.

De „sarrieshut” was door de bekende Groninger molenhistoricus B. van der Veen Czn. op 3 augustus 1935 gefotografeerd en afgebroken in 1977.

De molen beschikte niet over pelstenen, wat veel molens van dit type wel hadden in Groningen.

Op de interieurfoto is de koningsspil te zien die ooit aan de voorganger van deze toebehoorde (van de standerdmolen) en toen als standerd diende.
De standerd is als koningsspil is eerst hergebruikt in deze herbouwde molen. Vervolgens werd de spil hergebruikt voor de nog werkende molen De Jonge Hendrik te Den Andel.
Het spoorwiel (met een diameter van 2,96m) behoorde eveneens aan deze standerdmolen, maar had toen de functie van bovenwiel.