- naam
- De Jonge Hendrik
- modeltype
- Kantige molen, stellingmolen
- functie
- korenmolen, pelmolen
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
- Vh. het malen van graan en het pellen van gerst; thans buiten bedrijf
- adres
-
Oude Dijk 11
9956 PA Den Andel - Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Ten Bruggencate-nr.
- 00493
- oude dbnr.
- B316
- Meest recente aanpassing
- | Conversie
Molen De Jonge Hendrik, Den Andel
Den Andel, Groningen
b
locatie
- plaats
-
Den Andel
- gemeente
- Het Hogeland, Groningen
- kadastrale aanduiding
- Gemeente Baflo, sectie H, nr. 530
- geo positie
-
X: 229633, Y: 601432N: 53.39398, O: 6.50910
- biotoopwaarde
- 5 (goed)
- landschappelijke waarde
- Bijzonder groot; alleen enige hinder door bomen en een grote boerderij op het zuidoosten.
contact en bezoek
- bezoek/postadres
-
Oude Dijk 11
9956 PA Den Andel - molenaar
- Jessica van der Staak / Rennie Gros
- telefoon
- 06-4998 0309
-
jongehendrik@gmail.com
- social media
- open voor publiek
- ja
- open op zaterdag
- ja
- open op zondag
- nee
- op afspraak
- ja
- openingstijden
- vrijdag 10.00 - 16.00 uur en de eerste zaterdag van de maand van 13.00 - 17.00 uur open en op afspraak
- toegangsprijzen
- winkelinformatie
- meelverkoop
- nee
- museuminformatie
- gericht op scholen
- nee
- bijzonderheden
- fietsroute
- fietsroute in de buurt van De Jonge Hendrik via fietsnetwerk.nl
constructie
- modeltype
- Kantige molen, stellingmolen
- krachtbron
- wind
- kenmerken
- functie
- romp
- Houten achtkant, gedekt met dakleer, op stenen onderbouw
- kap
- Gedekt met verticaal gepotdekselde planken
- inrichting
Eén koppel 16der kunststenen; twee pelstenen; pletterij; drie elevatoren; gortzeverij; waaierkast; koekenbreker; kammenluiwerk
- versieringen
Aardige met enige diepe krullen uitgeruste baard, met de opschriften 'De Jonge Hendrik' en daaronder '18' '75', vervaardigd door Martin van Doornik
In de toog van het fraaie boograam boven de toegangsdeuren zijn twee sluitstenen aangebracht.
Zeer opvallend is de rood-wit-blauw beschilderde kroonlijst aan de bovenzijde van de romp.
Op één van de plooistukken van het bovenwiel staat sierlijk het jaartal '1847'. Dit wijst op de molen die hier achtkant en kap leverde: de korenmolen uit Niekerk.- plaats bediening
- stellingmolen
- bediening kruiwerk
- buitenkruier
- plaats kruiwerk
- bovenkruier
- kruiwerk
- Neutenkruiwerk; 24 neuten. Kruilier (elektrisch aangedreven met rondgaande ketting).
- vlucht
- 21,00 m.
- vang
- Hoepelvang (metaal). Vangbalk met haak; vangstok. Pal.
- overbrenging
Bovenwiel 65 kammen
Bovenbonkelaar 34 kammen
Luitafel 26 kammen
Luiwiel 21 kammen
Elevatorwiel 10 kammen
Spoorwiel 97 kammen
Pelschijflopen 19 staven
Steenschijfloop 25 staven
Overbrengingsverhoudingen 1 : 6,46 (maalwerk) en 1 : 9,76 (pelwerk)- hoogte
- van de stelling: 7,90 m.
- wiekvorm
- Binnenroede systeem Dekker met zelfzwichting en neusremkleppen; buitenroede systeem Van Bussel met zelfzwichting en neusremkleppen
- wiekenkruis
-
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte Bremer/Dunning 300 binnen 2007 2007 binnen aanw. 21,00 Bremer/Dunning 294 buiten 2004 2004 buiten aanw. 21,00 Bremer 219 binnen 1981 1981 binnen 2007 21,00 Bremer 37 buiten 1962 1962 buiten 2004 21,00 Pot 2812 buiten 1943 1944 buiten 1962 21,00 - wiekverbeteringen
Rond 1903 had de molen op beide roeden zelfzwichting met Oud-Hollandse voorzomen.
In 1934 werd de binnenroede vervangen en toen voorzien van het systeem Dekker met zelfzwichting.
In 1944 kreeg de (nieuwe) buitenroede een experimenteel systeem, bedacht door Chr. Bremer, bestaande uit een enkele over de lengte draaibare klep, zonder voorzoom. Dit voldeed kennelijk niet en werd in 1945 weer verwijderd.
Vermoedelijk daarna is hier het systeem Van Bussel met zelfzwichting en ook dwarskleppen op aangebracht. Later zijn de dwarskleppen komen te vervallen.- bovenas
-
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte Muinck Keizer, J.M. de 110 1903 1903? aanw. 06,09
verwijzingen
- allemolens.nl
- Kijk op allemolens.nl voor historische foto's en documenten van deze molen
- monument
- 8581
- inventarisnummer
- GR007
eigendom
- eigenaar
- Molenstichting Winsum
- eigendomsvorm
- Stichting
geschiedenis
- toestand
- werkend
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
- Vh. het malen van graan en het pellen van gerst; thans buiten bedrijf
- molenmaker
- J.H. van der Veen, Mensingeweer (1875)
- afkomstig van
- voorganger
- omwentelingen
- geschiedenis
-
De Jonge Hendrik is in 1875 gebouwd door molenmaker Jan Hendriks van der Veen uit Mensingeweer met een achtkant en kap van een in 1874 afgebroken korenmolen uit Niekerk (gemeente Grootegast), aldaar gebouwd in 1847 ter vervanging van een standerdmolen uit 1610. Deze standerdmolen had een vlucht van 18,80 meter. Thans dient de oude standerd nog steeds als koningspil!
Het spoorwiel, diameter 2,96 meter, is het omgebouwde bovenwiel uit diezelfde standerdmolen. De inkepingen voor de acht plooistukken zijn in de kruisarmen nog zichtbaar.
Op de plaats van De Jonge Hendrik hebben twee voorgangers gestaan, gebouwd in 1852 en 1859, beide afgebrand en beide genaamd 'Noordermolen', ter onderscheiding van een andere molen nabij de kerk aan de zuidkant van het dorp, met de naam Zuidermolen; deze brandde in 1878 af (en werd niet meer herbouwd).
Ooit werd hier gemalen met drie koppel stenen (waarvan er nog één rest) maar deze molen kreeg vooral bekendheid als pelmolen: jarenlang was Tiddo Muda hier de mulder/pelder. Feitelijk ging deze molen door voor de enige in Nederland waar nog geregeld werd gepeld. Niet dagelijks, want voor pellen is veel wind nodig. Met windkracht 6 begint het en met windkracht 7 gaat het pas echt goed!
In 1972 onderging de molen een grote restauratie. Hierbij heeft de fa. Bremer met name het zeer intensief gebruikte pelwerk grondig herzien en deels moeten vernieuwen. Zo waren beide stenen totaal 'op', zij zijn vervangen door exemplaren uit de - destijds zwaar vervallen - Aeolus te Farmsum.
Uiteindelijk kwam aan het productieve bestaan van deze molen een einde: 29 januari 1983 werd er voor het laatst gepeld en juli 1998 voor het laatst gemalen. Echte stilstand volgde niet, want er werd af en toe nog gedraaid; het beste was er evenwel van af.
In 2002 werd, vooruitlopend op verder herstel, de stelling geheel vernieuwd. In oktober 2004 begon de fa. Dunning met de restauratie: zo stak men een nieuwe buitenroede. Helaas bleek toen dat de binnenroede veel slechter was dan verondersteld, de molen kon niet draaivaardig worden opgeleverd. Deze tegenvaller moest opnieuw worden gefinancierd en dat kostte tijd.
In 2006 werd eerst divers klein herstel verricht en in juli 2007 volgden dan een nieuwe binnenroede en lange spruit. Sindsdien wordt de molen weer geregeld aan het draaien gebracht.
aanvullingen
- toelichting naam
Tijdens de bouw in 1875 werd er in het molenhuis een jongen geboren, Hendrik, wat de huidige molennaam verklaart.
- wetenswaardigheden
Janko Doornbos stopte hier in mei 2022 na jaren trouwe dienst als molenaar.
- trivia
Met de vervanging van de lange spruit in 2007 ging helaas een stukje geschiedenis verloren: de oude spruit was al in 1903 geplaatst, maar feitelijk een korte spruit, afkomstig van een (onbekende) molen met een veel grotere kap. De gaten voor het achterkeuvelens en de ogen voor de ophangijzers voor de lange schoren waren nog altijd aanwezig.
foto's
- foto's
-
draag zelf bij
- teksten
- tekstbijdragen over deze molen insturen | Wilt u specifiek iets kwijt over een roede, as of motor, klik dan daar op het rode envelopje ✉︎ behorende bij het betreffende object.
- foto's
- foto's insturen