Molen Vierde en Vijfde Veendistrict, De Droogmaker, Tjalleberd/ Tsjalbert

Tjalleberd/ Tsjalbert, Fryslân
v

korte karakteristiek

naam
Vierde en Vijfde Veendistrict, De Droogmaker
modeltype
Kantige molen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
03273 f
oude dbnr.
V7866
Meest recente aanpassing
| Conversie

locatie

plaats
Tjalleberd/ Tsjalbert
plaatsaanduiding
435 m W van De Beschermer
gemeente
Heerenveen, Fryslân
streek
Aengwirden
geo positie
X: 192224, Y: 559037
N: 53.01698, O: 5.94190

constructie

modeltype
Kantige molen, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
achtkante bovenkruier
inrichting
Vijzel
plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
vlucht
22,50 m
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
verdwenen
verplaatst
geschiedenis
Op 12 augustus 1851 werd de bouw van de molen aanbesteed door het polderbestuur van het 4e en 5e Veendistrict onder Aengwirden. De Heerenveense molenmaker Lubbert Egberts Smilde had de klus aangenomen voor ƒ 7800, maar inclusief meerwerk kwam het bedrag uit op ƒ 7897,45. De oplevering vond plaats op 27 februari 1852. De molen diende als ondermolen voor het droogmaken van de uitgeveende plas.

De gietijzeren bovenas werd voor ƒ 612,26 geleverd door L.J. Enthoven & Co te 's-Gravenhage. Een van de roedebalken werd geleverd door Fontein en Tjallingii, houthandelaren te Harlingen. Samen met een roedebalk voor molen nr. 5 kostte dat ƒ 430 .

Molenaar waren:
- Hendrik Jacobs Beulakker
- Aukje Martens de Jong (wed. H.J. Beulakker)
- Sjouke Klazes Melcher
- Wijtze Durks de Groot
- Bartele Geerts ten Boorn
- Klaas Jans Boersma

Door de bouw van een stoomvijzelgemaal onder Tjalleberd werd de molen in 1881 overbodig, de molenaar Klaas Jan Boersma sprak af de molen met gezin en goederen per 12 mei 1882 te verlaten. In 1884 verkocht het polderbestuur de "puik beste watermolen met vijzel, ijzeren as en roeden, zeer geschikt om te worden verplaatst" voor ƒ 1250 aan de heer L. de Goet, "gemachtigde van de commissie tot daarstelling van één poldermolen te Goïngarijp". Van de molen is een tekening bewaard gebleven van de hand van Johannes A. Bokma, de zoon van molenmaker en architect Alle J. Bokma uit Workum, die in 1851 het bestek voor de molen maakte.

Bronnen:
- artikel "Uit de knipseldoos" nr. 55 door Popke Timmermans, in De Utskoat nr. 98, juni 2000. Verzameling H. van der Kaay.
- "De Âldeweister Moune deel 2", art. door Jan W. Dijkstra in De Utskoat nr. 91, sept. 1998.
- "Vier dorpen een streek", uitgave Stichting streekboek Ængwirden. Coll. Jan Kluwer.

Zie verder molen nr. 6 (Tenbruggencatenummer 03273 h).
----

Op 20 november 1858 overleed Hendrik Jacobs Beulakker in deze molen.
Bron: Overlijdensakte AEngwirden, 1858, akte nr. 65.
Dhr. Beulakker, 30 juni 2015.

aanvullingen

trivia
De grondzeiler van de polder Heeringzijl werd in 1851 gebouwd voor bemaling van de Opsterlandsche Veenpolder. In 1884 werd hij naar Terkapele overgebracht.
Frans Kerstens.
-----

De aangegeven locatie is een schatting naar de beschrijving van de ligging, en de TMK van 1864.