Molen Polder Het Oudeland van Strijen, deel Oudeland-hoog, Bovenmolen, Strijen

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1632

verdwenen

circa 1882

1881 - 1882

geschiedenis

De polder het Oudeland van Strijen werd oorspronkelijk bemalen door 5 molens, twee dikke achtkantjes en drie wipmolens.
In 1818 werd deze polder samengevoegd met de polder Oud-Bonaventura, die op dat moment beschikte over één wipmolen voor polderbemaling.
Deze polderconcentratie maakte één wipmolen van de polder het Oudeland van Strijen overbodig en de molen is vermoedelijk in 1821 gesloopt (de restanten zijn in 1999 bij de ruilverkaveling gevonden).
In 1879 werden twee stoomschepradgemalen in de polder het Oudeland van Strijen gebouwd.
Het meest noordelijke bemaalde het diepste deel van het Oudeland van Strijen, het zuidelijke (gelegen aan de Waleweg) bemaalde het zuidelijke deel van het Oudeland. Omstreeks 1881/1882 werden twee van de vier resterende molens van het Oudeland van Strijen gesloopt.
In 1936 vond wederom modernisering van de bemaling plaats: toen werd aan de Waleweg te Strijen het nieuwe gemaal Overwater opgericht.
Het oude stoomgemaal aan het Molenschaar verdween toen, het gemaal aan de noordzijde van het Oudeland van Strijen werd buiten gebruik gesteld en de boezemkaden hiervan werden geslecht.
De resterende molens van zowel het Oudeland van Strijen en de polder Oud-Bonaventura werden in de winter van 1936/1937 gesloopt.

Alle molens en gemalen waterden af op een binnenboezem genaamd De Keen, die via de Strijense haven loosde op het Hollands Diep. Van oorsprong werd de Strijense haven natuurlijk geloosd op het Hollands Diep, later werd (en nu nog) mechanische ontwatering toegepast.
De hier bedoelde molen is in 1881/1882 gesloopt.
Jan Eeland, 7 februari 2006.

Naast de functie van normale watermolen kon de Bovenmolen eveneens ingezet worden als zgn. 'strijkmolen'. Een zeer bijzondere combinatie die in de Hoeksche Waard niet vaker voorkwam. Door de boezem van het Oudeland (de Keen) ter hoogte van de Bovenmolen af te sluiten, kon men het zuidelijk gedeelte vanaf de Bovenmolen tot de sluis in de Boompjesstraat extra hoog opmalen. Het water uit de Keen liep via een zijsloot naar de achterwaterloop, alwaar men via een inlaat het water in de achterwaterloop kon laten lopen. De achterwaterloop kon dan waarschijnlijk afgedamd worden om te voorkomen dat het boezemwater weer terug de polder in stroomde. Op deze manier kon het scheprad het boezemwater nog een extra trap verder opmalen, waardoor sluisgang mogelijk bleef. Deze functie verklaart ook de ingetekende inlaat op een kadasterkaart uit 1811, die tot voor kort niet thuis kon worden gebracht.
Jesse in 't Veld, 10 oktober 2016.