Molen Polder Waterland, Poelmolen 8, Zuiderwoude

Zuiderwoude, Noord-Holland
v

korte karakteristiek

naam
Polder Waterland, Poelmolen 8
modeltype
Kantige molen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
verdwenen
toestand
verdwenen
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
01798 f
oude dbnr.
V6845
Meest recente aanpassing
| Conversie

locatie

plaats
Zuiderwoude
plaatsaanduiding
Aan de Poel, tussen Monnickendam en Zuiderwoude
gemeente
Waterland, Noord-Holland
streek
Waterland
kadastrale aanduiding 1811-1832
Broek in Waterland C (2) 280 Collegie van Waterland
geo positie
X: 131765, Y: 495000
N: 52.44229, O: 5.04548

constructie

modeltype
Kantige molen, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
achtkante bovenkruier
inrichting
Vijzel 2 m Ø
plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
binnenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
vlucht
25,76 m
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
verdwenen
bouwjaar
verdwenen
gesloopt
geschiedenis
De acht Poelmolens maalden het polderwater uit de Ooster Ee in de Poel, die de molenkolk vormde. Vandaar stroomde het water bij eb naar de Gouwzee. Er stonden hier eerst vier molens, in 1649 werd dat uitgebreid naar acht door de molens aan de Wiltsloot hierheen te verplaatsen. Zie Overleker molen 1 (1e) (Tenbruggencatenummer 17858).

De molens werden in 1880 gesloopt, toen achterin de Poel, bij de Ooster Ee, een stoomgemaal werd gebouwd. Dit stoomgemaal gebruikte dus nog steeds de Poel als kolk.

Blijkens een bericht in de Purmerender Courant van 2 januari 1881 stonden er toen nog de twee molens bij Kadoelen en drie molens bij de Rijperkolk. De ingelanden riepen het polderbestuur op om vanwege het treurige waterbeheer ondanks het bezit van drie kostbare stoomgemalen, die vijf nog bestaande molens "in goeden toestand te brengen en zoonoodig in werking te stellen."

Het huidige elektrische gemaal staat op de plek van de vroegere sluis aan de Waterlandse Zeedijk, de Poel is nu gemeen met het polderwater.
-----

In de vier molens aan de kant van Monnickendam woonden Kootman, Teun van Zalinge, Dirk Pietersz. de Boer en Kees van Zanen. In de molens aan de kant van Zuiderwoude woonden Muus Tromp, Teun van Zanen en Trijntje Oud, weduwe van Kees Tromp.
Dirk de Boer (1831-1917) was op 16-jarige leeftijd al molenaar van molen nr. 3, aan de kant van Monnickendam. Voor hem was zijn vader Pieter Jacobsz. de Boer (1797-1858) molenaar.
Het was armoe troef in het molenaarsgezin, de molenaar verdiende twee gulden per week. Nadat de molens waren gesloopt, kreeg hij van het hoogheemraadschap vijftig gulden per jaar pensioen en hij mee op karwei als rietdekkersknecht.
Het laatste jaar was de molen al slecht. Door een harde wind draaide de molen door de vang. Een roede brak, de ene helft kwam in de sloot en de andere helft sloeg door "het schuine raampje" van de kamer. Die kamer was aan de schuur gebouwd, nadat de molens weg waren woonde het gezin daarin.
Bron: krantenartikel "Wat Aafie-buur van de Poelmolens weet, kun je best navertellen" in een Hoornse krant van 16 dec. 1960. Met informatie van Aafje Knip-de Boer (1874-1966)), dochter van Dirk de Boer.
Peter de Boer, 30 dec. 2017.

aanvullingen

trivia
Op 24 mei 1873 werd ondermeer aanbesteed het maken van een nieuwe bovenslagdrempel aan de Poelsluis.
Adv. Purmerender Courant (P.C.) 18 mei 1873.

Op 1 juli 1880 werd publiek verkocht "eenige AFBRAAK VAN WATERMOLENS, waaronder deelen, balken, palen, deuren en divers brandhout".
Adv. P.C. 27 juni 1880.

Te koop aangeboden: "dertien stuks ijzeren bovenassen, lang zonder kop van 6,22 m tot 6,47 m, roedengaten 46 bij 36 cm. Tien stuks assen zijn nog in de molens, drie stuks liggen op den wal bij het water. Al deze assen zijn gedeeltelijk met hout bekleed. Deze assen zijn zoowel in massa als in gedeelten en per stuk te koop. ..."
Adv. P.C. 11 aug. 1880.

"Voor afbraak te koop een goed onderhouden achtkanten WIND-VIJZELWATERMOLEN, vlugt 26 meter, voorzien van ijzeren bovenas, doch zonder roeden. Aanbiedingen aan den Heer J. van Leeuwen, Opzigter van Waterland, te Monnickendam."
Adv. P.C. 11 aug. 1880.

Op 11 november 1880 werd aan het stoomgemaal nabij de Poelmolens om contant geld, publiek verkocht: "eene partij AFBRAAK, bestaande uit kolders, deelen, balken, eiken brand- en timmerhout, enz., alles afkomstig van een der gesloopte Poelmolens.
Adv. P.C. 7 nov. 1880.

"MOLENROEDE voor spotprijs TE KOOP. Eene dennen molenroede, lang 26 Meter, zwaar in het midden 34 à 44 Centimeters, bijna nieuw. Met franco brieven te bevragen onder letter C, bij de boekhandelaresse Mejufvrouw C.M. Molenaar te Monnickendam."
Adv. P.C. 25 dec. 1881.