Molen Laurentia, Milheeze

Milheeze, Noord-Brabant
b

korte karakteristiek

naam
Laurentia
modeltype
Kantige molen, beltmolen
functie
korenmolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Vh. het malen van graan, thans buiten bedrijf

adres
Hoberg 2
5763 BS Milheeze
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
01591
oude dbnr.
B558
Meest recente aanpassing
| Streek
media-bestand
Molen 01591 Laurentia (Milheeze)
Gerard Sturkenboom (14-4-2021)
Molen met nieuwe roeden en van Bussel stroomlijnneuzen. Weer met rood-wit-blauwe voorzoom.

locatie

plaats
Milheeze
gemeente
Gemert-Bakel, Noord-Brabant
streek
De Peel
kadastrale aanduiding
Gemeente Bakel en Milheeze, sectie B, nr. 1111
geo positie
X: 181191, Y: 390398
N: 51.50199, O: 5.76441
biotoopwaarde
3 (matig)
landschappelijke waarde
Groot maar wordt verminderd door beplantingen

contact en bezoek

bezoek/postadres
Hoberg 2
5763 BS Milheeze
molenaar
Mares Verheijen / Gerry Verwegen
telefoon
06-10860321
open voor publiek
ja
open op zaterdag
ja
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden

Zaterdag 10.00 - 16.00 uur en op afspraak.

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie

Bezoek zaterdag 10-16 uur.

gericht op scholen
ja
bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van Laurentia via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Kantige molen, beltmolen
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Houten achtkant, gedekt met riet, op hoge gemetselde voet
kap
Gedekt met riet
inrichting

Eén koppel 16der kunststenen; sleepluiwerk

versieringen

Eenvoudige baard, donkergroen met witte rand. Hierop een bord met in witte letters het opschrift "Laurentia".

Op keerkuip, windborden en voorzomen is in schuine banen de Hollandse driekleur aangebracht.

plaats bediening
beltmolen
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Engels; kruilier
vlucht
27,20 m.
vang
Vlaamse vang; vangbalk met haak; vangtrommel
overbrenging

Bovenwiel 59 kammen
Bovenschijfloop 30 staven, steek 13,5 cm.
Spoorwiel 86 kammen
Steenschijfloop 30 staven, steek 10 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 5,64

hoogte
van de belt: 3,90 m.
wiekvorm
Systeem van Bussel met neusremkleppen op beide roeden.
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
media-bestand
Roede 28, Beijk
Beijk
✉︎ 28 buiten 2021 2021 buiten aanw. 27,20
media-bestand
Roede 27, Beijk
Beijk
✉︎ 27 binnen 2021 2021 binnen aanw. 27,20
media-bestand
Roede 706, Derckx
Derckx
✉︎ 706 binnen 1992 1992 binnen 2021 27,30
media-bestand
Roede 724, Derckx
Derckx
✉︎ 724 buiten 1992 1992 buiten 2021 27,30
Pot ✉︎ 1189 buiten 1880 buiten 1992
Pot ✉︎ 1462 binnen 1885 binnen 1992 27,30c
wiekverbeteringen

In 1944 zijn beide roeden voorzien van het stroomlijnsysteem Van Bussel. BIj de grote restauratie van 1965 is dit weer vervangen door Oud-Hollands.
Na het steken van de nieuwe roeden in 2021 kreeg de molen het systeem Van Bussel, nu met neusremkleppen, terug.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
media-bestand
As 77, Penn & Comp, F.J.
Penn & Comp, F.J.
✉︎ 77 1856 1892 aanw. 04,44
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Vh. het malen van graan, thans buiten bedrijf

omwentelingen
geschiedenis

Over het verleden van deze molen leek niet zoveel bekend. '1890' werd steeds als bouwjaar genoemd en in één adem kwam mee dat deze molen vóór 1890 als poldermolen in Bleskensgraaf (ZH) had gestaan. Maar: wélke molen was dat dan? Uit Bleskensgraaf, altijd gedomineerd door zeer grote wipmolens, lijkt rond 1890 geen achtkant verdwenen. Wat dan wel? Inderdaad: op de bovenas zijn namen van poldermeesters meegegoten. Zijn dat poldermeesters uit Bleskensgraaf? Of komt dan alleen de bovenas uit die plaats en is de rest van het achtkant van elders afkomstig?

Inmiddels heeft het nodige onderzoek plaatsgevonden en daarmee is een raadsel gedeeltelijk opgelost. Allereerst: de huidige molen in Milheeze is daar niet in 1890, maar pas in 1892 gebouwd. Dit nadat in Milheeze in de late avond van 16 december 1891 een molen in brand raakte en vervolgens totaal werd verwoest. Molenaar Ludovicus Verheijen moest op zoek naar een nieuwe molen en vond die bij sloper Breedveld in Oud-Alblas.
Het is vooralsnog niet bekend waar het huidige achtkant in Milheeze vandaan is gekomen maar voor de bovenas bestaat 100% zekerheid: die komt niet uit Bleskensgraaf maar van één de wipmolens van de polder Giessen-Ouderbenedenkerk te Molenaarsgraaf, inderdaad dichtbij Bleskensgraaf.
De polder Giessen-Ouderbenedenkerk werd vanouds bemalen door 4 molens (3 voor het bovenblok en 1 als onderbemaling) en een van de 3 molens van het bovenblok, bijgenaamd 'De Kraak', werd in 1891 onttakeld nadat men een andere molen daar, de Zuidmolen, had voorzien van een stoommachine. 
Terug naar Milheeze: volgens overlevering in de familie Verheijen, die vanouds bij de huidige (en dus ook de vorige) molen betrokken is geweest, was de nieuwe molen in Milheeze begin 1893 maalvaardig. De redactie van de Nederlandse Molendatabase trekt daarom de conclusie dat de herbouw (feitelijk erg logisch) zich grotendeels in 1892 moet hebben afgespeeld. Reden om het herziene bouwjaar op '1892' te stellen.

Aan weerskanten van de ingang van de molenberg zijn twee kantstenen aanwezig, die lijken te wijzen op een verleden als oliemolen.

In 1965 onderging de molen een forse restauratie door Adriaens (Weert) en heeft de eigenaar tevens de naam van de molen gewijzigd van Ludolizawie (een samenvoeging van de namen van de vroegere eigenaren) in Laurentia.
Toen wijzigde de molen ook sterk van uiterlijk doordat het dakleer van achtkant en kap werd vervangen door riet. De molen werd hierdoor veel fraaier dan hij er ooit in het Brabantse uitzag, maar feitelijk was dit niet juist.

De molen maalt allang niet meer maar wordt, eerst door de gemeente en tegenwoordig door de stichting, in overleg met de familie Verheijen, goed onderhouden en draait zeer regelmatig, mede dankzij Marius 'Mares'  Verheijen.

Inmiddels wil men in Milheeze deze molen weer terugbrengen naar de staat waarin deze van ca. 1944 tot 1965 was. Zo verving men in 2018 het kruirad weer door een lier, dit in combinatie met de houten constructie die in Brabant meestal als 'kruibok' wordt aangeduid.
In januari 2021 ging beide roeden en de lange spruit eruit. Op 31 maart 2021 stak molenmaker Beijk twee nieuwe geklonken roeden. De lange spruit, een deel uit een oude roede, kon worden gerepareerd en werd diezelfde dag gestoken. Van delen van de afkomende roeden maakte men ter plekke een originele zitbank.
Inmiddels heeft de vangstok plaatsgemaakt voor een trommel, waarmee de volgende stap is gezet naar het terugrestaureren van deze molen.

 

aanvullingen

toelichting naam

Omstreeks 1925 heette deze molen 'De Rotmolen'(!), althans: dat staat vermeld in Allemolens.
Later is de naam "Ludolizawie", een samentreksel van de namen van voorouders van molenaar Verheijen, in zwang geraakt. Dit stond ook in forse letters op de toog boven de inrit van de molenberg vermeld.
Na de restauratie van 1965 kreeg de molen zijn huidige naam: Laurentia, naar de echtgenote van toenmalig molenaar/eigenaar Fons Verheijen. Zij het wél voor elkaar dat er subsidie voor herstel beschikbaar kwam en vervolgens schilderde molenmaker Adriaens haar naam op de baard.

foto's

foto's