Op een terrein aan de Bolswardervaart dat ze in 1778 kochten, werd door koopman Schelte Andries Wijbinga en houtmolenaar Jan Cornelis van der Meulen de zaagmolen De Arend gesticht. De molen, mogelijk ook wel incidenteel De Adelaar genoemd, was in 1779 bedrijfsklaar. In de kap was het jaartal 1779 aangebracht. Toen Schelte failliet ging in 1791, werd in 1792 zijn helft uit de failliete boedel gekocht door Jan Cornelis. Zijn zoon Cornelis Jans van der Meulen runde de molen.
In 1805 kochten Thomas Jacobs Bijlsma en zijn vrouw Antje Rijnders de helft van de molen van Jan Cornelis en zijn vrouw Zijtske Dirks Zijlstra. Direct na het overlijden van Jan Cornelis in 1811 verkocht zijn weduwe ook de andere helft aan Thomas en Antje. Na het overlijden van Thomas in 1826 werd zijn jongere broer Okke eigenaar (kadastrale registratie zie boven).
Okke was daarmee op dat moment enig eigenaar van vier zaagmolens bij Harlingen: (De Arend, De Eendracht, De Valk en De Vrede). Zijn zoon en zijn schoonzoon, Jacob Okkes Bijlsma en Simon Beidschat, runden de molens. Jacob werd eigenaar van de molen bij de dood van zijn vader in 1846. Jacob liet voor 1852 een stoommachine plaatsen bij de molen die goed functioneerde maar toch weer verkocht werd in 1855.
Bij het overlijden van Jacob in 1862 werd zijn weduwe en tweede vrouw Elizabeth Watzes Camphuis enig eigenaar van de molen. Meesterknecht Tiete Jacobs de Jong, die al op de molen werkte sinds 1840, runde de molen voor haar tot zijn dood in 1863. Na het overlijden van Elizabeth in 1881 werd de molen door haar erfgenamen in 1882 voor 4020 gulden verkocht aan cargadoor Coenraad Jans Kuhlman die de molen zag als belegging. Kuhlman verkocht de molen in 1899 met verlies voor 2300 gulden aan houtzaagmolenaar Sjouke Jans Hondema.
In 1906 werd Sjouke slachtoffer van een bedrijfsongeval in zijn eigen molen: een stuk hout vloog uit de cirkelzaag tegen zijn borst en Sjouke overleed kort daarna aan de gevolgen. In 1903 was Sjouke al een vennootschap aangegaan met zijn zoon Jan Sjoukes Hondema onder de naam Firma S. Hondema en zoon. Na de dood van Sjouke ging ook zijn schoonzoon Minne Aukes de Jong (getrouwd met Froukje Hondema) meewerken in het bedrijf.
Uit de foto's blijkt dat de molen op enig moment is voorzien van zelfzwichting.
Rond 1937 kwam de molen stil te staan nadat meesterknecht Minte de Jong was overleden op 4 oktober 1935. In 1938 werd de molen ontwiekt en in oktober 1940 werden er afbraakgoederen te koop aangeboden op het erf van den afgebroken molen ''De Arend'' aan de Boldwardervaart te Harlingen. Uit foto's van de elfstedentocht van 30 januari 1940 blijkt dat de molen toen nog overeind stond.
Het kruiwerk van de molen werd hergebruikt in de bestaande Formerumermolen op Terschelling (het kruiwerk is inmiddels wel vervangen).
In het jaar 1945 stond alleen nog de zaagkelder met opbouw. Volgens het verhaal werd dit als baken gebruikt door Engelse vliegers tijdens vluchten overdag.
Bronnen:
molens, mensen, bedrijven - overzicht van vijf eeuwen Harlinger bedrijfsmolens op windkracht, drs. D.M. Bunskoeke, Beilen, 2016
Molens in en om Harlingen een rijke historie, door Tj. Severein, 1990, en Aanvullingen en correcties ... daarop, 2006.
Molen 01425 De Arend (Harlingen/ Harns)
Fotoarchief NSR, rechts De Arend, links op de achtergrond De Standvastigheid
