Molen Ken U Zelfe / Ken U Zelven, Werkendam

aanvullingen

trivia

Oorspronkelijk stond op de vierkante onderbouw een wip-stellingmolen. Nadat deze verbrand was, hebben ze er een ronde stenen molen van gemaakt.
De molen is op 17/18 april 1945 met 1600 kg dynamiet opgeblazen!!!
-----

Molenaar van de Steenhoven was nadat de Duitsers er een lading dynamiet in hadden gelegen woest geworden en had tegen ze gezegt: "Gij krijgt munne meule toch nie opgeblazen, die muren zijn veulste dik."
Hierna hebben ze nog een lading in de muren gestopt en om 8 uur s´avonds zou de molen de lucht ingaan maar...

Molenaar Jan van de Meiden die jarenlang de Vervoorne polder in Werkendam heeft bemalen en het Landeke lag verderop in een sloot!
Hij vertelde vaak dat hij de dag voordat s´avonds de molen opgeblazen zou worden zoals gewoonlijk bij de molen ging kijken en helpen. Toen hij bij de molen aankwam zag hij iets vreemds. De molen stond op het oosten gericht met zijn wieken, terwijl daar helemaal de wind niet vandaan kwam. Ook waren de zeilen eraf.
Dit vond hij vreemd omdat de molen in vol bedrijf was. Nadat hij de molen in ging hoorde hij van v/d Steenhoven dat de molen s´avonds om 8 uur opgeblazen zou worden.
Jan lag om 10 voor 8 in de sloot en wachtte rustig af. Toen om 8 uur de kerk sloeg gebeurde er niks! Jan hoopte dat ze het dinamiet eruit hadden gehaald en dat de molen zou blijven staan. Maar enkele seconden later hoorde hij een gigantisch gesiss en vloog de molen in zijn geheel enkele meters de lucht in en met een enorme knal spatte hij toen uit elkaar.
Overal om hem en waar de molen had gestaan lagen stenen, puin, een roe en stukken hout wat ooit eens een schitterende molen was.
Alle huizen rond de molen waren vernield, ramen waren gesprongen in het dorp enz.
Kortom: Het was een grote puinhoop in Werkendam! Ook de kerken moesten er aangeloven die nacht. Omdat de Duitsers toch wel vreselijk geschrokken waren van deze klap hadden ze eerst de helft van de dinamiet uit de kerken gehaald. Want 1600 kg dynamiet was veel te veel. De volgende dag was Werkendam al zijn mooie monumenten kwijt, de kerken en de molen. Molenaar v/d Steenhoven is 3 jaar na deze ramp van verdriet en gemis van zijn meule gestorven.

Even werd er nog gesproken van herbouw, maar omdat in Werkendam na de oorlog meer behoefte was aan woningen en een nieuw leven is het er nooit van gekomen.

Ook nu zijn er nog hele, hele vage plannen van herbouw, maar hier is nog niks zeker van.
Misschien keert de molen na zoveel jaar, net als in Woudrichem ooit nog eens terug. wie weet...

Ook ing. Jan den Besten die toentertijd in Gorinchem woonde weet deze gebeurtenis zich nog te herinneren.
'Wij hoorden 's avonds ernorme knallen aan de overkant van de rivier, je moest het voorstellen als een enorme zware onweersbui die voordurend aan één stuk door rommelde.
De volgende ochtend was het geschot voorbij, maar waren de molen van Woudrichem, de watertoren van Almkerk en de kerken en molen van Werkendam uit de horizon verdwenen...'

Er is weinig of niks meer van de molen bewaard gebleven. Ze zeggen dat het hele kruiwerk van deze molen naar de molen van Hurwenen is gegaan, maar ik heb daar twijfels bij, omdat de hele molen uit elkaar gespat is.
Theo de Rooij.
-----

Dordrechtsche Courant 30 maart 1865:
"In den avond van den 27 is de koornmolen te Werkendam totaal afgebrand. De oorzaak der ramp wordt aan ongeluk toegeschreven."
Jaap de Vries, 27 feb. 2009.

Bredasche Courant, zondag 2 april 1865:
"In de avond van den 27sten is te Werkendam brand ontstaan in den windkorenmolen en grutterij, genaamd “Kent u zelven”, toebehoorende aan A. van der Steenhoven, welke zoo spoedig in hevigheid toenam dat, vóór en aleer de brandspuiten op de plaats des onheils waren aangesneld, reeds de geheele molen in lichte laaije vlammen stond. Gelukkig dat de wind Noord-oost en alzoo van de kom der gemeente afgekeerd was, de gevolgen waren anders niet te berekenen geweest; thans heeft zich de brand alleen bij den molen, met de daarin bevindende granen, welke op ruim 100 mudden geschat worden, bepaald, en zijn de naastgelegene huizen en schuren, door de krachtige werking der spuiten, gelukkig bewaard gebleven. Als oorzaak van den brand wordt opgegeven het onvoorzigtig gebruik maken eener lamp. Naar wij vernemen is de molen met het daarbijstaande – doch niet afgebrande – woonhuis tegen eene waarde van f 9000,- verzekerd."
Bas, 18 sept. 2010.