Molen Het Klaverblad, Westzaan

geschiedenis

toestand

verdwenen

bouwjaar

1870

verdwenen

1942

gesloopt

afkomstig van

Westzaan (De Tasch / Besjes Tasch (2e))

geschiedenis

Het Klaverblad werd gebouwd in het jaar 1870. In september van dat jaar kwam de molen in bedrijf. Oorspronkelijk stond de molen in de Noord van Westzaan. Aldaar werd de molen onder de naam De Tasch of Besjes Tasch in 1861 gebouwd aan de Kleine Reef. Op 26 april 1870 kocht de houthandelaar Jan Dekker uit Westzaan de molen voor Fl.3010,- van de bijna failliete houthandelaar Jan Buys. In opdracht van Dekker werd de molen afgebroken en herbouwd op het erf in de Zuid van Westzaan. Na de overplaatsing kreeg de molen de naam Het Klaverblad, wat symbool stond voor de drie kinderen van Dekker.
De houthandel van Jan Dekker vond zijn oorsprong in het jaar 1845. Op 19 april van dat jaar kocht Jan Dekker Sr. de paltrok Het Witte Schaap in de Zuid van Westzaan. Jan Dekker Sr. kocht deze molen voor zijn 14 jarige zoon Jan Dekker Jr. om zo voor de jongen een toekomst op te bouwen als zelfstandig ondernemer. Met de aankoop van deze molen werd de basis gelegd voor een van de allergrootste houtverwerkende bedrijven binnen de Zaanstreek, de firma N.V. Dekkers Houthandel.
In 1855 werd Het Witte Schaap grotendeels afgebroken en weer herbouwd tot een moderne molen die aan alle eisen van de tijd voldeed. Verder liet Dekker de houtloodsen rond Het Witte Schaap vernieuwen en vergroten. Na deze verbouwing neemt Jan Dekker Jr., die dan 24 is, de molen over van zijn vader en begint definitief voor zichzelf.
In de daarop volgende jaren laat de firma Dekker een behoorlijke groei zien. De zaken van Dekker gaan zo goed dat hij al vlug veel werk moet uitbesteden aan andere zagerijen, omdat Het Witte Schaap het werk niet alleen aankan. Dekker kreeg vooral veel werk van de aanleg van de spoorlijn in West-Friesland en de bouw van de bijbehorende stations en wachthuizen. In 1870 wordt besloten de zaken verder uit te breiden met een tweede molen, Het Klaverblad dus. Het Klaverblad werd pal ten noorden van Het Witte Schaap gezet.
In 1880 werd aan de westkant van het dorp door een neef van Jan Dekker de kleine stoomzagerij De Primus opgericht. Door vele tegenslagen kwam deze zagerij nooit lekker van de grond. Op 3 december 1885 kocht Jan Dekker de zagerij voor Fl.5500,- en zette hem in compagnieschap voort.
Jan Dekker stierf in 1887 waarna zijn twee zonen Jan en Everard het bedrijf overnamen. Waar er twintig jaar terug nog een tekort aan zaagcapaciteit was, bezaten de broers nu een overschot. De Primus kon een belangrijk deel van het werk alleen aan en dus werd besloten om Het Witte Schaap in de verkoop te doen. In november 1890 werd de molen voor sloop verkocht, op het erf van de gesloopte molen verrees een grote houtloods.
Om logistieke redenen moest de firma Dekker ten slotte vertrekken uit Westzaan. In 1895 hadden zij in West-Zaandam reeds de kleine stoomzagerij De Nieuwe Jager gekocht, die echter alleen voor opslag werd gebruikt. Twee jaar later verwierf Dekker de stoomzagerij de Veldlust van Anna van de Stadt. De Nieuwe Jager werd toen gesloopt en maakte plaats voor enkele houtloodsen die afkomstig waren uit Westzaan. In deze periode verhuisde de firma Dekker definitief naar Zaandam-West. De Primus werd stilgezet en deed voortaan diens als opslag. Het Klaverblad werd op 17 november 1898 verkocht aan Cornelis Graftdijk uit Hoorn. Kort na de aankoop van de molen liet Graftdijk een cirkelzaag in Het Klaverblad plaatsen en in het jaar 1900 werden er twee nieuwe grote houtloodsen bij de molen geplaatst. Zo ging Het Klaverblad de twintigste eeuw in. Na Cornelis Grafdijk kwam de molen in bezit van dhr. Beumer en nog weer later werkte molenmaker Havik met de molen. De laatste eigenaars van de molen waren de gebroeders Dresselhuizen.
Op 22 april 1933 brak de molen een van zijn roeden. Met behulp van vereniging De Zaansche Molen en De Hollandsche Molen werd toen geprobeerd om geld in te zamelen voor een nieuwe roed. Deze nieuwe roed zou worden voorzien van het verbeterde wieksysteem ‘Dekker’. Molenmaker Dekker had hiervoor alle medewerking toegezegd, als steun in rug zou hij geen kosten voor zijn octrooirecht rekenen. Er kwam echter niet genoeg geld boven tafel, zodat Het Klaverblad voortaan door een elektromotor werd aangedreven. Vanaf dat moment stond de molen definitief stil met één roed.
In augustus 1942 werd er voor de molen een sloopvergunning aangevraagd. De gemeenteraad van Westzaan ziet geen redenen om deze te weigeren en zo werd het lot van Het Klaverblad bezegeld. In september en oktober van 1942 werd de gehele bovenbouw van de molen gesloopt. De firma Dresselhuizen bleef actief in onderbouw met de zaagschuren. Halverwege de jaren zestig stopte deze zagerij en kwamen de restanten van Het Klaverblad in andere handen. In augustus 1973 werden de laatste restanten van de molen opgeruimd.

Bronnen:
- “Duizend Zaanse Molens” P. Boorsma 1968 blz. 222
- “100 jaar Dekker’s hout” Dr. Margaretha A. Verkade 1955
- “Historisch overzicht ver.de Zaansche Molen” 1935 blz. 48
- “Vervolg historisch overzicht ver.de Zaansche Molen” 1950 blz. 47-48
- “Westzaan in oude ansichten deel 3” A. Sol 1982 blz. 17
- www.duizendzaansemolens.nl R. Couwenhoven
- “van Kluft tot Weel” A. Sol 1989 blz. 12-13
F. Rol, Zaandijk.

nog waarneembaar