Nicolaas Teengs bleef na het verbranden van zijn zagerij niet bij de pakken neerzitten en richtte zich tot het gemeentebestuur met het verzoek om de molen en de oostelijk daarvan gelegen loods, wijk 1 nummers 38 en 37, te mogen herbouwen. Dit werd hem toegestaan.
Omdat later de nieuwe molen wel eens met de naam "de Jonge Dirk" werd aangeduid, is het niet uit te sluiten dat Teengs een tweedehands molen op het erf liet zetten. Deze werd echter gewoonlijk met de naam "de Fenix" (een uit zijn as herrijzende mythologische vogel) aangeduid. De Edammers kenden hem evenwel als "de molen van Teengs" en in die familie is het bedrijf dan ook gebleven.
Nicolaas Teengs, die twee keer was gehuwd, overleed op 24 mei 1876. In de gemeenschappelijke boedel beheerde zoon Adrianus Nicolaas Theodorus Teengs de zaagmolen. In 1882 volgde een scheiding tussen de erfgenamen, waarbij hij de molen toebedeeld kreeg. De nota's van de firma toonden onveranderlijk een afbeelding van de molen, alleen werd nu de firmanaam van N.T. Teengs gewijzigd in A.N.T. Teengs. In 1918 werd dat gewijzigd in de firma Teengs & Co., waarvan Dirk Nicolaas Theodorus Teengs de belangrijkste vennoot was na het overlijden van zijn vader Adrianus op 21 februari 1919.
Inmiddels was de houtzagerij van Teengs uitgebreid met de zaagmolen De Vriendschap (Tenbruggencatenummer 00850) in Monnickendam.
In 1924 liet de gemeente aan "De Hollandsche Molen", de in 1923 opgerichte vereniging voor molenbehoud, weten dat de molen in Edam nog maar twee wieken had. De firma had echter voldoende aan de molen in Monnickendam om de windkracht nog te benutten en voelde er weinig voor om de molen in Edam te herstellen. Toch kwam er in 1926 bericht dat men een tweedehands roede had gevonden voor de molen. Deze was echter te lang (22,8 meter) en te klein voor het asgat. Hoewel "De Hollandsche Molen" molenmaker A.J. Dekker uit Hazerswoude liet opgeven hoe de roede geplaatst kon worden, is dat nooit gebeurd. Een advertentie in "de Waterlander" (17 augustus 1929) kondigde aan dat de Fa. Teengs & Co. haar beide zaagmolens ging verkopen. Op 5 september 1929 vond om 10.00 uur de veiling van de Edammer molen in het Herenlogement te Edam plaats.
D.N.Th. Teengs overleed op 18 april 1930. Zijn molen was gekocht door Jan en Abraham Keijzer te Edam. Zij probeerden hem te verkopen aan een Amerikaanse firma, maar dat ging niet door. Uiteindelijk verkochten zij hem op 3 december 1932 aan de aannemers Jan Plas en Pieter Wiers, die "De Hollandsche Molen" in januari 1933 lieten weten dat zij in het voorjaar het bovendeel zouden laten slopen. De onderbouw zou nog voor opslag van materialen worden gebruikt.
Hiermee eindigde het verhaal van deze molen en toen Jan Plas later (ca. 1950) ook de laatste restanten liet opruimen was het tijdperk van de zaagmolens definitief afgesloten.
Bronnen:
- "Molens van Edam" door drs. D.M. Bunskoeke, 1999. Uitgave Vereniging Oud Edam.
- Informatie van Jan P. Teengs, kleinzoon van Dirk Nicolaas Theodorus Teengs, 8 sept. 2018.
Molen 01057 De Fenix (Edam)
Foto: n.n.
Molen 01057 De Fenix (Edam)
Foto: ansichtkaart, collectie W.van Breenen
Molen 01057 De Fenix (Edam)
Ansichtkaart
nog waarneembaar
Gevelsteen: Gezicht op Edam met links de zaagmolen De Phenix van de fa A.N. Teengs. De steen is gemaakt door Tj. De Boer, de vroegere eigenaar van het pand.
Edam was eertijds een zeehaven met enkele scheepstimmerwerven, waarvoor de molen gezaagd hout leverde. De firma A.N. Teengs, die de zaagmolen De Vriendschap te Monnikendam exploiteerde, had óók een molen in Edam. Ook dit was een schitterende molen.
Na het verbranden van een voorganger tijdens een hevig onweer in de nacht van 4 op 5 februari 1863 werd, waarschijnlijk met gebruikmaking van een elders gesloopte molen, De Phenix gebouwd, genoemd naar de mythologische vogel die uit zijn as herrees.
De molen werd in 1933 gesloopt. In 1950 werden de overgebleven zaagschuren gesloopt.
