- naam
- Wilhelmina
- modeltype
- Kantige molen, stellingmolen
- functie
- korenmolen
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
Het malen van graan, thans op vrijwillige basis.
- adres
-
Molenstreek 1
9738 AC Groningen - Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Ten Bruggencate-nr.
- 00434
- oude dbnr.
- B348
- Meest recente aanpassing
- | Bezoekmogelijkheid
Molen Wilhelmina, Noorderhoogebrug
Noorderhoogebrug, Groningen
b
locatie
- plaats
-
Noorderhoogebrug
- gemeente
- Groningen, Groningen
- kadastrale aanduiding
- Gemeente Groningen AA t, nr. m AC, sectie AC, nr. 1229
- geo positie
-
X: 233866, Y: 584672N: 53.24280, O: 6.56858
- biotoopwaarde
- 3 (matig)
- landschappelijke waarde
- Zeer groot
contact en bezoek
- bezoek/postadres
-
Molenstreek 1
9738 AC Groningen - molenaar
- Hendrik Jan en Mieke Berghuis / Simon Broekema
- telefoon
- 0507506299
- website
- www.korenmolen-wilhelmina.nl
- social media
- open voor publiek
- ja
- open op zaterdag
- ja
- open op zondag
- nee
- op afspraak
- ja
- openingstijden
Vrijdag, alleen als de molen draait; zaterdag 10.00 - 17.00 uur en op afspraak.
De molenwinkel is open vrijdag 9.00 - 12.00 en zaterdag 10.00-17.00 uur.- toegangsprijzen
- winkelinformatie
- meelverkoop
- ja
- museuminformatie
- gericht op scholen
- ja
- informatie voor scholen
Op afspraak; voor rondleidingen geldt een tarief per leerling.
- bijzonderheden
- fietsroute
- fietsroute in de buurt van Wilhelmina via fietsnetwerk.nl
constructie
- modeltype
- Kantige molen, stellingmolen
- krachtbron
- wind
- kenmerken
- functie
- romp
- Houten achtkant, gedekt met dakleer, op geheel gepleisterde en gewitte gemetselde onderbouw
- kap
- Gedekt met dakleer
- inrichting
Eén koppel 17der blauwe en twee koppel 17der kunststenen; grote en kleine klopbuil; koekenbreker; twee mengketels; pletwals; elektrisch aangedreven koppel Ø 0,90 m.; elevator; twee mengketels; zakkenklopper; elektrisch luiwerk (1934)
- versieringen
Eenvoudige baard, wit geverfd, rood afgebiesd, met tussen de koppen van voeghouten en steunder de opschriften '1907' '1982' en daaronder "Wilhelmina".
- plaats bediening
- stellingmolen
- bediening kruiwerk
- buitenkruier
- plaats kruiwerk
- bovenkruier
- kruiwerk
- Engels; kruilier met rondgaande ketting
- vlucht
- 23,08 m.
- vang
- Vlaamse vang; 5 vaste stukken. Vangbalk met duim; vangstok. Pal.
- overbrenging
Bovenwiel 60 kammen
Bovenbonkelaar 29 kammen
Spoorwiel 101 kammen
Steenschijflopen resp. 30, 26 en 28 staven
Tussenbonkelaar t.b.v. luiwerk en elevator 29 kammen
Elevatorwiel 10 kammen.
Overbrengingsverhoudingen resp. 1 : 6,96 / 8,03 / 7,46- hoogte
- van de stelling: 13,00 m.
- wiekvorm
- Zelfzwichting met Oud-Hollandse voorzomen op beide roeden
- wiekenkruis
-
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte Bremer/Dunning 263 binnen 1994 1994 binnen aanw. 23,08 Bremer/Dunning 264 buiten 1994 1994 buiten aanw. 23,08 Schuitema g.n. binnen 1963 1963 binnen 1994 23,80 Schuitema g.n. buiten 1963 1963 buiten 1994 23,80 Pot 2158 binnen 1910 1910? binnen 1947? 23,15 - wiekverbeteringen
Vermoedelijk vanaf de bouw in 1907 heeft de molen zelfzwichting met Oud-Hollandse voorzomen gehad. In 1934 kregen de roeden een stroomlijnneus, aan te nemen een halve verdekkering.
Bij de rehabilitatie van 1963 kregen beide nieuwe roeden zelfzwichting, nu met een Van Bussel-achtige stroomlijnneus, de binnenroede bovendien met neusremkleppen.
Na het ingrijpende herstel van 1980/82 zijn beide roeden opnieuw voorzien van zelfzwichting, nu met Oud-Hollandse voorzomen.- bovenas
-
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte De Prins van Oranje 1182 1878 1963 aanw.
verwijzingen
- allemolens.nl
- Kijk op allemolens.nl voor historische foto's en documenten van deze molen
- monument
- 18762
- inventarisnummer
- GR087
eigendom
- eigenaar
- Stichting Groninger Poldermolens
- eigendomsvorm
- Stichting
geschiedenis
- toestand
- werkend
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
Het malen van graan, thans op vrijwillige basis.
- molenmaker
- J. Wiertsema, Hoogezand (1907) Fa. Schuitema en Doornbosch, Hoogkerk (1963)
- afkomstig van
- voorganger
- omwentelingen
- eigendomshistorie
De Stichting Groninger Poldermolens is eigenaar sinds 1-01-2016, daarvoor was dit de Molenstichting Hunsingo e.o..
- geschiedenis
-
Deze molen werd in 1907 in opdracht van G. Nienhuis door molenmaker Jan Emo's Wiertsema uit Hoogezand gebouwd. Dit nadat de voorganger in 1906 was afgebrand.
Het achtkant is afkomstig van de in 1907 afgebroken koren- en pelmolen van Bosscher te Sappemeer. Te Noorderhoogebrug rust het met verlengde achtkantstijlen, zónder ondertafelement, op gietijzeren platen op de stenen onderbouw. Daardoor is de eerste bintlaag nogal hoog. In Sappemeer was de vlucht (dus) kleiner.
De mededeling in het Groninger Molenboek (1981) dat de molen in 1935 nieuwe Potroeden kreeg, moet worden betwijfeld: in en rond dat jaar werd bij Pot geen bestelling gedaan die overeenkomt met deze molen. Bovendien zou deze ingreep een Potroede uit 1910, onmiskenbaar wél voor deze molen gemaakt, dan moeten hebben vervangen, wat ook niet zo waarschijnlijk is.
Wij zullen het vermoedelijk nooit weten: bij een storm op 17 maart 1947 brak de askop en ging het gehele wiekenkruis verloren.
De wiekloze molen werd op 1 september 1947 verkocht aan W.B.J. van Wijngaarden, molenaar te Lichtenvoorde. Herstel werd echter pas afgerond in 1963. Onder meer werd daarbij gebruik gemaakt van de bovenas van de in 1955 onttakelde molen te Halle (Gld.).
De onderhouds- en herstelkosten waren intussen een 'molensteen' om de nek van de eigenaar geworden: aanvankelijk kon hij nog enig herstel laten verrichten, maar na de beruchte storm van 12/13 november 1972 ging dat niet meer: de molen was wederom beschadigd; zo was de kap verschoven.
Aankoop door de gemeente Groningen betekende de redding voor deze molen. Op 28 november 1978 volgde overdracht aan de Molenstichting Hunsingo & Omstreken. Deze startte in het najaar van 1980 een ingrijpende restauratie; op 18 september 1982 volgde de officiële opening door burgemeester H.G. Buiter van Groningen.
Wat stormschade betreft was het hiermee voor deze molen bepaald nog niet afgelopen: op 23 december 1991 waaide de zelfzwichting van één van de enden af, zodat de molen een tijdlang met een kale roede moest draaien, totdat op 13 augustus 1992 ook het hekwerk van de resterende roede na een bui gedeeltelijk afbrak en moest worden verwijderd. Pas na enige jaren stilstand kon het gehele wiekenkruis worden hersteld.
Begin 2011 startte de fa. Dunning een flinke restauratie: o.a een nieuwe staartbalk en korte schoor, windpeluw met voorkeuvelens en steunderbalk; verder werd het gehele achtkant voorzien van een nieuwe bedekking met dakleer. In 2016 verving men alle zelfzwichtingskleppen door nieuwe.
Een technisch detail: het bovenwiel heeft zes plooistukken. Nog opmerkelijker: de koningspil is de oude standerd van een standerdmolen. Niet verwonderlijk: van de de voorganger van de molen van Bosscher te Sappemeer.
aanvullingen
- toelichting naam
De molen is anno 1963 vernoemd naar de echtgenote van oud-eigenaar W.B.J. van Wijngaarden en niet naar de vroegere koningin Wilhelmina.
Vóór 1963 heette deze molen "De Leeuw". Die naam was in 1907 'meegenomen' uit Sappemeer, waar de molen tot dat jaar stond (hoewel de molen daar meestal "Bosschersmolen" werd genoemd, naar de toenmalige eigenaar).- wetenswaardigheden
Opmerkelijk is de locatie: de molen stond te Noorderhoogebrug in de binnenbocht van het Boterdiep; door de verlegging van dat water in 1934 kwam de molen aan de andere kant te staan.
- unieke eigenschap
De hoogste nog bestaande molen van de provincie Groningen.
foto's
- foto's
-
draag zelf bij
- teksten
- tekstbijdragen over deze molen insturen | Wilt u specifiek iets kwijt over een roede, as of motor, klik dan daar op het rode envelopje ✉︎ behorende bij het betreffende object.
- foto's
- foto's insturen