Gouda, Zuid-Holland

Haastrechtse Molen / Poldermolen Beneden Haastrecht

Foto van Haastrechtse Molen / Poldermolen Beneden Haastrecht, Gouda, Frank Hendriks (22-1-2023)Gerestaureerde molen in vol bedrijf met uitlaat op de Hollandse IJssel. | Database Nederlandse molens
© Frank Hendriks (22-1-2023)
Gerestaureerde molen in vol bedrijf met uitlaat op de Hollandse IJssel.

NederlandsEnglishFrançaisDeutschEspanõlPortuguesePусский简体中文

Haastrechtse Molen / Poldermolen Beneden Haastrecht

1862
Stellingmolen
Ronde stenen molen
Poldermolen
Provincialeweg West 64
2808 PC Gouda
X: 110384 Y: 446680
N 52.006695 O 4.737402
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Toon deze molen in Google Streetview
Zuid-Holland
Gouda
Gouda
Gemeente Gouda, sectie L, nr. 3
Hoogheemraadschap van Schieland en Krimpenerwaard

Het Hoogheemraadschap van Schieland en Krimpenerwaard is eigenaar sinds 1-01-2005

Maalvaardig
2022: 208.076
eerdere tellerstanden ( ↓ ↑ )
  • 2004: 193.088

2022: vanaf 16 juli.

Bemalen van de Polder Beneden Haastrecht op wind- of elektrische kracht

Groot; wordt echter verminderd door een elektriciteitscentrale in de direkte omgeving en door beplantingen.

Niels Noorlander
0182-584919

Op afspraak

Fietsroute in de buurt van Haastrechtse Molen / Poldermolen Beneden Haastrecht via fietsnetwerk.nl
972
00101
 
Vaags
Groot Wesseldijk
Verbij

Haastrechtse Molen / Poldermolen Beneden Haastrecht

Constructie

Constructie

Ronde stenen molen, deels gepleisterd en gewit

Gedekt met riet

25,10 / 25,30 m.
Systeem Fauël op beide roeden

Bij het vervangen van de roeden in 1961 is deze molen voorzien van het systeem Fauël (fokwieken). Bij de grote restauratie van 2022 kreeg de molen datzelfde systeem. Hier zijn dat vaste fokken: er zijn geen remkleppen of steekborden.

Roeden etc.

Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien

Kruiwerk etc.

40 houten en ijzeren rollen om en om; kruirad met hoge bank
Losse Vlaamse blokvang uit vier stukken; vangbalk met haak; vangstok

Stalen vijzel Ø 1,35 m.; woning in de molen

Bovenwiel 59 kammen
Bovenschijfloop 24 staven, steek 16,0cm.
Onderwiel 40 kammen
Vijzelwiel 47 kammen, steek 15,0 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 2,09

van de stelling: 3,70 m.

Aardige baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, met enige versieringen en in goud het opschrift: 'Anno' '1862'

Haastrechtse Molen / Poldermolen Beneden Haastrecht

Verwijzingen

Haastrechtse Molen / Poldermolen Beneden Haastrecht

Geschiedenis

Geschiedenis

Deze ronde stenen vijzelmolen bemaalt de omstreeks 310 hectare grote (opvoerhoogte 2,10 m. a 3,20 m.) polder Beneden-Haastrecht. De Haastrechtse Molen is één van de weinige bewaard gebleven poldermolens met stelling in ons land.
Voordat de huidige molen werd gebouwd werd de polder op een andere wijze bemalen: een wipmolen met scheprad, binnendijks bij de Tiendweg, maalde uit op een ongeveer 10 hectare grote boezem, die zich uitstrekte tussen de Tiendweg en de IJsseldijk. Via een sluis, de Beneden Haastrechtse sluis, loosde de boezem op de Hollandse IJssel.

Directe aanleiding voor de bouw van de nieuwe molen was de afsluiting van de Hollandse IJssel boven Gouda: deze grillige rivier werd deels gekanaliseerd en aldus konden de met een voorboezem uitgeruste polders geen gebruik meer maken van lage waterstanden in de IJssel. Voor deze polder (en nog diverse andere) betekende dat: een nieuwe, krachtige (en relatief dure) molen bouwen die het water in één keer naar boven kon brengen.
De aanbesteding vond plaats op 6 september 1861 en op 15 maart 1862, twee weken eerder dan afgesproken, was de molen maalvaardig. De aannemer kreeg hiervoor een beloning van honderd gulden. De totale aanneemsom bedroeg ƒ 16.900,--.

Deze molen verrichtte zijn taak daarna zonder noemenswaardige problemen. In 1961 vernieuwde men het wiekenkruis en bracht toen meteen fokwieken aan, wat de capaciteit van de molen verder verbeterde. Wél had men inmiddels ook een motor op de vijzel gezet, zodat ook bij te weinig wind kon worden uitgemalen.

Molenaars van deze molen:
1863 - 1865 A. Slootjes
1866 - 1877c P. Hunnik
1878 - 1884 A. van Riet
1884 - 1895c C. van der Laan
1895c- 1908c L.A. van den Berg
1908 - 1946 Gerrit Noorlander
1946 - 1983 Nicolaas "Niek" Noorlander (afkomstig van de Bachtenaar)
1983 - 2012 Jan Noorlander
2013 - heden Nicolaas "Niels" Noorlander.
Op 12-12-2012 nam Jan Noorlander na 29 jaar molenaarschap afscheid. Zijn zoon Niels zet de traditie voort. Hierbij gaat de vierde generatie verder en draait er al meer dan 100 jaar een Noorlander op deze molen.

Eind 2018 zette Niels Noordlander de molen voorlopig stil, de vijzel werkte vanaf dat moment alleen nog op de motor. Dit omdat de molen aan een zeer grote herstelbeurt toe was. Nodig bleek: compleet nieuw gevlucht en korte spruit, staartbalk en lange spruit herstellen en weer monteren, aanstorten draagbalk onder de windpeluw, metselwerk deels uithakken en opnieuw invoegen, scheur in metselwerk inboeten, stalen band om de romp, 40 balieplanken vervangen, achterwaterloop aanpassen met een extra klep en maatregelen nemen tegen de onderloopsheid hier. Ongewoon maar bijzonder aardig: nieuwe keuken met nieuwe vloer. Tenslotte een grote schilderbeurt.

29 november 2021 begon de Restauratie Werkplaats Schiedam met het verwijderen van de hekkens. 13 december streek men de Bremer-roeden (die ruim 60 jaar dienst hadden gedaan). In januari 2022 stond de stenen romp geheel 'ompakt' door een steiger die geheel winddicht was gemaakt. Dit om het metselwerk grondig aan te kunnen pakken.

Het was de bedoeling dat de molen in de zomer van 2022 weer geheel op de wind zou kunnen malen en dat lukte. Op 8 juli werden de nieuwe roeden gestoken en op 16 juli maakte de molen zijn eerste omwentelingen na ruim 4 jaar stilstand. Inmiddels is de molen geheel en al maalvaardig en heeft alweer volop voor de polder gemalen.


Haastrechtse Molen / Poldermolen Beneden Haastrecht

Aanvullingen

Aanvullingen

Eén van de zeer weinige stellingpoldermolens van Nederland.

Deze molen wordt aangeduid naar de polder die hij bemaalt.

Dick Kenbeek, 'Haastrecht 12-12-12, wisseling van de wacht', in: Molenwereld 174 (2013) 366 - 377.
Dick Kenbeek, 'Haastrecht 12-12-12, wisseling van de wacht (2)', in: Molenwereld 175 (2013) 408 - 416.

Haastrechtse Molen / Poldermolen Beneden Haastrecht

Historische foto's

Historische foto's

Eertijds naar molendatabase.nl ingezonden historische foto’s van deze molen.
Kijk op allemolens.nl voor historische foto’s en documenten van deze molen.
Vaags
Groot Wesseldijk
Verbij

Haastrechtse Molen / Poldermolen Beneden Haastrecht

Actuele foto's

Haastrechtse Molen / Poldermolen Beneden Haastrecht, Gouda, Bart van Maaren (21-11-2015)De Haastrechtse Molen met een nieuwe rieten kap. | Database Nederlandse molens
© Bart van Maaren (21-11-2015)
De Haastrechtse Molen met een nieuwe rieten kap.
Haastrechtse Molen / Poldermolen Beneden Haastrecht, Gouda, Frank Hendriks (13-8-2016) | Database Nederlandse molens
© Frank Hendriks (13-8-2016)
Haastrechtse Molen / Poldermolen Beneden Haastrecht, Gouda, Piet Glasbergen (25-8-2017) | Database Nederlandse molens
© Piet Glasbergen (25-8-2017)
Haastrechtse Molen / Poldermolen Beneden Haastrecht, Gouda, Frank Hendriks (20-11-2020)De water uitlaat op de Hollandsche IJssel | Database Nederlandse molens
© Frank Hendriks (20-11-2020)
De water uitlaat op de Hollandsche IJssel
Haastrechtse Molen / Poldermolen Beneden Haastrecht, Gouda, Frank Hendriks (30-10-2022) | Database Nederlandse molens
© Frank Hendriks (30-10-2022)
Haastrechtse Molen / Poldermolen Beneden Haastrecht, Gouda, Frank Hendriks (15-7-2022) | Database Nederlandse molens
© Frank Hendriks (15-7-2022)
Haastrechtse Molen / Poldermolen Beneden Haastrecht, Gouda, Frank Hendriks (15-7-2022) | Database Nederlandse molens
© Frank Hendriks (15-7-2022)
Haastrechtse Molen / Poldermolen Beneden Haastrecht, Gouda, Frank Hendriks (2-2-2014) | Database Nederlandse molens
© Frank Hendriks (2-2-2014)
 

Draag zelf bij

    Tekst  
Stuur ons uw teksten over deze molen
  |   Stuur ons uw teksten over de motor in deze molen (indien van toepassing)
Vanwege migratie van de server is het even niet mogelijk om teksten in te sturen.
   
    Foto's  
Stuur uw foto's van deze molen (ook eventuele motor)
Vanwege migratie van de server is het even niet mogelijk om foto's in te sturen.