Gorinchem, Zuid-Holland

Oostmolen

Foto van Oostmolen, Gorinchem, Theo de Rooij (27-7-2014). | Database Nederlandse molens
© Theo de Rooij (27-7-2014).

NederlandsEnglishFrançaisDeutschEspanõlPortuguesePусский简体中文

Oostmolen

1817
Wipmolen
Wipmolen
Poldermolen
Grote Schelluinsekade 2
4204 TX Gorinchem
X: 124403 Y: 428013
N 51.839867 O 4.943233
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Toon deze molen in Google Streetview
Zuid-Holland
Gorinchem
Gorinchem
Gemeente Gorinchem, sectie H, nr. 208
SIMAV

De SIMAV is eigenaar sinds 1-01-2017, daarvoor was dat de gemeente Gorinchem sinds 1973, daarvoor het waterschap De Overwaard.

Maalvaardig in circuit
2022: 182.244
2021: 355.365
2020: 450.520
2019: 250.629
2018: 249.270
2017: 330.262
eerdere tellerstanden ( ↓ ↑ )
  • 2011: 64.837
  • 2010: 523.200
  • 2009: 547.365
  • 2008: 682.981
  • 2007: 500.309
  • 2006: 450.261
  • 2005: 350.656
  • 2004: 300.318
  • 2002: 81.745
Vh. bemalen van de polder Banne van Gorinchem en Kwakernaat, thans buiten bedrijf; woning

Problematisch: de molen staat ingesloten door wegen, sportvelden en bomen. Wel is de afgelopen tijd (onder meer in het voorjaar van 2016) veel verbeterd door het kappen en snoeien van tientallen bomen en struiken.

Marc Polderman

Niet te bezichtigen

Fietsroute in de buurt van Oostmolen via fietsnetwerk.nl
968
00839
 
Vaags
Groot Wesseldijk
Verbij

Oostmolen

Constructie

Constructie

Ondertoren, gedekt met riet, op veldmuren van 0,30 m.

Bovenhuis donkergroen geverfd; kap gedekt met gepotdekselde planken

25,70 m.
Oud-Hollands

In 1943 kreeg deze molen op beide roeden het systeem Van Bussel. Bij de grote restauratie van 1981/82 werd gekozen voor Oud-Hollands.

Roeden etc.

Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
Fabrikaat Nummer Jaar Steek Verdw. Lengte
onbekend ? ? ? aanw.

Kruiwerk etc.

Zetelkruiwerk; kruirad
Losse Vlaamse blokvang uit vier stukken; vangbalk met haak; dwarse binnenvangstok; kneppel

Open ijzeren scheprad buiten de molen, Ø 5,42 m.; breed 0,48 m.
Woning in de molen

Bovenwiel 60 kammen
Bovenschijfloop 26 staven, steek 13,2 cm.
Onderschijfloop 20 staven
Onderwiel 78 kammen, steek 17,0 cm.
Overbrengingsverhouding 1,69 : 1

Jan Sprangen, Almkerk (1817)

Oostmolen

Verwijzingen

Oostmolen

Geschiedenis

Geschiedenis

Deze molen bemaalde voorheen met zijn buurmolen, de Westmolen, de polder De Banne van Gorinchem & Kwakernaat. Zij werden in 1814 resp. 1817 gebouwd. Hun voorgangers waren bij het beleg van Gorinchem in 1813 door Franse troepen in brand gestoken en men hoopte het later met één molen af te kunnen: alleen de Westmolen werd daarom in eerste instantie herbouwd. Dit bleek niet voldoende en vervolgens herbouwde men in 1817 ook de Oostmolen.

In 1906 waren er plannen om de Oostmolen te vervangen door een stoomgemaal met machinistenwoning; dit ging echter niet door.
Jan Verschoor was hier een tijdlang molenaar; in de jaren '60 vertrok deze naar Noord-Holland. Daarna was Teunis van der Griend hier werkzaam, totdat de molen in 1971 (tezamen met de Westmolen) vanwege de bouw van een elektrisch gemaal buiten bedrijf kwam.

In 1973 werd de gemeente Gorinchem eigenaar van beide molens en in 1981/82 volgde een forse restauratie, waarbij van deze molen onder meer het bovenhuis deels werd vernieuwd en ook nieuwe roeden werden gestoken. Het stroomlijnsysteem Van Bussel heeft men hier toen vervangen door Oud-Hollands.

Inmiddels had de molen helaas zijn waterstaatkundige functie verloren. Dit had te maken met grote veranderingen in de omgeving: vanaf ca. 1970 was die al sterk veranderd door de aanleg van wegen, sportvelden en (inmiddels steeds hoger geworden) bomen. Vanaf 2000 en zeker in 2016 verbeterde de situatie door het kappen en snoeien van tientallen bomen en struiken. 
Had deze molen, met zijn collega de Westmolen zijn waterstaatkundige functie dus verloren, het aangelegde maalcircuit bleek vervolgens te krap, waardoor draaien met scheprad doorgaans problematisch was.
Dit verbeterde in april 2014 toen het waterschap een nieuwe duiker tussen de beide molens liet aanleggen. Deze duiker is groot genoeg om Oost- en Westmolen water te laten houden en dus amper nog 'verhang trekken' in het waterpeil.

Ondertussen maakt deze molen, tezamen met de Westmolen, dankzij enthousiaste molenaars/bewoners, draai- en maaluren genoeg!


Oostmolen

Aanvullingen

Aanvullingen

Deze molen is de oostelijke van twee wipmolens die parallel dezelfde polder konden bemalen.

Theo de Rooij, 'Oost-West, ze malen weer best!', in: Molenwereld 182 (2014) 222 - 224.

Oostmolen

Historische foto's

Historische foto's

Eertijds naar molendatabase.nl ingezonden historische foto’s van deze molen.
Kijk op allemolens.nl voor historische foto’s en documenten van deze molen.
Vaags
Groot Wesseldijk
Verbij

Oostmolen

Actuele foto's

Oostmolen, Gorinchem, Abel van Loenen (23-10-2021) | Database Nederlandse molens
© Abel van Loenen (23-10-2021)
Oostmolen, Gorinchem, Theo de Rooij (januari 2008). | Database Nederlandse molens
© Theo de Rooij (januari 2008).
Oostmolen, Gorinchem, Theo de Rooij (11-3-2012). | Database Nederlandse molens
© Theo de Rooij (11-3-2012).
Oostmolen, Gorinchem, Pieter Zuijkerbuijk (27-7-2016) | Database Nederlandse molens
© Pieter Zuijkerbuijk (27-7-2016)
Oostmolen, Gorinchem, Bram Verzijl (1-12-2007) | Database Nederlandse molens
© Bram Verzijl (1-12-2007)
Oostmolen, Gorinchem, Marc Polderman (13-4-2020) | Database Nederlandse molens
© Marc Polderman (13-4-2020)
Oostmolen, Gorinchem, Boukje van Leijen (27-10-2015) - Bovenas van Fijenoord, Rotterdam | Database Nederlandse molens
© Boukje van Leijen (27-10-2015) - Bovenas van Fijenoord, Rotterdam
 

Draag zelf bij

    Tekst  
Stuur ons uw teksten over deze molen
  |   Stuur ons uw teksten over de motor in deze molen (indien van toepassing)
Vanwege migratie van de server is het even niet mogelijk om teksten in te sturen.
   
    Foto's  
Stuur uw foto's van deze molen (ook eventuele motor)
Vanwege migratie van de server is het even niet mogelijk om foto's in te sturen.