Gorinchem, Zuid-Holland

De Hoop

Foto van De Hoop, Gorinchem, Frits Kruishaar (15-9-2012). | Database Nederlandse molens
© Frits Kruishaar (15-9-2012).

NederlandsEnglishFrançaisDeutschEspanõlPortuguesePусский简体中文

De Hoop

1764
Stellingmolen
Ronde stenen molen
Korenmolen
Dalemwal 21
4201 BS Gorinchem
X: 127055 Y: 426676
N 51.827988 O 4.981821
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Toon deze molen in Google Streetview
Zuid-Holland
Gorinchem
Gorinchem
Gemeente Gorinchem, sectie C, nr. 412
SIMAV

De SIMAV is eigenaar sinds 1-01-2017, daarvoor was dat de gemeente Gorinchem sinds 1951.

Maalvaardig
2022: 501.221
2021: 418.911
2020: 300.770
2019: 353.233
2018: 349.333
2017: 432.678
eerdere tellerstanden ( ↓ ↑ )
  • 2004: 85.561
  • 2002: 84.500
Vh. het malen van graan, thans buiten bedrijf

Bijzonder groot, dominerende functie in open landschap nabij een brede rivier.

T. van den Heuvel

 Zaterdag 10:00 - 17:00 uur, zondag 10:00 - 16:00 uur en als de molen draait.

Fietsroute in de buurt van De Hoop via fietsnetwerk.nl
966
00841
 
Vaags
Groot Wesseldijk
Verbij

De Hoop

Constructie

Constructie

Ronde stenen molen

Gedekt met dakleer

24,10 m.
Oud-Hollands

In 1942 kreeg deze molen op beide roeden het systeem Van Bussel. In 1965 is dat weer gewijzigd in Oud-Hollands.

Roeden etc.

Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien

Kruiwerk etc.

Engels met 33 rollen; kruilier
Losse Vlaamse blokvang uit vier stukken; vangbalk met haak; vangstok; kneppel

Twee koppel 17der kunststenen; twee regulateurs; sleepluiwerk; afschietwerk

Bovenwiel 67 kammen
Bovenschijfloop 33 staven, steek 10,7 cm.
Spoorwiel 74 kammen
Steenschijflopen 24 en 21 staven, steek 9,5 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 6,26 en 7,15

van de stelling: 9,20 m.

Eenvoudige baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, met de jaartallen '1764 1994' en daaronder 'De Hoop'.

De Hoop

Verwijzingen

De Hoop

Geschiedenis

Geschiedenis

Een jaar nadat de molen bij de Arkelpoort tot een stellingmolen was verbouwd, werd ook op het Dalembolwerk de houten molen vervangen door een stenen exemplaar.
De zoon van de molenaar was blijkbaar onder de indruk; hij kraste met een mes de volgende woorden in een balk: "Dese mole is aan - het male gegaan den 19 july 1764. Pieter van de Wiele". Molenaar Van de Wiele en zijn familie hadden de molen op het Dalembolwerk lange tijd voor de helft in bezit.
In 1840 verkocht de weduwe van Frans van de Wiele haar aandeel aan korenmolenaar Theodorus Heijmans, die nog geen jaar later de andere helft ook wist te verwerven. Daarna kocht een koopman uit Ter Aar de molen en een paar jaar later werd korenmolenaar Jan de Groot eigenaar.
Deze laatste deed de molen in 1865 voor ƒ 3000,-- over aan de Werkendamse molenaar Arie van der Steenhoven.
Vervolgens is een rentenier uit Den Bosch eigenaar geworden. Deze verhuurde zijn molen aan Hendrik Stellaart voor ƒ 500,-- per jaar. Hoewel de huurtijd nog lang niet was verstreken ging de molen - die toen nog altijd naamloos - in 1871 alweer in andere handen over. Leerlooier Antonie Jacobus van de Water kocht hem voor ƒ 6000,-- onder voorwaarde, dat de huur aan molenaar Stellaart zou worden gecontinueerd. Acht jaar later verwierf laatstgenoemde (die dus al geruime tijd op de molen werkzaam was) de molen voor ƒ 9000,--. Eerst toen was sprake van een naam, namelijk "De Hoop". Stellaart hield de molen tot 1893 in bezit, daarna deed hij zijn zaken over aan Teunis de Jong. Vijf jaar later wisselde "De Hoop" opnieuw van eigenaar; Adrianus Oskam kocht hem.
Hij was het die in 1900 een gasmotor van 18½ pk installeerde om bij windstilte toch te kunnen werken. Nu kon hij zelf uitmaken wanneer hij graan wilde malen en was hij niet meer voor zijn broodwinning volledig afhankelijk van de wind. Het kwam dan ook voor, dat bij gunstige wind de molenaar en zijn knechts dag en nacht in touw waren om zo veel mogelijk van de wind te profiteren. Er werkten toentertijd drie personen in de molen. Daarna kwam de molen in handen van Jan de Jager uit Asperen. In 1929 kocht Gilles van Beveren "De Hoop".

Tijdens de Tweede wereldoorlog - 1941 - kwam een actie van de grond om de beide korenmolens die Gorinchem nog rijk was voor verder verval te behoeden. Burgemeester Ridder van Rappard zette zich persoonlijk voor deze zaak in. Het bleef niet zonder effect: dankzij de gelden, door de burgerij bijeengebracht, kon herstelwerk aan De Hoop en de Nooit Volmaakt worden uitgevoerd: zo kregen beide molens het systeem Van Bussel op de roeden. Molenmaker Bos uit Almkerk voerde het werk uit. Eén van de roeden, hier gestoken als binnenroede, fungeerde tot die tijd als buitenroede voor de in 1942 gesloopte wipmolen van Breukelen-Proosdij.
Op 19 september 1942 werden de twee korenmolens van Gorcum (met gepast feestelijk vertoon, het was oorlog) weer in bedrijf gesteld.

Tijdens een bombardement op 4 november 1944 explodeerden enkele bommen in de nabijheid van De Hoop. De trillingen veroorzaakten scheuren in het voegwerk en sindsdien was de molen 'lek': spoedig waren enige zolders nagenoeg onbruikbaar. De eigenaar was niet in staat en bereid de kostbare reparatiewerkzaamheden voor zijn rekening te nemen. Zijn standpunt: "Ik maal en de molen haalt mijn eindje wel".
Dat was uiteraard geen waarborg voor behoud en daarom trad het gemeentebestuur in onderhandeling met de eigenaar om de molen over te nemen. In 1951 besloot de gemeenteraad tot aankoop van "De Hoop" voor ƒ 10.000,-- en stelde ƒ 5.000,-- beschikbaar voor herstel. Omdat de molenaar de molen vrij zou mogen blijven gebruiken, zou de koopsom voorlopig niet betaald hoeven te worden. De molen was bedrijfsvaardig, maar draaide niet meer, want in 1949 was een machinale maalinstallatie aangebracht.

Een kostbare restauratie volgde in 1965. In dat jaar werd oud-molenaar Van Beveren tot stadsmolenaar op beide Gorcumse walkorenmolens benoemd. In 1977 volgde Arie van der Plas hem op.

Na een grootscheepse restauratie tussen 1993 en 1995 was de fraaie molen weer maalvaardig. Tijdens die grote herstelbeurt stelde men onder meer vast dat de gietijzeren bovenas een scheur in de kop had. Als gevolg werd deze afgekeurd en moest men een nieuwe laten gieten.

In het najaar van 2019 begon men met een nieuw ingrijpend herstel: met name het metselwerk, is grondig worden herzien: scheuren worden gerepareerd en alles opnieuw gevoegd. De molenmaker bracht een nieuwe staartbalk en korte schoren aan.
In juni 2020 werden beide koppel stenen én regulateurs afgesteld, waarna kon worden proefgemalen.


De Hoop

Aanvullingen

Aanvullingen

Gilles van Beveren, in 1929 eigenaar, bracht in de molen een rijmpje aan:
"Een molenaar is een grote dief
Van ieder zakje neemt hij zijn tarief
Al is het groot of is het klein
Hij neemt het zijn!"
Dit kan worden verklaard: het was de molenaars vroeger toegestaan iets van het aangeboden graan achter te houden bij wijze van betaling in natura. Dit gebruik stond bekend als "scheppen". Het gebeurde echter nogal vaak, dat de molenaar erg diep in de zak schepte of 'zijn mouw liet meescheppen'.
Déze molenaar kon zichzelf in ieder geval relativeren!

De oudste vermelding van de naam "De Hoop" dateert uit 1871.

Molenaarsadvertenties

Historische gegevens over molenaars van deze molen

In De Molenaar, 22-10-1930, pagina 876
Door molenaar Beveren G. van
gevraagd ijzeren binnenroede
Compilatie: Erik Stoop

De Hoop

Historische foto's

Historische foto's

Kijk op allemolens.nl voor historische foto’s en documenten van deze molen.
Vaags
Groot Wesseldijk
Verbij

De Hoop

Actuele foto's

De Hoop, Gorinchem, Dennis van Dijk (18-7-2020) | Database Nederlandse molens
© Dennis van Dijk (18-7-2020)
De Hoop, Gorinchem, Piet Glasbergen (20-5-2013) | Database Nederlandse molens
© Piet Glasbergen (20-5-2013)
De Hoop, Gorinchem, John Scholte (8-3-2011)Foto genomen vanaf de veerpont Gorinchem-Woudrichem.  | Database Nederlandse molens
© John Scholte (8-3-2011)
Foto genomen vanaf de veerpont Gorinchem-Woudrichem.
De Hoop, Gorinchem, Pieter Zuijkerbuijk (10-7-2021) | Database Nederlandse molens
© Pieter Zuijkerbuijk (10-7-2021)
De Hoop, Gorinchem, Jan Kraker (17-9-2021) | Database Nederlandse molens
© Jan Kraker (17-9-2021)
De Hoop, Gorinchem, Frits Kruishaar (15-9-2012). | Database Nederlandse molens
© Frits Kruishaar (15-9-2012).
De Hoop, Gorinchem, Piet Glasbergen (20-5-2013) | Database Nederlandse molens
© Piet Glasbergen (20-5-2013)
De Hoop, Gorinchem, Pieter Zuijkerbuijk (10-7-2021) | Database Nederlandse molens
© Pieter Zuijkerbuijk (10-7-2021)
De Hoop, Gorinchem, Pieter Zuijkerbuijk (10-7-2021)Waar nu de privé ruimte is stond destijds de gasmotor opgesteld. | Database Nederlandse molens
© Pieter Zuijkerbuijk (10-7-2021)
Waar nu de privé ruimte is stond destijds de gasmotor opgesteld.
De Hoop, Gorinchem, Pieter Zuijkerbuijk (10-7-2021)Links is de oude donsbalk te zien. | Database Nederlandse molens
© Pieter Zuijkerbuijk (10-7-2021)
Links is de oude donsbalk te zien.
De Hoop, Gorinchem, Pieter Zuijkerbuijk (10-7-2021)De haakse overbrenging, die middels een aandrijfriem aangedreven werd vanuit de invaart. | Database Nederlandse molens
© Pieter Zuijkerbuijk (10-7-2021)
De haakse overbrenging, die middels een aandrijfriem aangedreven werd vanuit de invaart.
De Hoop, Gorinchem, Pieter Zuijkerbuijk (10-7-2021)De aandrijving van de mengketel. | Database Nederlandse molens
© Pieter Zuijkerbuijk (10-7-2021)
De aandrijving van de mengketel.
De Hoop, Gorinchem, Pieter Zuijkerbuijk (10-7-2021) | Database Nederlandse molens
© Pieter Zuijkerbuijk (10-7-2021)
De Hoop, Gorinchem, Pieter Zuijkerbuijk (10-7-2021) | Database Nederlandse molens
© Pieter Zuijkerbuijk (10-7-2021)
De Hoop, Gorinchem, Pieter Zuijkerbuijk (10-7-2021) | Database Nederlandse molens
© Pieter Zuijkerbuijk (10-7-2021)
De Hoop, Gorinchem, Pieter Zuijkerbuijk (10-7-2021) | Database Nederlandse molens
© Pieter Zuijkerbuijk (10-7-2021)
De Hoop, Gorinchem, Pieter Zuijkerbuijk (10-7-2021)Het linker rondsel is van de voormalige motoraandrijving. | Database Nederlandse molens
© Pieter Zuijkerbuijk (10-7-2021)
Het linker rondsel is van de voormalige motoraandrijving.
De Hoop, Gorinchem, Pieter Zuijkerbuijk (10-7-2021) | Database Nederlandse molens
© Pieter Zuijkerbuijk (10-7-2021)
De Hoop, Gorinchem, Pieter Zuijkerbuijk (10-7-2021) | Database Nederlandse molens
© Pieter Zuijkerbuijk (10-7-2021)
De Hoop, Gorinchem, Pieter Zuijkerbuijk (10-7-2021) | Database Nederlandse molens
© Pieter Zuijkerbuijk (10-7-2021)
De Hoop, Gorinchem, Pieter Zuijkerbuijk (10-7-2021) | Database Nederlandse molens
© Pieter Zuijkerbuijk (10-7-2021)
De Hoop, Gorinchem, Pieter Zuijkerbuijk (10-7-2021) | Database Nederlandse molens
© Pieter Zuijkerbuijk (10-7-2021)
De Hoop, Gorinchem, Pieter Zuijkerbuijk (10-7-2021) | Database Nederlandse molens
© Pieter Zuijkerbuijk (10-7-2021)
De Hoop, Gorinchem, Pieter Zuijkerbuijk (10-7-2021) | Database Nederlandse molens
© Pieter Zuijkerbuijk (10-7-2021)
 

Draag zelf bij

    Tekst  
Stuur ons uw teksten over deze molen
  |   Stuur ons uw teksten over de motor in deze molen (indien van toepassing)
Vanwege migratie van de server is het even niet mogelijk om teksten in te sturen.
   
    Foto's  
Stuur uw foto's van deze molen (ook eventuele motor)
Vanwege migratie van de server is het even niet mogelijk om foto's in te sturen.