Molen Pendrechtse Molen, Barendrecht

Barendrecht, Zuid-Holland
b

korte karakteristiek

naam
Pendrechtse Molen
modeltype
Ronde molen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
herbouwd
1993
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig in circuit
bestemming

Waterververser van het Zuidelijk Randpark

adres
Charloise Lagedijk 364
2993 AG Barendrecht
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van Pendrechtse Molen via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
10144
oude dbnr.
B950
Meest recente aanpassing
| Verwijzingen
media-bestand
Molen 10144 Pendrechtse Molen (Barendrecht)
Bram van Broekhoven (18-10-2014)

locatie

plaats
Barendrecht
plaatsaanduiding
gemeente
Barendrecht, Zuid-Holland
kadastrale aanduiding
Gemeente Barendrecht, sectie A, nr. 1984
geo positie
X: 93442, Y: 431248
N: 51.86638, O: 4.49345
biotoopwaarde
4 (aanvaardbaar)
landschappelijke waarde
Groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Charloise Lagedijk 364
2993 AG Barendrecht
molenaar
Barend Zinkweg / Sven van Arensbergen
telefoon
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
ja
open op zondag
ja
op afspraak
ja
openingstijden

Na Pasen: woensdag, zaterdag en zondag 9.00 - 16.30 uur
Na de herfstvakantie: woensdag, vrijdag en zaterdag 9.00 - 16.30 uur

toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
ja
bijzonderheden

constructie

modeltype
Ronde molen, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
Ronde stenen molen
kap
Gedekt met riet
inrichting

Houten scheprad, Ø 4,80 m; breed 0,32 m., op houten wateras in de molen. 

versieringen

Eenvoudige baard, groen geverfd, wit afgebiesd, met de jaartallen '1731 1978'

Gevelsteen aan de westkant boven het raam met de tekst:
DEESE MOOLE IS GESTIGT
ONDER HET BESTIER VAN
PIETER SANDWEG DIJGRAAFF
IAN ARIENSE KLEINE ARY SPRUIT
GERRIT BARENDREGT EN ARY CORNLs KLEINE
HEEMRADEN ZIJNDE
DEN EERSTE STEEN GELEGT DOOR
ARY IANSE KLEINE
IN 'T JAAR MDCCXXXI

plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Rollenkruiwerk; 40 houten rollen. Kruirad.
vlucht
21,40 / 21,50 m.
vang
Vlaamse vang; 4 scharnierende stukken. Vangbalk met haak; vangtrommel (schijfvormig, te bedienen van binnen en buiten). Kneppel; pal.
overbrenging

Bovenwiel 55 kammen
Bovenschijfloop 26 staven, steek 13,4 cm.
Onderschijfloop 21 staven
Onderwiel 80 kammen, steek 13,5 cm.
Overbrengingsverhouding 1,80 : 1

hoogte
wiekvorm
Systeem Dekker op beide roeden
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Derckx ✉︎ 772 buiten 1994 1994 buiten aanw. 21,50
Derckx ✉︎ 773 binnen 1994 1994 binnen aanw. 21,40
Pot ✉︎ 1478 binnen 1886 1886 binnen 1993 21,75
Pot ✉︎ 990 buiten 1876 1876 buiten 1993 21,75
wiekverbeteringen

Sinds de overplaatsing van 1993 heeft deze molen op beide roeden het systeem Dekker.
Van 1933 tot 1960 was de molen ook met dat systeem uitgerust.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Penn & Comp, F.J. ✉︎ 120 1859 1859 aanw. 04,89
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig in circuit
bestemming

Waterververser van het Zuidelijk Randpark

omwentelingen
geschiedenis

De Pendrechtse molen werd gebouwd in 1731 en staat sinds 1993 op zijn huidige plaats. Die nieuwe locatie was echt nodig, omdat de vorige omgeving van deze molen, in de polder Pendrecht onder Rotterdam, onleefbaar was geworden door uitbreiding van wegen, industrie en, niet in het minst, het dempen van boezemwater. 
Aanvankelijk wilde men de Pendrechtse molen daar gewoon laten staan: een strook grond van ongeveer 100 meter rond de molen werd vrij gehouden en de ontsluitingsweg van het bedrijventerrein werd op de molen gericht.
Maar omdat enerzijds de Pendrechtse Molen niet paste in een bedrijventerrein en anderzijds de molen vanwege windgebrek niet normaal zou kunnen draaien en derhalve simpelweg verloren zou gaan, ging men op zoek naar een nieuwe plek. Die werd gevonden in het Zuidelijk Randpark, ongeveer drie kilometer naar het oosten.

De molen ging daarmee tevens van Rotterdams naar Barendrechts grondgebied en in eigendom over naar het Natuur- en Recreatieschap IJsselmonde. De molen kreeg een recreatief-educatieve functie, niet meer als poldermolen, maar als ververser van de diverse waterpartijen in het Randpark. Op die manier wordt aan het publiek zichtbaar gemaakt waartoe een windwatermolen in staat is.

Na de verplaatsing kreeg de molen zijn Dekkerwieken en oorspronkelijke sobere kleuren (voornamelijk teer, vrijwel geen verf) terug en is sindsdien veelvuldig in bedrijf.

In de loop van 2015 werd veel gewijzigd aan de omgeving van de molen qua mogelijkheden tot waterverversing. De molen kan in dit proces een duidelijke rol blijven spelen.

In de loop van 2019 moesten beide spruiten vervangen worden. De lange spruit keerde daarna terug als middelbalk: zo was deze molen in 1731 ook gebouwd.
De verwijderde lange spruit had best wel een verhaal: de vervanging gebeurde pas in 1944 en wel op advies van de bekende molenopzichter Adriaan Dekker. De oude middenbalk was toen gekraakt en Dekker adviseerde deze af te zagen en op zoek te gaan naar een tweedehands ijzeren roe die als lange spruit kon dienen. Dit is toen inderdaad gebeurd.
Naast het werk aan de spruiten is in 2019 ook zeer veel werk verricht aan de stenen romp. 

aanvullingen

toelichting naam

Deze molen wordt, hoewel inmiddels naar een andere omgeving verplaatst, nog steeds vernoemd naar de polder die hij op zijn oude locatie kon bemalen.

literatuur

Barend Zinkweg 'Winst en verlies bij de Pendrechtse molen', in: Molenwereld 197 (2015), pp. 391 - 394. (N.B. Dit betreft niet zozeer de molen als wel de ingrijpende wijzigingen aan de omgeving en de rol die de molen bleef spelen inzake de waterkwaliteit).

foto's

foto's