Zuidzande, Zeeland

(beltmolen)

Foto van (beltmolen), Zuidzande, Jan de Witte (22-7-2020)Huidige stand van zaken na de restauratie. | Database Nederlandse molens
© Jan de Witte (22-7-2020)
Huidige stand van zaken na de restauratie.

NederlandsEnglishFrançaisDeutschEspanõlPortuguesePусский简体中文

(beltmolen)

1874
Beltmolen
Ronde stenen molen
Korenmolen
Koren- en pelmolen

Vanaf de bouw was deze molen ook uitgerust met een pelsteen. Niet bekend is, wanneer deze voor het laatst werd gebruikt. In 1947 was de pelsteen in ieder geval niet meer aanwezig.

Sluissedijk 7
4505 PA Zuidzande
X: 19350 Y: 374096
N 51.339798 O 3.440317
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Toon deze molen in Google Streetview
Zeeland
Sluis
Zuidzande
Gemeente Oostburg, sectie U, nr. 146
Stichting Behoud Zuidzandse Molen

De Stichting Behoud Zuidzandse Molen is eigenaar sinds 22 maart 2019.

Maalvaardig
2021: 155.819
2020: 185.203
2019: 37.547
2018: 150.146
2017: 64.022
eerdere tellerstanden ( ↓ ↑ )
  • 2016: 75.029
  • 2014: 18.892
  • 2013: 14.177
  • 2012: 27.053
  • 2011: 69.862
  • 2010: 62.860
  • 2009: 98.137
  • 2008: 84.928
  • 2007: 96.435
  • 2006: 120.524
  • 2005: 48.656
  • 2004: 87.599
  • 2003: 38.328
  • 2002: 143.150

2019: restauratie.

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

Bijzonder groot; van verre zichtbaar.

Jan Leen van Immerzeel
06-21563261

Als de molen draait en op afspraak.

Fietsroute in de buurt van (beltmolen) via fietsnetwerk.nl
933
03601
 
Vaags
Groot Wesseldijk
Verbij

(beltmolen)

Constructie

Constructie

Ronde stenen molen

Gedekt met dakleer

24,20 m.
Oud-Hollands

In 1949 werd de binnenroede voorzien van het toen nog vrijwel nieuwe systeem Fauël (fokwieken), hier ook met automatische remkleppen. In 1968 raakte dit onklaar en werd uiteindelijk verwijderd. De molen heeft thans weer Oud-Hollandse ophekking.

Roeden etc.

Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien

Kruiwerk etc.

40 ijzeren rollen; kruirad
Houten hoepelvang; vangbalk met haak (vangbalk boven voeghout); vangstok; pal

Eén koppel 16der en één koppel 15der kunststenen; sleepluiwerk

Bovenwiel 61 kammen
Bovenbonkelaar 33 kammen, steek 12,0 cm.
Spoorwiel 98 kammen
Steenschijflopen 26 en 32 staven, steek 9,2 cm.
Overbrengingsverhoudingen 1 : 6,97 en 1 : 5,66

van de belt: 2,50 m.

Eenvoudige groengeverfde baard met witte bies en dubbele accolade-vormige onderrand, zonder opschrift.

Op de kap staat een sierlijk wit windvaantje in de vorm van een haan.

J. de Groote, Nieuwvliet (1874)
Molenmakerij St. Victor (1980/81)

(beltmolen)

Verwijzingen

(beltmolen)

Geschiedenis

Geschiedenis

De molen werd in 1874 opdracht van J. Butin als koren- en pelmolen gebouwd door molenmaker J. De Groote uit Nieuwvliet. Later is de molen nog een keer verkocht, niet helemaal duidelijk is, aan wie. In ieder geval kwam de molen in 1908 toe aan de knecht, P. Manhave.

In 1947 kochten Piet en Liesbeth de Hulster de molen. Piet was een zoon van Bram de Hulster, molenaar te Schoondijke. Tot dat jaar had de molen twee koppel 16der blauwe stenen; in dat jaar bracht molenmaker Van Riet, in opdracht van de nieuwe eigenaar een koppel 16der kunststenen van Rutgers en een koppel 15der stenen, afkomstig uit Arnemuiden, aan.
In 1949 kreeg de binnenroede fokwieken (Fauël-systeem) met remkleppen. Dat systeem was toen in grote delen van Nederland nog vrijwel onbekend, want nieuw. De remkleppen waren ongetwijfeld naar idee van Van Riet.

Toen de molen in oktober 1968 forse stormschade opliep, volgde 'voorlopige' stilzetting: de roeden werden kaalgezet en de staart verwijderd. Daarna gebeurde lange tijd niets en stond er dus een incomplete molen. Piet de Hulster had in 1960 al de maalderij van Luteijn (in de stomp van de voormalige stellingmolen in Zuidzande) overgenomen zodat hij niet langer van de wind afhankelijk was.

Pas in 1980 werd het herstel echt opgepakt. Bij de oplevering in 1981 liet men de fokken niet terugkeren. Ook  had de molen een ander spoorwiel en dat had een reden: toen tijdens de restauratie bleek dat het oude spoorwiel 'op' was, heeft men een nieuw en iets kleiner wiel met 98 kammen (het oude had er 105) gemaakt. Zo kon de molen met haar Oud-Hollands tuig de zaak toch goed trekken. Het nog aanwezige schijfloop van het pelwerk heeft 20 staven. De overbrenging hiervan was destijds dus 1 : 9,7, zeer aannemelijk voor een pelwerk.

In 1996 werd er groot onderhoud uitgevoerd en ook kreeg de molen het traditionele kruirad terug. Jan Wilten reconstrueerde de houten hoepelvang.

De ronde stenen beltmolen in Zuidzande was de laatste nog dagelijks in bedrijf zijnde korenmolen in Zeeuws-Vlaanderen. In 2003 overleed Piet de Hulster, molenaar in hart en nieren en meer dan dat: hij heeft ook diverse vrijwillige molenaars opgeleid en gaf zo het ambacht door aan een nieuwe generatie. Zijn weduwe, Liesbeth de Hulster-Risseeuw, bewoonde tot haar overlijden op 14 februari 2015 het molenhuis. Op haar verzoek stond de molen slechts één dag, die van haar begrafenis, in de rouw.

Begin 2016 werd de molen met woonhuis, erf, stallen en schuren aangekocht door Dominique Koch. Oktober 2017 werden de stallen en schuren achter de molen, inmiddels tot een bouwval verworden, gesloopt. Er werd nog wel met de molen gedraaid, maar inmiddels was duidelijk dat nieuw grondig herstel nodig was.
Op 22 maart 2019 droeg mw. Koch de molen over aan de (voor dit doel opgerichte) “Stichting Behoud Zuidzandse Molen”. Huis en erf waren in deze overdracht niet meegenomen.
Nadat subsidies voor een complete restauratie waren toegezegd begon het werk in juli 2019: staart en wiekenkruis zouden worden vernieuwd, de kap werd naast de molen op de grond hersteld. De stenen romp ging geheel in de steigers om te worden hersteld, maar ook was duidelijk dat zeer veel werk nodig was aan diverse balken. Enkele daarvan waren door bonte knaagkever en ander ongedierte sterk aangetast.

Op 11 december 2019 ging de geheel herziene kap weer op de molen en kreeg de molen nieuwe roeden en staart. Op dat moment was de romp ook helemaal klaar. In de loop van 2020 heeft men dit grote project voltooid.

(beltmolen)

Aanvullingen

Aanvullingen

Eén van de drie molens in Nederland met een houten hoepelvang (de andere zijn in de standerdmolen te Retranchement en in 'De Stadsmolen' te Hulst). In alle gevallen gaat het dus om Zeeuws-Vlaamse molens.

Deze molen heeft, voor zover bekend, nooit een naam gehad.

(beltmolen)

Historische foto's

Historische foto's

Eertijds naar molendatabase.nl ingezonden historische foto’s van deze molen.
Kijk op allemolens.nl voor historische foto’s en documenten van deze molen.
Vaags
Groot Wesseldijk
Verbij

(beltmolen)

Actuele foto's

(beltmolen), Zuidzande, Vincent Mepschen (14-8-2021) | Database Nederlandse molens
© Vincent Mepschen (14-8-2021)
(beltmolen), Zuidzande, Tim Grootenboer (26-12-2020) | Database Nederlandse molens
© Tim Grootenboer (26-12-2020)
(beltmolen), Zuidzande, Jan de Witte (22-7-2020) | Database Nederlandse molens
© Jan de Witte (22-7-2020)
(beltmolen), Zuidzande, Pieter Zuijkerbuijk (11-8-2015) | Database Nederlandse molens
© Pieter Zuijkerbuijk (11-8-2015)
(beltmolen), Zuidzande, Jan de Witte (22-7-2020)De kenmerkende platte kap | Database Nederlandse molens
© Jan de Witte (22-7-2020)
De kenmerkende platte kap
(beltmolen), Zuidzande, Vincent Mepschen (14-8-2021)Mengketel begane grond | Database Nederlandse molens
© Vincent Mepschen (14-8-2021)
Mengketel begane grond
(beltmolen), Zuidzande, Vincent Mepschen (14-8-2021) | Database Nederlandse molens
© Vincent Mepschen (14-8-2021)
(beltmolen), Zuidzande, Vincent Mepschen (14-8-2021)De houten hoepelvang rond het bovenwiel goed in beeld. Let op de vele inzagingen, om de plank te kunnen ronden.  | Database Nederlandse molens
© Vincent Mepschen (14-8-2021)
De houten hoepelvang rond het bovenwiel goed in beeld. Let op de vele inzagingen, om de plank te kunnen ronden.
(beltmolen), Zuidzande, Jan de Witte (8-8-2012)De houten hoepelvang 1Er zijn maar enkele houten hoepelvangen. Allemaal in West-Zeeuws Vlaanderen.Bevestiging aan rechter voeghout | Database Nederlandse molens
© Jan de Witte (8-8-2012)
De houten hoepelvang 1
Er zijn maar enkele houten hoepelvangen. Allemaal in West-Zeeuws Vlaanderen.
Bevestiging aan rechter voeghout
(beltmolen), Zuidzande, Jan de Witte (8-8-2012)De houten hoepelvang 2Bevestiging aan linker voeghout. | Database Nederlandse molens
© Jan de Witte (8-8-2012)
De houten hoepelvang 2
Bevestiging aan linker voeghout.
(beltmolen), Zuidzande, Jan de Witte (8-8-2012)De houten hoepelvang 3Rondom het wiel. | Database Nederlandse molens
© Jan de Witte (8-8-2012)
De houten hoepelvang 3
Rondom het wiel.
(beltmolen), Zuidzande, Jan de Witte (8-8-2012)De houten hoepelvang 4Achter de twee houten pal gewichten ziet men rechts de boven het voeghout gelegen vangbalk. Hier doorheen zit de vangplank (nog net zichtbaar). | Database Nederlandse molens
© Jan de Witte (8-8-2012)
De houten hoepelvang 4
Achter de twee houten pal gewichten ziet men rechts de boven het voeghout gelegen vangbalk. Hier doorheen zit de vangplank (nog net zichtbaar).
 

Draag zelf bij

    Tekst  
Stuur ons uw teksten over deze molen
  |   Stuur ons uw teksten over de motor in deze molen (indien van toepassing)
Vanwege migratie van de server is het even niet mogelijk om teksten in te sturen.
   
    Foto's  
Stuur uw foto's van deze molen (ook eventuele motor)
Vanwege migratie van de server is het even niet mogelijk om foto's in te sturen.