Kollum, Fryslân

Tochmaland

Foto van Tochmaland, Kollum, Martin E. van Doornik (7-3-2015). | Database Nederlandse molens © Martin E. van Doornik (7-3-2015).

NederlandsEnglishFrançaisDeutschEspanõlPortuguesePусский简体中文

Tochmaland

1893
Grondzeiler
Achtkante molen
Poldermolen
Tochmaland 1
9291 LC Kollum
X: 205608 Y: 589571
N 53.290237 O 6.146112
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Toon deze molen in Google Streetview
Fryslân
Noardeast-Fryslân
Kollum
Gemeente Kollum, sectie A, nr. 766
Stichting Erfgoed Kollumerland en Nieuwkruisland
Stichting
Maalvaardig
2021: 6.170
2018: 9.025
2017: 16.030
eerdere tellerstanden ( ↓ ↑ )
  • 2015: 21.379
  • 2007: 6.058
  • 2006: 3.933
  • 2003: 5.660
  • 2002: 1.215
Bemalen van de polder Tochmaland, thans op vrijwillige basis

Niet onbelangrijk maar wordt verminderd door nieuwbouw in de omgeving

Piet Korse / Tineke Popma
0511-452861

In de regel zaterdag 09.30 - 12.00 uur en op afspraak.

Fietsroute in de buurt van Tochmaland via fietsnetwerk.nl
90
03234
23743
 
Vaags
Groot Wesseldijk
Verbij

Tochmaland

Constructie

Constructie

Houten achtkant, gedekt met riet, met stenen veldmuren

Gedekt met riet

23,54 m.
Oud-Hollands

In het verleden had deze molen op de buitenroede zelfzwichting met Oud-Hollandse voorzomen. Dit is in 1963 verdwenen. Bij de grote restauratie van 1981/82 is gekozen voor Oud-Hollands met zeilen.

Roeden etc.

Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien

Kruiwerk etc.

Neutenkruiwerk met 16 neuten; kruilier
IJzeren hoepelvang; vangbalk met duim; vangstok

Houten vijzel: diam. 1,63 m, diam. vijzelbalk: 44,5 cm, spoed beschoeping: 1,98 m, hellinghoek: 19,5°. Capaciteit: 1347 liter per schroefomwenteling. Opvoerhoogte: 1 m.
De vijzel kan ook worden aangedreven door een elektromotor.

Bovenwiel 63 kammen
Bovenbonkelaar 33 kammen, steek 11,5 cm.
Onderwiel 44 kammen
Vijzelwiel 41 kammen, steek 11,5 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 2,05

Eenvoudige baard, wit geverfd, rood afgebiesd, met het opschrift 'Anno 1893'

J.B. Donders, Tilburg (1893)

Tochmaland

Verwijzingen

Tochmaland

Geschiedenis

Geschiedenis

Deze molen is een van de grotere molens van Friesland en nog grotendeels authentiek. Hij bemaalde van 1893 tot 1946 de polder Tochmaland, groot 550 ha.

De polder werd gesticht in 1892, toen een aantal boeren besloot iets te doen aan de wateroverlast in dit wat dieper gelegen deel van het landschap. Er werden een ringdijk aangelegd en een aantal sloten gegraven; vervolgens kocht men een molen, waarbij de keus viel op de voor de sloop te koop staande houtzaagmolen Welgelegen van houthandel K&J Wilkens te Veendam. Deze werd te Kollum herbouwd door - zeer opmerkelijk - J.B. Donders, molenmaker uit Tilburg; deze had iets goedkoper ingeschreven dan een collega uit Kollum.

Het nieuwe waterschap Tochmaland gaf nog wel iets extra’s uit aan gele steentjes voor de voet van de molen. Dat vond men toch mooier dan rode baksteen. Er werd een molenaar aangesteld en een jaar later werd ook de nieuwe molenaarswoning voltooid. Die is nog steeds herkenbaar in de boerderij naast de molen.
In 1946 brak de bovenas. Dit was voor het polderbestuur aanleiding om over te gaan op elektrische bemaling. Er werd een gemaaltje naast de molen gebouwd. Even leek het erop dat de molen toen zou worden afgebroken maar de burgemeester adviseerde daaraan geen uitvoering te geven.

De gemeente kreeg op 30 december 1948 de molen in eigendom en liet hem restaureren. Dat bleek weer nodig in 1963. De molen werd toen uitwendig hersteld maar raakte door de stilstand toch snel weer in verval. Rond 1979 was de toestand zeer slecht te noemen.

In 1981/'82 volgde een zeer grote restauratie die een maalvaardige molen opleverde. De molen kreeg onder meer een houten vijzel.
Bij de plaatsing van de elektromotor in oktober 1997 is de vijzel voorzien van een metalen lagering. Het putlager wordt sinds die tijd automatisch gesmeerd. Eind 2017 ontstonden problemen met de vijzel, toen een deel van de duigen losraakte. In februari 2018 heeft men dit hersteld.
 
Enkele jaren terug is een nieuwe elektromotor in de molen geplaatst, waarna het gemaaltje naast de molen kon worden afgebroken.


Tochmaland

Aanvullingen

Aanvullingen

Deze molen is vernoemd naar de polder die hij kan bemalen.

Bestek en voorwaarden waarnaar aanbesteed zal worden: Het bouwen van een achtkante windwatermolen.
Proces verbaal vergadering vaststelling ontwerp reglement van het waterschap Tochmaland.
Voorstel tot oprichting en reglementering van een waterschap Tochmaland.
Diverse stukken betreffende de stichting van het waterschap en de bouw van de molen.
Jaarverslag 1989 molen Tochmaland.
Toespraak burgemeester Maris bij opening molen op 24 april 1982.
Rijksinventarisatie 1943.
Inventarisatie van molens in Friesland. Rijkswaterstaat 1957.
Molens van Friesland. Leeuwarden 1971. nr.30.
Fries Molenboek. Leeuwarden 1980. nr.30.
Friese Molens. Leeuwarden 1995. nr.30 en p.104.
Noordelijk Oostergo. Kollumerland en Nieuwkruisland. H.M. van den Berg. 's Gravenhage 1989. pp.79-80.
Uit het album van Kollumerland. A. Westerhof en P.de Boer. Leeuwarden 1994. p.63.
Bouwkunst in Kollumerland. P.Karstkarel. Kollum 1984. p.104.
De Utskoat: nr.25 p.18, nr.53, nr.71 p.37.
De Molenaar: 1970, 21 januari 1981, 30 juni 1982, 20 november 1996.
De Zelfzwichter: nr.64 p.9, nr.82 pp.30-31.
Molennieuws: nr.96 p.71.
Leeuwarder Courant: 28 juli 1997, 13 januari 1979, 17 maart 1981.
Friesch Dagblad: 19 januari 1949, 9 januari 1979, 24 november 1995.
Nieuwsblad van Noordoost Friesland: 2 november 1948, 14 januari 1949, 1 juli 1981, 26 april 1982, 1 april 1992, 27 november 1995, 1 november 1996.
Tilburgse Courant: 19 oktober 1893.
Nieuwe Rotterdamse Courant: 28 oktober 1948.

Tochmaland

Historische foto's

Historische foto's

Eertijds naar molendatabase.nl ingezonden historische foto’s van deze molen.
Kijk op allemolens.nl voor historische foto’s en documenten van deze molen.
Vaags
Groot Wesseldijk
Verbij

Tochmaland

Actuele foto's

Tochmaland, Kollum, Jan Koelstra (2-2-2018) | Database Nederlandse molens
© Jan Koelstra (2-2-2018)
Tochmaland, Kollum, Marijke van der Sluis (11-5-2019) | Database Nederlandse molens
© Marijke van der Sluis (11-5-2019)
Tochmaland, Kollum, Marijke van der Sluis (11-5-2019) | Database Nederlandse molens
© Marijke van der Sluis (11-5-2019)
Tochmaland, Kollum, Ad Snel (4-4-2013) | Database Nederlandse molens
© Ad Snel (4-4-2013)
Tochmaland, Kollum, Martin E. van Doornik (7-3-2015). | Database Nederlandse molens
© Martin E. van Doornik (7-3-2015).
Tochmaland, Kollum, Aan de uitholling in de legeringsbalk te zien is het duidelijk dat het achtkant een zaagmolenverleden heeft: daar draaide een krukaswiel! Martin E. van Doornik (7-3-2015). | Database Nederlandse molens
© Aan de uitholling in de legeringsbalk te zien is het duidelijk dat het achtkant een zaagmolenverleden heeft: daar draaide een krukaswiel!
Martin E. van Doornik (7-3-2015).
Tochmaland, Kollum, Anja Hoogduin (8-9-2007). | Database Nederlandse molens
© Anja Hoogduin (8-9-2007).
Tochmaland, Kollum, Martin E. van Doornik (7-3-2015) | Database Nederlandse molens
© Martin E. van Doornik (7-3-2015)
Tochmaland, Kollum, Rob Pols (22-7-2017)De molen is uitgevoerd met dubbele veldkruizen. | Database Nederlandse molens
© Rob Pols (22-7-2017)
De molen is uitgevoerd met dubbele veldkruizen.
Tochmaland, Kollum, Rob Pols (21-4-2017)De volledig(!) houten vijzel. | Database Nederlandse molens
© Rob Pols (21-4-2017)
De volledig(!) houten vijzel.
Tochmaland, Kollum, Marijke van der Sluis (11-5-2019) | Database Nederlandse molens
© Marijke van der Sluis (11-5-2019)
 

Draag zelf bij

    Tekst  
Stuur ons uw teksten over deze molen
  |   Stuur ons uw teksten over de motor in deze molen (indien van toepassing)
Vanwege migratie van de server is het even niet mogelijk om teksten in te sturen.
   
    Foto's  
Stuur uw foto's van deze molen (ook eventuele motor)
Vanwege migratie van de server is het even niet mogelijk om foto's in te sturen.