Elkerzee / Scharendijke, Zeeland

De Lelie

Foto van De Lelie, Elkerzee / Scharendijke, Arie van Loo (22-9-2019)Draaiend met zelfzwichting. | Database Nederlandse molens
© Arie van Loo (22-9-2019)
Draaiend met zelfzwichting.

NederlandsEnglishFrançaisDeutschEspanõlPortuguesePусский简体中文

De Lelie

1868
Grondzeiler
Ronde stenen molen
Korenmolen
Elkerzeeseweg 55b
4322 NA Elkerzee / Scharendijke
X: 48273 Y: 416641
N 51.728306 O 3.842320
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Toon deze molen in Google Streetview
Zeeland
Schouwen-Duiveland
Elkerzee / Scharendijke
Gemeente Middenschouwen, sectie G, nr. 453
Fam. Plomp

Sinds 3 juli 2018 was de familie Van der Steen eigenaar van deze molen, daarvoor was dat jarenlang de gemeente Schouwen-Duiveland. Op 23 december 2020 volgde de overdracht aan de familie Plomp.

Maalvaardig
2022: 163.644
2021: 220.125
2020: 81.617
2019: 990.587
2018: 1.280.282
2017: 1.438.111
eerdere tellerstanden ( ↓ ↑ )
  • 2016: 1.079.392
  • 2015: 1.279.157
  • 2014: 1.436.344
  • 2013: 1.306.486
  • 2012: 1.238.660
  • 2011: 1.267.553
  • 2010: 1.210.342
  • 2009: 1.019.174
  • 2008: 277.985
  • 2007: 21.178
  • 2005: 46.407
  • 2004: 40.896
  • 2003: 28.486
  • 2002: 121.064

2019: molen was een tijdlang in restauratie.

Vh. het malen van graan, thans buiten bedrijf

Groot; sinds de afbraak van de bovenste verdieping van het naastgelegen café-restaurant kan deze kleine molen veel meer domineren.

06-20034500 (eigenaar)

Alleen op afspraak.

Fietsroute in de buurt van De Lelie via fietsnetwerk.nl
875
04902
 
Vaags
Groot Wesseldijk
Verbij

De Lelie

Constructie

Constructie

Ronde stenen molen, getailleerd gemetseld, geheel gewit.

Gedekt met dakleer

18,65 / 18,75 m.
Binnenroede zelfzwichting met Oud-Hollandse voorzomen; buitenroede Oud-Hollands met zeilen.

Rond 1900 is er op de binnenroede zelfzwichting aangebracht door de Groninger molenmaker Noordewier (die destijds ook enige tijd werkzaam was in Zierikzee). Dit systeem werd rond 1930 vernieuwd. In 1944 is dit verwijderd en weer Oud-Hollandse ophekking aangebracht.
Vanaf 1994 had de binnenroede het systeem Fauël (fokwieken) met automatische remkleppen. Dit systeem heeft men echter weer verwijderd nadat besloten was, de zelfzwichting op de binnenroede in ere te herstellen.

Roeden etc.

Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien

Kruiwerk etc.

IJzeren rollen; kruirad
Vaste Vlaamse blokvang uit vier stukken; vangbalk met haak (vangbalk boven voeghout); vangstok

Eén koppel 16der blauwe en één koppel 16der kunststenen; menger; pletter (elektrisch); buil (vooralsnog elektrisch); sleepluiwerk

Bovenwiel 51 kammen
Bovenschijfloop 21 staven, steek 11,5 cm.
Spoorwiel 52 kammen
Steenschijflopen 21 staven
Overbrengingsverhouding 1 : 6,01

Eenvoudige baard, donkergeel geverfd, donkergroen afgebiesd, met in donkergroen het opschrift 'DE LELIE'

Opvallend aan deze molen zijn de kleuren rood-wit-blauw die overal terugkomen. In de molen zelf is verder ook regelmatig oranje verf gebruikt en de koppen van de kammen van het bovenwiel waren wit geschilderd. Bij de laatste schilderbeurt zijn ook de rode randen rond de raampjes weer aangebracht.
De klepjes van de zelfzwichting zijn eveneens afwisselend rood, wit en blauw geverfd.

H. Besoyen, Scherpenisse (1868)

De Lelie

Verwijzingen

De Lelie

Geschiedenis

Geschiedenis

Deze molen is gebouwd door molenmaker H. van Besoyen uit Scherpenisse en metselaar P. Geluk uit St. Maartensdijk. Molenaar Cornelis Mastenbroek betaalde jaarlijks ƒ 24,-- erfpacht aan landbouwer J. v.d. Bout. Diens erfgenamen verkochten in 1892 de molen aan de geneesheer van Haamstede, C.A. v.d. Watering.
In 1896 werd het recht van erfpacht in het openbaar verkocht aan W. Dijkman, die het in 1905 doorverkocht aan M. Dijkman Wzn. In 1920 werd molenaar Joh. Geene uit Zierikzee eigenaar en in 1925 zijn plaatsgenoot J. v.d. Wekken.
Abraham 'Bram' Coomans maalde hier van 1942 tot 1958, waarna hij in 1960 zijn molen overdeed aan N.V. Maatschappij tot Exploitatie van onroerende goederen "Verzicht" uit Den Haag. In 1971 kocht G. Hueting de molen, waarna de gemeente begin jaren '90 eigenaar werd.

Lang geleden werd gemalen met een koppel 16der kunst- en een koppel blauwe stenen. Oorspronkelijk was er nog een derde koppel 16der blauwe stenen aanwezig. In 1960 zijn de mengketel en buil op de begane grond verwijderd.
Het naburige pakhuis was vroeger ingericht als maalderij met een koppel 16der blauwe stenen, hamermolen, mengketel, schoonmachine, buil en drie elektromotoren om ook bij windstilte te kunnen malen. Dit gebouw werd later uitgesloopt, verhoogd en tot horecagelegenheid verbouwd. Door die verhoging kon de molen niet meer uit iedere windrichting draaien.

Bij een restauratie begin jaren '90 werd de kruilier, ooit aangebracht om het zware kruien als gevolg van slecht kruiwerk en scheefzakken van de molen te verlichten, weer vervangen door een rad. Ook werden nieuwe roeden gestoken en de molen maalvaardig gemaakt.

Sinds 2009 ging het allemaal een stuk beter: de molen was zeer regelmatig draaiend te zien, waarbij ook gemalen wordt voor het naastgelegen restaurant en de molenwinkel, gerund door molenaar Martin van der Steen en echtgenote.
Bijna onnodig te zeggen: de bewegingsbelemmering verdween. In 2014 werd de bovenbouw van het restaurant afgebroken, waardoor de molen én weer uit alle richtingen kon draaien én landschappelijk veel beter tot zijn recht kwam.
In juli 2018 werden Martin van der Steen en zijn echtgenote formeel eigenaar van deze molen.

Voor 2019 was er voor dit molentje nogal wat in de planning: om er weer uit te zien zoals op foto's van omstreeks 1930, besloot men het gevlucht te vervangen, het kruiwerk in de kap te restaureren, de stalen ramen op de steenzolder en het oude model kruirad terug te laten keren. De binnenroede moest weer zelfzwichting krijgen, de buitenroede (opnieuw) zeilrails.
Kort en goed: op 22 maart 2019 maalde men voorlopig het laatste graan, 29 maart gingen de roeden eruit en vervolgens werd de kap naast de molen op de grond geplaatst.
Nadat heel veel was hersteld (met als tegenvaller de door de bonte knaagkever aangetaste kuip) heeft men op 15 juli 2019 alles herplaatst en vervolgens ook nieuwe roeden gestoken. Eind augustus doken de eerste beelden op van de met zelfzwichting draaiende molen en vanaf de nazomer was de molen weer veelvuldig draaiend en malend te zien.
Bijzonder droevig was het dan ook, dat de enthousiaste eigenaar/molenaar Martin van der Steen op 30 januari 2020 onverwacht overleed. Hij mocht slechts 58 jaar worden.

23 december 2020 werden molen en naastgelegen restaurant verkocht.


De Lelie

Aanvullingen

Aanvullingen

Michel Dellebeke, De terugkeer van de zelfzwichting in Zeeland, in: De Nieuwe Molenwereld 4 (2019), pp. 49 - 53.

Molenaarsadvertenties

Historische gegevens over molenaars van deze molen

In De Molenaar, 08-08-1923, pagina 486
Door molenaar Geene J.
molenaarsknecht gevraagd
In De Molenaar, 16-02-1927, pagina 120
Door molenaar Geene J.
gevraagd 16er fransche steenen
In De Molenaar, 24-02-1932, pagina 142
Door molenaar Geene J.
te koop molen , Notaris Van ?t Haaf Zierikzee
Compilatie: Erik Stoop

De Lelie

Historische foto's

Historische foto's

Kijk op allemolens.nl voor historische foto’s en documenten van deze molen.
Vaags
Groot Wesseldijk
Verbij

De Lelie

Actuele foto's

De Lelie, Elkerzee / Scharendijke, Rob Pols (9-8-2019)De molen ondergaat een soort (re)metamorfose; zelfzwichting terug op de binnenroede, zeilrails op de buitenroede en een geheel andere kleurstelling. Opmerkelijk is het grote verschil in kleurstelling van de voorzomen van de binnen- en de buitenroede. | Database Nederlandse molens
© Rob Pols (9-8-2019)
De molen ondergaat een soort (re)metamorfose; zelfzwichting terug op de binnenroede, zeilrails op de buitenroede en een geheel andere kleurstelling. Opmerkelijk is het grote verschil in kleurstelling van de voorzomen van de binnen- en de buitenroede.
De Lelie, Elkerzee / Scharendijke, Bram de Vries (5-4-2021) | Database Nederlandse molens
© Bram de Vries (5-4-2021)
De Lelie, Elkerzee / Scharendijke, Bram de Vries (25-2-2021) | Database Nederlandse molens
© Bram de Vries (25-2-2021)
De Lelie, Elkerzee / Scharendijke, Pim van der Male (21-4-2014) | Database Nederlandse molens
© Pim van der Male (21-4-2014)
De Lelie, Elkerzee / Scharendijke, Rob Pols (29-7-2021)Detail van de zeer opvallend geschilderde zelfzwichtingskleppen. | Database Nederlandse molens
© Rob Pols (29-7-2021)
Detail van de zeer opvallend geschilderde zelfzwichtingskleppen.
De Lelie, Elkerzee / Scharendijke, Rob Pols (29-7-2021)De zogeheten bezaanstokken voor de bediening van de zelfzwichting. | Database Nederlandse molens
© Rob Pols (29-7-2021)
De zogeheten bezaanstokken voor de bediening van de zelfzwichting.
De Lelie, Elkerzee / Scharendijke, Rob Pols (29-7-2021)Het wiekenkruis heeft sinds de laatste restauratie na lange tijd weer schuifijzers voor de bevestiging van de zeilen gekregen. Let ook op de verschillende kleurstelling van de de windborden van de beide roeden. | Database Nederlandse molens
© Rob Pols (29-7-2021)
Het wiekenkruis heeft sinds de laatste restauratie na lange tijd weer schuifijzers voor de bevestiging van de zeilen gekregen. Let ook op de verschillende kleurstelling van de de windborden van de beide roeden.
De Lelie, Elkerzee / Scharendijke, Boukje van Leijen (17-7-2021) | Database Nederlandse molens
© Boukje van Leijen (17-7-2021)
De Lelie, Elkerzee / Scharendijke, Rob Pols (15-8-2012) | Database Nederlandse molens
© Rob Pols (15-8-2012)
De Lelie, Elkerzee / Scharendijke, Pieter Zuijkerbuijk (19-9-2019) | Database Nederlandse molens
© Pieter Zuijkerbuijk (19-9-2019)
De Lelie, Elkerzee / Scharendijke, Willem Jans (3-9-2005)De zeer korte, boven het voeghout aangebrachte vangbalk. Op deze foto is de vang gelicht.  | Database Nederlandse molens
© Willem Jans (3-9-2005)
De zeer korte, boven het voeghout aangebrachte vangbalk. Op deze foto is de vang gelicht.
De Lelie, Elkerzee / Scharendijke, Marcel van Nies (8-9-2018) | Database Nederlandse molens
© Marcel van Nies (8-9-2018)
De Lelie, Elkerzee / Scharendijke, Marcel van Nies (8-9-2018) | Database Nederlandse molens
© Marcel van Nies (8-9-2018)
De Lelie, Elkerzee / Scharendijke, Marcel van Nies (8-9-2018) | Database Nederlandse molens
© Marcel van Nies (8-9-2018)
De Lelie, Elkerzee / Scharendijke, Marcel van Nies (8-9-2018) | Database Nederlandse molens
© Marcel van Nies (8-9-2018)
De Lelie, Elkerzee / Scharendijke, Marcel van Nies (8-9-2018) | Database Nederlandse molens
© Marcel van Nies (8-9-2018)
De Lelie, Elkerzee / Scharendijke, Marcel van Nies (8-9-2018) | Database Nederlandse molens
© Marcel van Nies (8-9-2018)
De Lelie, Elkerzee / Scharendijke, Jan de Witte (13-4-2019) | Database Nederlandse molens
© Jan de Witte (13-4-2019)
De Lelie, Elkerzee / Scharendijke, Jan de Witte (13-4-2019)Uniek: men kijkt hier dóór de bovenas heen vanaf de pen naar voren. Dat sommige molenmakers bijzonder goed konden boren wordt door deze foto ook wel duidelijk.  | Database Nederlandse molens
© Jan de Witte (13-4-2019)
Uniek: men kijkt hier dóór de bovenas heen vanaf de pen naar voren. Dat sommige molenmakers bijzonder goed konden boren wordt door deze foto ook wel duidelijk.
De Lelie, Elkerzee / Scharendijke, Bram de Vries (22-5-2021) | Database Nederlandse molens
© Bram de Vries (22-5-2021)
De Lelie, Elkerzee / Scharendijke, Frank Moerland (2-6-2016) | Database Nederlandse molens
© Frank Moerland (2-6-2016)
De Lelie, Elkerzee / Scharendijke, Frank Moerland (3-9-2016) | Database Nederlandse molens
© Frank Moerland (3-9-2016)
 

Draag zelf bij

    Tekst  
Stuur ons uw teksten over deze molen
  |   Stuur ons uw teksten over de motor in deze molen (indien van toepassing)
Vanwege migratie van de server is het even niet mogelijk om teksten in te sturen.
   
    Foto's  
Stuur uw foto's van deze molen (ook eventuele motor)
Vanwege migratie van de server is het even niet mogelijk om foto's in te sturen.