Stadsmolen

Deze korenmolen werd gebouwd in 1750 voor het stadsbestuur van Axel volgens bestek van Pieter Telle. Aannemers waren Pieter Paulus en Jan Hoelands. Deze molen is gebouwd op de plaats van een in 1747 afgebrande houten stadsmolen.

Axel kent een rijke historie, maar helaas verdween er ook veel door de vernieuwingsdrift. Deze molen werd in 1911 onttakeld tot romp, waarna onderin een mechanische malerij (met twee koppel maalstenen) werd ingericht.

Omstreeks 1980 werden de eerste plannen tot volledig herstel gemaakt, maar het duurde nog een tijd voordat er meer gebeurde. In 1995 kocht de gemeente de molen van dhr. Misseghers (die sinds jaren de malerij exploiteerde).
In 1998 startte de grootschalige restauratie. Eerst werd het metselwerk zorgvuldig hersteld en op sommige plaatsen geheel vernieuwd. De volgende stap was de nieuwe stelling. In het najaar van 1999 werden kap, wiekenkruis, staart en kamwielen gemonteerd. Het koppel 17der stenen is afkomstig uit de molen van Ossenisse; de 16der Engelse stenen zijn afkomstig uit een mechanische malerij te St. Jansteen.

De molen draait regelmatig op zaterdag waarbij ook wordt gemalen.

Een zeer opmerkelijk historisch onderdeel in deze verder grotendeels nieuwe molen is de bovenas, de PvO nr. 616. Deze werd in 1869 besteld voor de ondermolen van de zuidelijke driegang van de Driemanspolder (nabij het tegenwoordige Leidschendam), maar verdween daar al in 1877, toen deze gang werd gesloopt en vervangen door een stoomgemaal. Alvorens ruim 120 jaar later in Axel terecht te komen, diende deze bovenas nog twee andere molens.