Veenendaal, Utrecht

De Nieuwe Molen

Foto van De Nieuwe Molen, Veenendaal, Jesse Bergquist (25-11-2021)De molen heeft sinds 2021 een nieuwe kleurstelling, die is gebaseerd op de kleurstelling die de molen had voor de verbusseling. | Database Nederlandse molens
© Jesse Bergquist (25-11-2021)
De molen heeft sinds 2021 een nieuwe kleurstelling, die is gebaseerd op de kleurstelling die de molen had voor de verbusseling.

NederlandsEnglishFrançaisDeutschEspanõlPortuguesePусский简体中文

De Nieuwe Molen

1911
Stellingmolen
Ronde stenen molen
Korenmolen
Mulderslaan 5
3905 GA Veenendaal
X: 166516 Y: 449291
N 52.031837 O 5.555018
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Toon deze molen in Google Streetview
Utrecht
Veenendaal
Veenendaal
Gemeente Veenendaal, sectie H, nr. 2422
Stichting De Utrechtse Molens
Tijdelijk niet draaivaardig (zie 'Geschiedenis')
2022: 0
2021: 198.629
2020: 268.131
2019: 112.354
2018: 78.849
2017: 66.336
eerdere tellerstanden ( ↓ ↑ )
  • 2016: 83.822
  • 2015: 86.392
  • 2014: 85.708
  • 2013: 128.354
  • 2012: 169.229
  • 2011: 147.444
  • 2010: 79.854
  • 2009: 127.216
  • 2008: 112.362
  • 2007: 112.524
  • 2006: 108.720
  • 2004: 45.304
  • 2002: 90.431

2021: in juni en juli schilderwerkzaamheden.
In november stilgezet vanwege de problemen rond de kwaliteit van de roeden in de provincie Utrecht.

Het malen van graan, thans op vrijwillige basis

Zeer groot. Wél is er een groot appartementencomplex op Z en staan er op W nogal wat bomen.

Rob Ruitenbeek

Zaterdag 10:00 - 13:00 uur. Molenwinkel idem.

Fietsroute in de buurt van De Nieuwe Molen via fietsnetwerk.nl
849
00757
 
Vaags
Groot Wesseldijk
Verbij

De Nieuwe Molen

Constructie

Constructie

Ronde stenen molen

Gedekt met dakleer

26,10 / 26,20 m.
Oud-Hollands

Van 1954 tot 1968 had deze molen op beide roeden het systeem Van Bussel met remkleppen.

Roeden etc.

Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
Fabrikaat en motornr. Type PK Brandstof Bouwjaar Status
Loog Landaal nr. onbekend onbekend 20 petroleum 1897 verdwenen

Kruiwerk etc.

Engels met 42 rollen; kruilier
Losse Vlaamse blokvang uit vijf stukken; vangbalk met haak; vangstok; kneppel; pal

Eén koppel 17der kunststenen (gatenstenen) en één koppel 16der blauwe stenen; regulateur; sleepluiwerk. Elektrisch aangedreven roggepletter, elevator, mengketel en buil. Op de begane grond een elektrisch aangedreven koppel stenen.

Bovenwiel 61 kammen
Bovenschijfloop 26 staven, steek 13,4 cm.
Spoorwiel 104 kammen
Steenschijflopen 31 staven
Overbrengingsverhouding 1 : 7,88

van de stelling: 7,10 m.

Eenvoudige baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, met het opschrift 'De Nieuwe Molen' en in heel kleine cijfers het jaartal '19' '85'

Achterop de kap een bijzonder sierlijke windvaan in de vorm van een zeilschip

Hoog op de romp is in grove cijfers het bouwjaar '1911' afgebeeld

Fa. Wijnveen, Voorthuizen (1911)
Fa. Verbij, Hoogmade (2003)

De Nieuwe Molen

Verwijzingen

De Nieuwe Molen

Geschiedenis

Geschiedenis

Vóór 1911 stond op dezelfde plaats van de huidige stenen stellingmolen een standerdmolen genaamd de Nieuwe Molen. Vanaf ongeveer 1630 is de familie Van Eden daarvan eigenaar geweest.
In volgorde: 1630 Dirk, dan Maas, dan Brand, dan Gijsbert en in 1773 trouwde Jan van Eden met Jannetje Schoonderbeek. De jongste zoon Gerrit (1814-1881) werd eigenaar van de molen. Hij trouwde met Judikje den Dolder. Uit dit gezin werden zeven kinderen geboren van wie de zonen het molenaarsvak leerden. Eén zoon; Jan Jacob, kocht op 3 augustus 1891 molen De Vriendschap van Nicolaas Wolfswinkel uit Amersfoort. Deze molen was gebouwd door Wessel Klomp in 1872, waarschijnlijk molenaar te Stichts Veenendaal. De andere twee zoons, Gerrit en Jacob,  bleven met de ongetrouwde zuster Jaantje bij moeder Judikje (overleden 1912) op de molen.

In 1911 besloot Gerrit de oude standerdmolen af te laten breken en een nieuwe grote ronde stenen stellingmolen te bouwen. Het wiekenkruis van de nieuwe molen was zeven meter hoger dan bij de standerdmolen. Om kosten te besparen werden kap en kruivloer van een gesloopte achtkante binnenkruier-poldermolen in Noord Holland gebruikt. Omdat een kap van een binnenkruier doorgaans zeer groot in doorsnede is, moest de gemetselde romp daarop aangepast worden: deze werd dus erg breed. Daarom staat sinds 1911 in Veenendaal een ongekend forse molen, met als onmiskenbaar voordeel dat hier veel meer bedrijfs- en opslagruimte beschikbaar kwam dan gebruikelijk.

Na het overlijden van Gerrit (1924) werd de molen verkocht aan zijn neef Harm van Eden, zoon van Jan Jacob, molenaar op molen De Vriendschap. Harm heeft volop gemalen tot in de Tweede Wereldoorlog. Tijdens de oorlog viel de molen onder de voedselvoorziening, zodat iedereen daar zijn koren kon laten malen.
Eén van de drie koppel stenen werd in 1943 uit de molen verwijderd en in de schuur naast de molen geplaatst, om daar tijdens de laatste oorlogsjaren cokes te malen. Dit was nodig om de weinige auto's die nog konden rijden van brandstof te voorzien.

Na 1945 ging de mengvoederindustrie zich sterk te ontwikkelen: steeds meer grondstoffen moesten worden gebruikt, vaak soorten die moeilijk met stenen te malen waren. In deze molen was dat ook het geval: men plaatste een hamermolen met mengketel en de windkracht kwam buiten gebruik. Rond 1952 was de toestand slecht; zo was de stelling grotendeels verdwenen. Maar al in 1954 volgde een grote herstelbeurt.

De zoon van Harm van Eden bleef niet in het vak en verkocht in 1970 de molen aan de gemeente, welke hem later overdroeg aan de Stichting De Utrechtse Molens. Vrijwillig molenaarschap was in opkomst en deze molen was daar een levend voorbeeld van: er werd veel gemalen, onder meer voor enkele bakkers en andere vaste afnemers in Veenendaal maar ook voor particulieren.

Op zaterdag 9 maart 2002 voltrok zich een drama: de molen kwam in een korte maar hevige bui terecht. Als gevolg brak de bovenas. Resultaat: wiekenkruis totaal vernield, grote schade aan en in de kap en de lange spruit gebroken. De stelling raakte licht beschadigd. Het wiekenkruis kwam bovenop het huisje naast de molen terecht, maar de bewoners - die thuis waren - kwamen met de schrik vrij.
In 2003 werd met herstel begonnen; op 11 december 2003 plaatste men de grotendeels vernieuwde kap en stak nieuwe roeden. Kort daarna was de molen weer maalvaardig.

Vanwege ingrijpend herstel aan de stenen romp moest de molen halverwege 2010 enige tijd stilstaan: de oude fundering werd blootgelegd, om deels vervangen te worden in beton. In maart 2011 was de molen weer maalvaardig.

Tegenwoordig maalt men hier vooral rogge voor enkele bakkers in de omgeving.
Evenwel is, in het late najaar van 2021, deze molen, met vele andere binnen de provincie Utrecht, stilgezet omdat aan de kwaliteit van de roeden werd getwijfeld.
De meelverkoop in de molenwinkel hier gaat evenwel gewoon door!


De Nieuwe Molen

Aanvullingen

Aanvullingen

Sinds mensenheugenis hebben in Stichts én Gelders Veenendaal twee molens gestaan: een standerdmolen op de Molenpol (bij de huidige Molenstraat) bekend onder de naam Oude (of Stichtse) Molen op Utrechts gebied en de Nieuwe Molen, een standerdmolen, waar nu de huidige stenen stellingmolen staat, op Gelders gebied. Dus de voorganger van de huidige molen werd ook al "De Nieuwe Molen" genoemd. 

Ed van Gerven, 'De Utrechtse familie Van Eden' in: Molens 68 (2002) pp. 8 - 11.

De Nieuwe Molen

Historische foto's

Historische foto's

Eertijds naar molendatabase.nl ingezonden historische foto’s van deze molen.
Kijk op allemolens.nl voor historische foto’s en documenten van deze molen.
Vaags
Groot Wesseldijk
Verbij

De Nieuwe Molen

Actuele foto's

De Nieuwe Molen, Veenendaal, Bram Westerink (26-9-2015) | Database Nederlandse molens
© Bram Westerink (26-9-2015)
De Nieuwe Molen, Veenendaal, Tony Hop (30-08-2021)De molen na zijn schilderbeurt van de zomer van 2021. | Database Nederlandse molens
© Tony Hop (30-08-2021)
De molen na zijn schilderbeurt van de zomer van 2021.
De Nieuwe Molen, Veenendaal, Willem van Breenen (5-5-2007). | Database Nederlandse molens
© Willem van Breenen (5-5-2007).
De Nieuwe Molen, Veenendaal, Boukje van Leijen (29-10-2016) | Database Nederlandse molens
© Boukje van Leijen (29-10-2016)
De Nieuwe Molen, Veenendaal, Boukje van Leijen (29-10-2016) | Database Nederlandse molens
© Boukje van Leijen (29-10-2016)
De Nieuwe Molen, Veenendaal, Boukje van Leijen (29-10-2016) | Database Nederlandse molens
© Boukje van Leijen (29-10-2016)
De Nieuwe Molen, Veenendaal, Boukje van Leijen (29-10-2016) | Database Nederlandse molens
© Boukje van Leijen (29-10-2016)
De Nieuwe Molen, Veenendaal, Louis Maas (11-8-2018) | Database Nederlandse molens
© Louis Maas (11-8-2018)
De Nieuwe Molen, Veenendaal, Louis Maas (11-8-2018) | Database Nederlandse molens
© Louis Maas (11-8-2018)
De Nieuwe Molen, Veenendaal, Jesse Bergquist (2-1-2020)Deze inscriptie van het jaar 1828 komt meerdere keren terug in zowel de kap, als op het oude boventafelement, dat van dezelfde binnenkruier komt als de kap. | Database Nederlandse molens
© Jesse Bergquist (2-1-2020)
Deze inscriptie van het jaar 1828 komt meerdere keren terug in zowel de kap, als op het oude boventafelement, dat van dezelfde binnenkruier komt als de kap.
De Nieuwe Molen, Veenendaal, Jesse Bergquist (26-9-2020)De openliggende gatensteen. | Database Nederlandse molens
© Jesse Bergquist (26-9-2020)
De openliggende gatensteen.
De Nieuwe Molen, Veenendaal, Jesse Bergquist (26-9-2020)Het gatenscherpsel. | Database Nederlandse molens
© Jesse Bergquist (26-9-2020)
Het gatenscherpsel.
De Nieuwe Molen, Veenendaal, Vincent Mepschen (11-6-2022) | Database Nederlandse molens
© Vincent Mepschen (11-6-2022)
De Nieuwe Molen, Veenendaal, Vincent Mepschen (11-6-2022) | Database Nederlandse molens
© Vincent Mepschen (11-6-2022)
De Nieuwe Molen, Veenendaal, Vincent Mepschen (11-6-2022) | Database Nederlandse molens
© Vincent Mepschen (11-6-2022)
De Nieuwe Molen, Veenendaal, Vincent Mepschen (11-6-2022)Duidelijk is te zien dat de onderdelen uit een andere molen komen | Database Nederlandse molens
© Vincent Mepschen (11-6-2022)
Duidelijk is te zien dat de onderdelen uit een andere molen komen
De Nieuwe Molen, Veenendaal, Vincent Mepschen (11-6-2022) | Database Nederlandse molens
© Vincent Mepschen (11-6-2022)
 

Draag zelf bij

    Tekst  
Stuur ons uw teksten over deze molen
  |   Stuur ons uw teksten over de motor in deze molen (indien van toepassing)
Vanwege migratie van de server is het even niet mogelijk om teksten in te sturen.
   
    Foto's  
Stuur uw foto's van deze molen (ook eventuele motor)
Vanwege migratie van de server is het even niet mogelijk om foto's in te sturen.