Molen Garstenmolen, Nigtevecht

Nigtevecht, Utrecht
b

korte karakteristiek

naam
Garstenmolen
modeltype
Kantige molen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Tijdelijk niet draaivaardig (zie 'Geschiedenis')
bestemming
Bemalen van de polder Garsten; thans op vrijwillige basis
adres
Vreelandseweg 59
1393 PC Nigtevecht
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van Garstenmolen via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
00284
oude dbnr.
B842
Meest recente aanpassing
| Foto
media-bestand
Molen 00284 Garstenmolen (Nigtevecht)
Frank Hendriks (29-8-2023)

locatie

plaats
Nigtevecht
plaatsaanduiding
gemeente
Stichtse Vecht, Utrecht
kadastrale aanduiding
Gemeente Nigtevecht, sectie B, nr. 473
geo positie
X: 130333, Y: 475218
N: 52.26444, O: 5.02587
biotoopwaarde
2 (bedenkelijk)
landschappelijke waarde
Groot; wel is enige beplanting aanwezig en naast de molen staat een woonhuis dat in verhouding te groot is.

contact en bezoek

bezoek/postadres
Vreelandseweg 59
1393 PC Nigtevecht
molenaar
Wim Pasteuning
telefoon
0294-257502
e-mail

website
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden
toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden

constructie

modeltype
Kantige molen, grondzeiler
krachtbron
wind
kenmerken
functie
romp
Eiken achtkant, gedekt met riet, op gemetselde voet van 2,58 m.
kap
Gedekt met riet
inrichting

Stalen vijzel; woning in de molen

versieringen

Sierlijke baard, aan de onderzijde fraai gekruld, groen geverfd, geel afgebiesd met het opschrift "Anno 1876" en nog enige rode versieringen.

Gevelsteen met daarop de namen van het polderbestuur ten tijde van de herbouw van de molen (1876).

plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
buitenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
42 houten rollen; kruirad
vlucht
23,34 m.
vang
Vlaamse vang; 4 scharnierende stukken. Vangbalk met haak; vangstok. Kneppel, pal.
overbrenging

Bovenwiel (conisch) 53 kammen
Bovenbonkelaar 29 kammen steek 13,2 cm.
Spilwiel (conisch) 28 kammen
Vijzelwiel 31 kammen steek 14,9 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 1,65.

hoogte
wiekvorm
Binnenroede systeem Fauël met steekborden; buitenroede Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Straathof ✉︎ 218 buiten 2006 2007 buiten aanw. 23,34
Straathof ✉︎ 219 binnen 2006 2007 binnen aanw. 23,34
Pot ✉︎ 1654 binnen 1892 1892? binnen 2005 23,25
Pot ✉︎ 1429 buiten 1884 1884? buiten 2005 23,40
wiekverbeteringen

In 2007 is de binnenroede voorzien van het systeem Fauël (fokwieken) met steekborden; de buitenroede bleef Oud-Hollands.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Enthoven & Co, L.I. ✉︎ ? ? aanw. 04,41
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Tijdelijk niet draaivaardig (zie 'Geschiedenis')
bestemming
Bemalen van de polder Garsten; thans op vrijwillige basis
omwentelingen
geschiedenis

De huidige molen is gebouwd na afbranden van de vorige molen en bemaalde tot 1951 het waterschap Garsten (306 ha.). Toen werd een elektrisch gemaal geplaatst dat die taak overnam.

Vanaf 1958 werd de molen als weekendhuis verhuurd en daarvoor waren diverse 'aanpassingen' nodig: het binnenwerk werd verwijderd, de vijzelas afgezaagd en de openingen in de waterlopen dichtgemetseld.
Net als bij de Hoekermolen (die ook het - later - gecombineerde waterschap Hoeker-Garsten kon bemalen) had de vijzel een houten balk met geklonken ijzeren beschoeping. Bij de Hoeker bleef deze oude vijzel los bij de molen bewaard, bij de Garstenmolen is deze helemaal verdwenen.

Hoewel het binnenwerk verwijderd was en de molen als weekendverblijf werd verhuurd, werd er wel zo af en toe met de molen gedraaid. In de jaren '90 van de 20ste eeuw kwam daaraan, vanwege de minder goede staat van het wiekenkruis, een einde.

Begin 2006 werd opdracht gegeven om deze molen weer als vijzelmolen te restaureren. Niet alleen het gaandewerk moest daarom vrijwel geheel worden gereconstrueerd; ook het wiekenkruis werd vervangen en divers ander werk uitgevoerd. Ook kreeg de molenromp geheel nieuw riet. Eind 2007 stond hier weer een prachtige maalvaardige molen. Om deze vijzelmolen wat beter te kunnen laten malen heeft men de binnenroede voorzien van fokken.

Eind 2021 heeft men deze molen, net als vele andere van de SDUM, preventief stilgezet: onderzoek naar de kwaliteit van de roeden had problemen aangetoond. Een oplossing voor deze molen is nog niet op korte termijn voorzien.


aanvullingen

toelichting naam

Deze molen is genoemd naar de polder Garsten (thans Waterschap Hoeker-Garsten), die hij tegenwoordig weer kan bemalen.

foto's

foto's