Molen Oukoper Molen, Nieuwer Ter Aa

Nieuwer Ter Aa, Utrecht
b

korte karakteristiek

naam
Oukoper Molen
modeltype
Wipmolen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
herbouwd
1839
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Bemalen van de polder Oukoop, thans op vrijwillige basis

adres
Oukoop 12 a
3626 AW Nieuwer ter Aa
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Ten Bruggencate-nr.
01052
oude dbnr.
B841
Meest recente aanpassing
| Adres
media-bestand
Molen 01052 Oukoper Molen (Nieuwer Ter Aa)
Piet Glasbergen (4-10-16)

locatie

plaats
Nieuwer Ter Aa
plaatsaanduiding
Nieuwersluis
gemeente
Stichtse Vecht, Utrecht
kadastrale aanduiding
Gemeente Breukelen, sectie K, nrs. 403 en 404
geo positie
X: 127713, Y: 468686
N: 52.20561, O: 4.98802
biotoopwaarde
4 (aanvaardbaar)
landschappelijke waarde
Bijzonder groot; fraai gelegen in open landschap in de directe nabijheid van de autosnelweg A2.

contact en bezoek

bezoek/postadres
Oukoop 12 a
3626 AW Nieuwer ter Aa
molenaar
Piet Schiereck
telefoon
0623679002
website
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
nee
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden
op afspraak
toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden
fietsroute
fietsroute in de buurt van Oukoper Molen via fietsnetwerk.nl

constructie

modeltype
Wipmolen, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
Ondertoren gedekt met riet
kap
Bovenhuis donkergroen geverfd
inrichting

Halfopen ijzeren scheprad buiten de molen; woning in de molen

versieringen

Enige inscripties in de borstnaald:
M.S. 1839 1994 T.S.

plaats bediening
grondzeiler
plaats kruiwerk
middenkruier
kruiwerk
Zetelkruiwerk; kruirad
vlucht
23,02 m.
vang
Vlaamse vang; 4 scharnierende stukken. Vangbalk met haak; vangstok. Kneppel, pal.
overbrenging

Bovenwiel 42 kammen
Bovenschijfloop 23 staven
Onderschijfloop 17 staven
Onderwiel 69 kammen
Overbrengingsverhouding 2,23 : 1

hoogte
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Beijk ✉︎ 54 binnen 2022 2022 binnen aanw. 22,90
Beijk ✉︎ 55 buiten 2022 2022 buiten aanw. 23,00
Bremer ✉︎ 134 buiten 1968 1968 buiten 2022 23,02
Bremer ✉︎ 133 binnen 1968 1968 binnen 2022 23,02
Pot ✉︎ 2406 buiten 1917 1917? buiten 1968 23,00
Pot ✉︎ 2166 binnen 1910 1910? binnen 1968 22,85
wiekverbeteringen

In 1933 kreeg deze molen op beide roeden het systeem Dekker; na de vernieuwing van die roeden in 1968 is dit weer gewijzigd in Oudhollands.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
Sterkman & Zn, wed. A. ✉︎ 310 1865 1865 aanw.
wateras
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
onbekend ✉︎ ? ? aanw.
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Bemalen van de polder Oukoop, thans op vrijwillige basis

omwentelingen
geschiedenis

De ondertoren van deze wipmolen dateert zeer waarschijnlijk uit de 17e eeuw. Uit rekeningen blijkt dat in 1839 het gehele bovenhuis moet zijn. 
In 1917 vonden er omvangrijke herstellingen plaats aan waterlopen, bovenhuis, onderhuis en werden een nieuwe roede en een nieuw scheprad geplaatst. Dit mede omdat inmiddels door inklinking het polderpeil verder omlaag moest.

Tot februari 1961 bemaalde deze poldermolen de grote polder Oukoop (577 ha.). De molen werd toen stilgezet vanwege een slechte roede. Een noodgemaal met dieselmotor en centrifugaalpomp nam de taak toen over. 

Nadat in 1968 nieuwe roeden waren gestoken, was deze molen weer geregeld in bedrijf, maar nu op vrijwillige basis. Hierbij moet speciaal Jan Kurver worden genoemd: van 1975 tot zijn veel te vroege overlijden in 1997, op slechts 52-jarige leeftijd, was hij hier vrijwillig molenaar. Daarnaast was hij in de molenwereld zeer bekend als leraar, weerman en publicist.

Eind 2021 kwam voor veel molens in de provincie Utrecht de mededeling dat voor heel wat molens daar vanwege diverse mankementen aan de roeden stilstand zou volgen. Dat gold ook deze molen, zij het dat beide Bremer-roeden hier gewoon uitgediend waren en niet zozeer technische problemen vertoonden. 
Nadat deze roeden waren gestreken stak men op 13 juni 2022 de nieuwe Beijk-roeden.

aanvullingen

toelichting naam

Deze molen wordt vernoemd naar de polder die hij kan bemalen.

wetenswaardigheden

Deze molen wordt, vanwege zijn ligging vlakbij de A2, een van de drukste snelwegen, wel "de meest bekeken maar minst bezochte molen van Nederland" genoemd. 

literatuur

Piet Schiereck, De Oukoper molen: een onderzoek van een vrijwillig molenaar, in: GM kwadraat : geschiedenis geografie monumenten musea, 2003, nr. 2, pp. 20-23

trivia

In de zomer van 1865 kreeg deze molen een gietijzeren bovenas (die nog altijd aanwezig is). Voor degenen die meehielpen met het steken (in de praktijk waren daar zo'n 10 á 12 man voor nodig) was een half vat bier geleverd (uiteraard voor ná het steken!). Dit vat werd echter niet meteen betaald. Pas op 2 februari 1866 betaalde het polderbestuur, na een aanmaning, alsnog de gevraagde ƒ 5,-- aan de plaatselijke cafébaas.

foto's

foto's