Molen N-M of Noorder-M, Sint Maartensvlotbrug

Sint Maartensvlotbrug, Noord-Holland
b

korte karakteristiek

naam
Molen N-M of Noorder-M
modeltype
Kantige molen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Bemalen van afdelingen Noorder-M en Wester-N van de Zijpe en Hazepolder, thans op vrijwillige basis

adres
Parallelweg 11
1753 EE Sint-Maartensvlotbrug.
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van Molen N-M of Noorder-M via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
01632
oude dbnr.
B720
Meest recente aanpassing
| Tellerstand
media-bestand
Molen 01632 Molen N-M of Noorder-M (Sint Maartensvlotbrug)
Bernhard IJskes (22-10-2016)

locatie

plaats
Sint Maartensvlotbrug
plaatsaanduiding
gemeente
Schagen, Noord-Holland
kadastrale aanduiding
Gemeente Zijpe, sectie G, nr. 1629
geo positie
X: 108380, Y: 532095
N: 52.77415, O: 4.69636
biotoopwaarde
4 (aanvaardbaar)
landschappelijke waarde
Groot, maar enige in de nabijheid staande windturbines werken nogal verkleinend.

contact en bezoek

bezoek/postadres
Parallelweg 11
1753 EE Sint-Maartensvlotbrug.
molenaar
Piet Scheerman / Jeroen de Boer / Joost Bol / Jan Bos
telefoon
social media
open voor publiek
ja
open op zaterdag
ja
open op zondag
nee
op afspraak
ja
openingstijden
op afspraak
toegangsprijzen
winkelinformatie
meelverkoop
nee
museuminformatie
gericht op scholen
nee
bijzonderheden

constructie

modeltype
Kantige molen, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
Eiken achtkant, gedekt met riet, op lage voet. De onderste ca. 2 meter gedekt met geteerde gepotdekselde planken.
kap
Gedekt met riet
inrichting

IJzeren scheprad Ø 5,36 m.; breed 0,40 m. in de molen.

versieringen

Eenvoudige baard, donkergroen geverfd, lichtgroen afgebiesd, met de opschriften 'Noorder M 1657'.

plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
binnenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Rollenkruiwerk; 48 ijzeren rollen. Binnenkruirad.
vlucht
22,80 m.
vang
Vlaamse vang; 4 scharnierende stukken. Vangbalk met duim; vangstok. Pal.
overbrenging

Bovenwiel 48 kammen
Bovenschijfloop 21 staven, steek 16,0 cm.
Onderschijfloop 18 staven
Onderwiel 68 kammen, steek 18,0 cm.
Overbrengingsverhouding 1,65 : 1

hoogte
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Straathof ✉︎ 149 binnen 2000 2000 binnen aanw. 22,80
Straathof ✉︎ 150 buiten 2000 2000 buiten aanw. 22,80
Burger ✉︎ g.n. binnen 1967 1967 binnen 2000 22,80
Burger ✉︎ g.n. buiten 1967 1967 buiten 2000 22,80
wiekverbeteringen

Deze molen heeft nooit een wiekverbetering ondergaan.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
De Prins van Oranje ✉︎ 1072 1876 1876? aanw.
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig
bestemming

Bemalen van afdelingen Noorder-M en Wester-N van de Zijpe en Hazepolder, thans op vrijwillige basis

omwentelingen
geschiedenis

Molen De Noorder M bemaalde de ca. 263 ha. grote afdeling N-M van de Zijpe- en Hazepolder op de Schermerboezem en werd al in 1864 als uit- en inmaler genoemd.

Deze hooggelegen afdeling van de Zijpe is waarschijnlijk pas omstreeks het midden van de 17de eeuw onder bemaling gebracht, in 1600 was op deze plaats nog geen molen aanwezig. Wél staat er hier een aangegeven op een van 1664 daterende kaart van de Zijpe.
Volgens overlevering zou de molen in het begin van de vorige eeuw zijn verplaatst in verband met de aanleg van het Noord-Hollands Kanaal, doch dit wordt door sommigen betwijfeld. De aanleg van het Noord-Hollands Kanaal (1819-1824) betekende wél een wijziging in de opzet van de bemaling: deze molen bemaalde vanaf 1824 niet alleen de de polder Noorder-M maar ook de Wester-N.

In 1953 werd de bemaling overgenomen door een vijzelgemaal en dat maakte de molen overbodig. Onderhoud vond daarna niet meer plaats en als gevolg ging de toestand snel achteruit.
In 1967 werd deze inmiddels sterk in verval geraakte molen overgedragen aan de toen jonge Stichting De Zijper Molens. Een zeer juiste zet: de molen onderging vrijwel direct een (reddende) restauratie.

Voor maalvaardig maken was geen geld: de molen werd voorlopig alleen draaivaardig gemaakt (en daarna geregeld op vrijwillige basis aan het draaien gebracht).
Maalvaardig werd de molen pas in 1981, nadat scheprad, onderwiel en onderschijfloop vrijwel geheel waren vernieuwd. Het oude onderschijfloop en onderwiel waren niet meer bruikbaar: Jan Korver heeft ze gekopieerd.

Vlakbij de molen bevond zich heel lang een molenaarswoning, die qua stijl zeer goed aansloot bij de molen zelf. Deze woning, indertijd net als de molen sterk in verval geraakt, heeft men in 1974 afgebroken en niet meer herbouwd.

Het elektrisch gemaal, dat zich naast de molen bevindt, was tijdenlang net iets te hoog, waardoor dit bij bepaalde richtingen bewegingsbelemmering voor de molen veroorzaakte. In 2005 werd dit aangepast, zodat de molen weer vrij uit alle hoeken kan draaien.

In 2007 heeft men de kap hersteld en van nieuw riet voorzien. 7 jaar later begon men een flinke herstelbeurt: enkele door ongedierte aangetaste achtkantstijlen vernieuwd en ook werden beide roeden tijdelijk gestreken om te worden gerepareerd. In mei 2015 was de molen weer geheel maalvaardig.

Opmerkelijk in de constructie: het bovenwiel heeft vroeger een grotere diameter gehad. Waarschijnlijk is het een onderwiel van een schepradmolen geweest, dat ooit hier tot bovenwiel is vermaakt.

 

aanvullingen

toelichting naam

De molen wordt aangeduid naar de polderafdeling die hij kan bemalen (N.B. Tegenwoordig kan de molen ook de afdeling Wester-N bemalen).

foto's

foto's