Schermerhorn, Noord-Holland

Ondermolen K

Foto van Ondermolen K, Schermerhorn, Willem Jans (2-9-2012) | Database Nederlandse molens
© Willem Jans (2-9-2012)

NederlandsEnglishFrançaisDeutschEspanõlPortuguesePусский简体中文

Ondermolen K

1633
1636
Grondzeiler
Achtkante binnenkruier
Poldermolen
Molendijk 10
1636 VK Schermerhorn
X: 120776 Y: 513468
N 52.607681 O 4.881969
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Toon deze molen in Google Streetview
Noord-Holland
Alkmaar
Schermerhorn
Gemeente Schermer, sectie K, nr. 170
Schermer Molens Stichting

Schermer Molens Stichting sinds 1-01-2014, daarvoor de Stichting Schermer Molens sinds 1964, daarvoor het Waterschap de Schermeer.

Draaivaardig
2022: 474.689
2021: 481.003
2020: 454.266
eerdere tellerstanden ( ↓ ↑ )
  • 2015: 697.920
  • 2014: 768.882
  • 2013: 626.321
  • 2012: 676.235
  • 2011: 713.338
  • 2010: 677.187
  • 2009: 638.059
  • 2008: 744.067
  • 2007: 736.687
  • 2006: 828.208
  • 2005: 616.794
  • 2004: 679.510
  • 2003: 889.705
  • 2002: 607.855
Vh. Bemalen van het waterschap de Schermer (2e trap), thans buiten bedrijf; woning

Bijzonder groot

M. Faber

Niet te bezichtigen

Fietsroute in de buurt van Ondermolen K via fietsnetwerk.nl
714
00126
 
Vaags
Groot Wesseldijk
Verbij

Ondermolen K

Constructie

Constructie

Eiken achtkant, gedekt met riet, op lage voet. De onderste ca. 2 meter gedekt met geteerde gepotdekselde planken.

Gedekt met riet

24,88 / 24,67 m.
Oud-Hollands

Deze molen heeft nooit een wiekverbetering ondergaan.

Roeden etc.

Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien

Kruiwerk etc.

57 houten rollen; binnenkruirad met 16 spaken
Vaste stutvang uit drie stukken; vangbalk met klos; vangstok; pal

Houten vijzel met drie gangen.
Woning met authentieke indeling met spilkast en bedsteden (in 1996 door de toenmalige bewoner en andere Schermermolenaars gereconstrueerd).

Bovenwiel 50 kammen
Bovenschijfloop 23 staven, steek 16,5 cm.
Onderbonkelaar 27 kammen
Vijzelwiel 31 kammen, steek 16 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 1,89

Het oude vijzelwiel (deels vergaan) en de oude vijzelbalk liggen los opgesteld op het molenterrein.

Zeer eenvoudige baard, geheel geteerd, zonder opschrift.

Ondermolen K

Verwijzingen

Ondermolen K

Geschiedenis

Geschiedenis

Ondermolen K is een eind 1633, begin 1634 gebouwde achtkante binnenkruier. Aanvankelijk diende deze als middenmolen voor de toen droog te malen Schermeer. In 1636 werd deze molen in zijn geheel enige honderden meters verplaatst om zijn definitieve plaats en bestemming te krijgen als ondermolen.
Mogelijk zijn vanwege de verplaatsing op de kapzolder acht schuine gordingen (zeg maar: halve veldkruisen) aangebracht. Deze constructie moet al zeer oud zijn, maar is in geen andere nog bestaande Schermermolen meer aanwezig. Het idee overheerst dat deze tijdelijk bedoeld waren maar nooit meer zijn weggehaald.

De molen is in 1876 vervijzeld en in 1929 buiten bedrijf gekomen. Niet lang daarna is de aanvoertocht achter de molen vergraven vanwege het inmiddels gebouwde nieuwe gemaal en op een ca. 1,5 m. lager peil, het polderpeil, gebracht. Sindsdien staat de achterwaterloop van de molen droog. Door de peilverlaging van -4,70 naar -5,00 NAP in 1991 werd de situatie nog ongunstiger.

In 1949 werd een sloopvergunning verleend; hiervan is echter geen gebruik gemaakt. De molen verkeerde op dat moment in slechte staat: zo was het rietdek van de romp deels verdwenen. In latere jaren is dat in opdracht van het waterschap hersteld.

In de jaren '70 van de 20ste eeuw werd de molen, onder invloed van het opkomende vrijwillig molenaarschap, draaivaardig gemaakt en zorgden de opeenvolgende bewoners dat er regelmatig werd gedraaid.

Jaren later volgde er meer: in 1995 werden voor- en achterwaterloop vernieuwd, in 1996 de penanten en veldmuren. Hierna is de molenaarswoning (in de stijl van na de vervijzeling), compleet met spilkast en bedsteden, gereconstrueerd.

In het voorjaar van 2002 werd bekend dat een subsidie is toegewezen door de Rijksdienst voor de Monumentenzorg en het VSB-fonds, bestemd voor het restaureren van alle elf molens van de Schermer.
Voor Ondermolen K betekende dat: een nieuwe houten vijzel, vijzelwiel, wachtdeur en kroosbrug, keukenvloer opgehoogd voor het herbergen van de vijzel, nieuwe binnenroede, nieuwe riet op romp en kap, windpeluw, voorkeuvelens en voorwolf vervangen en het bestaande schijfloop op zijn plaats brengen.

Doordat de achterwaterloop (op binnenboezemniveau) in 1929 was vergraven tot aanvoertocht voor het gemaal en daarmee het niveau van de poldersloten kreeg, heeft de molen geen aanvoer van water meer. Een oplossing lijkt echter niet in beeld (en is ook zonder kunstgrepen niet goed meer te realiseren).

Inmiddels is duidelijk dat de buitenroede aan vervanging toe is. De gegevens daartoe zijn in september 2022 opgenomen. In april 2023 arriveerde de nieuwe roede in Noord-Holland, deze zal in de zomer worden gestoken. 


Ondermolen K

Aanvullingen

Aanvullingen

De molen werd, ter onderscheiding van de talrijke buurmolens, aangeduid met een letter.

Ondermolen K

Historische foto's

Historische foto's

Kijk op allemolens.nl voor historische foto’s en documenten van deze molen.
Vaags
Groot Wesseldijk
Verbij

Ondermolen K

Actuele foto's

Ondermolen K, Schermerhorn, Abel van Loenen (2-9-2018) | Database Nederlandse molens
© Abel van Loenen (2-9-2018)
Ondermolen K, Schermerhorn, Willem Jans (21-5-2005). | Database Nederlandse molens
© Willem Jans (21-5-2005).
Ondermolen K, Schermerhorn, Abel van Loenen (1-9-2019) | Database Nederlandse molens
© Abel van Loenen (1-9-2019)
Ondermolen K, Schermerhorn, Willem Jans (21-5-2005) | Database Nederlandse molens
© Willem Jans (21-5-2005)
Ondermolen K, Schermerhorn, Wim Koree (21-4-2019) | Database Nederlandse molens
© Wim Koree (21-4-2019)
Ondermolen K, Schermerhorn, Zes molens op één foto, van links naar rechts de G, K, E, D, De Havik en dan de C.  Piet Glasbergen (28-5-2012). | Database Nederlandse molens
© Zes molens op één foto, van links naar rechts de G, K, E, D, De Havik en dan de C.
Piet Glasbergen (28-5-2012).
Ondermolen K, Schermerhorn, Willem Jans (2-9-2012)Let op de schuine gordingen die vermoedelijk ooit 'tijdelijk' zijn aangebracht.  | Database Nederlandse molens
© Willem Jans (2-9-2012)
Let op de schuine gordingen die vermoedelijk ooit 'tijdelijk' zijn aangebracht.
Ondermolen K, Schermerhorn, Willem Jans (2-9-2012)Molenaar/bewoner Arjen Steigstra (†) zet de molen op de wind. Zeer prominent in beeld zijn teenstuk en stut van de vang.  | Database Nederlandse molens
© Willem Jans (2-9-2012)
Molenaar/bewoner Arjen Steigstra (†) zet de molen op de wind. Zeer prominent in beeld zijn teenstuk en stut van de vang.
Ondermolen K, Schermerhorn, Willem Jans (2-9-2012)Onderwiel (oud, waarschijnlijk uit 1876) en vijzelwiel (begin 21ste eeuw).  | Database Nederlandse molens
© Willem Jans (2-9-2012)
Onderwiel (oud, waarschijnlijk uit 1876) en vijzelwiel (begin 21ste eeuw).
 

Draag zelf bij

    Tekst  
Stuur ons uw teksten over deze molen
  |   Stuur ons uw teksten over de motor in deze molen (indien van toepassing)
Vanwege migratie van de server is het even niet mogelijk om teksten in te sturen.
   
    Foto's  
Stuur uw foto's van deze molen (ook eventuele motor)
Vanwege migratie van de server is het even niet mogelijk om foto's in te sturen.