Molen Bovenmolen E, Schermerhorn

Schermerhorn, Noord-Holland
b

korte karakteristiek

naam
Bovenmolen E
modeltype
Kantige molen, grondzeiler
functie
poldermolen
bouwjaar
herbouwd
1636
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig (beperkt)
bestemming

Bemalen van het waterschap de Schermer (hoogste trap), thans op vrijwillige basis; woning

adres
Molendijk 6
1636 VK Schermerhorn
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt  
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
fietsroute
fietsroute in de buurt van Bovenmolen E via fietsnetwerk.nl
Ten Bruggencate-nr.
00128
oude dbnr.
B710
Meest recente aanpassing
| Bedrijfsvaardigheid
media-bestand
Molen 00128 Bovenmolen E (Schermerhorn)
Mats Faber (27-10-2021)

locatie

plaats
Schermerhorn
plaatsaanduiding
gemeente
Alkmaar, Noord-Holland
kadastrale aanduiding
Gemeente Schermer, sectie Q, nr. 168
geo positie
X: 120321, Y: 512542
N: 52.59933, O: 4.87535
biotoopwaarde
5 (goed)
landschappelijke waarde
Bijzonder groot

contact en bezoek

bezoek/postadres
Molendijk 6
1636 VK Schermerhorn
molenaar
Personeel van de Schermer Molens Stichting (tijdelijk)
telefoon
e-mail

website
social media
open voor publiek
nee
gericht op scholen
nee
bijzonderheden

constructie

modeltype
Kantige molen, grondzeiler
krachtbron
wind
functie
romp
Eiken achtkant, gedekt met riet, op lage voet. De onderste ca. 2 meter gedekt met geteerde gepotdekselde planken.
kap
Gedekt met riet
inrichting

Houten vijzel Ø 2,00 m. met drie gangen.
Woning met grotendeels authentieke indeling met spilkast en bedsteden.

versieringen

Zeer eenvoudige baard, zwart geteerd, zonder opschrift

plaats bediening
grondzeiler
bediening kruiwerk
binnenkruier
plaats kruiwerk
bovenkruier
kruiwerk
Rollenkruiwerk; 56 ijzeren rollen. Binnenkruirad met 16 spaken.
vlucht
25,10 m.
vang
Stutvang; 3 vaste stukken. Vangbalk met klos, vangstok. Pal.
overbrenging

Bovenwiel 50 kammen
Bovenschijfloop 23 staven, steek 17 cm.
Onderbonkelaar 27 kammen
Vijzelwiel 31 kammen, steek 17 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 1,89

hoogte
wiekvorm
Oud-Hollands
Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien
wiekenkruis
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte
Bremer ✉︎ 147 buiten 1968 1968 buiten aanw. 25,10
Bremer ✉︎ 148 binnen 1968 1968 binnen aanw. 25,10
wiekverbeteringen

Deze molen heeft nooit een wiekverbetering ondergaan.

bovenas
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte
De Prins van Oranje ✉︎ 507 1867 1867? aanw.
afbeelding van onze ondersteuners

geschiedenis

toestand
werkend
bouwjaar
bedrijfsvaardigheid
Maalvaardig (beperkt)
bestemming

Bemalen van het waterschap de Schermer (hoogste trap), thans op vrijwillige basis; woning

omwentelingen
eigendomshistorie

De Schermer Molens Stichting is eigenaar sinds 1-01-2014, daarvoor was dat vanaf 1964 de Stichting de Schermer Molens, daarvoor steeds het Waterschap de Schermeer.

geschiedenis

Bovenmolen E is hier in 1636 gebouwd; daarvoor maakte deze molen enige jaren deel uit van een uit vier molens bestaande tweegang, die bij Rustenburg stond. Die gang was daar eind 1633, begin 1634 geplaatst.

Met de Ondermolens C en D en (de in 1936 afgebroken) Bovenmolen F maalde deze molen vanaf 1850 tweehoog op de Schermerboezem. Tot 1850 stonden hier namelijk ook twee ondermolens, de A en B, die toen voor afbraak werden verkocht. De molens C en D waren tot die tijd, logischerwijs, middenmolen. Geprobeerd werd namelijk, of het mogelijk was van de viertraps- een drietrapsbemaling te maken. Kennelijk was dit geen succes, want het bleef beperkt tot deze groep. 

Bovenmolen E werd in 1926 buiten bedrijf gesteld maar is aan het eind van de Tweede Wereldoorlog weer enige tijd in gebruik geweest.

In 1968-1969 vond restauratie plaats waarbij onder andere een nieuwe houten vijzel werd geplaatst. Deze werd in 1993 vervangen door een stalen exemplaar. Helaas moest men al snel constateren, dat deze vijzel niet voldeed. 

In het kader van de grote restauratieronde voor alle Schermermolens, eind jaren '90, heeft men toen ook Bovenmolen E onderhanden genomen: beide roeden werden gerepareerd en van een minder vlakke zeeg voorzien, enige stukken ondertafelement en vier velden riet werden vernieuwd. Heel belangrijk: de niet goed functionerende stalen vijzel werd weer vervangen door een houten exemplaar. Die laatste blijkt het werk wél aan te kunnen.

Bij Bovenmolen E diende zich later een probleem aan dat onderhand ernstig is: de molen verzakt, dit als gevolg van rotte funderingspalen. Begin 2024 was dat zover gevorderd dat de roeden tussen ZO en ZW aan de grond lopen en de molen uit die hoeken niet meer kan draaien. Men werkt aan een plan dat in twee dingen moet voorzien: een nieuwe fundering en herstel van de woning in de molen.

aanvullingen

toelichting naam

De molen werd, ter onderscheiding van de talrijke buurmolens, aangeduid met een letter.

foto's

foto's