Het malen van graan, thans op vrijwillige basis
Vrijdag 10.30 - 15.00 uur en op afspraak
Project: Zo gaat de molen. zie Cubebernheze.nl en Plein23.nl
Eén koppel 16der kunststenen; sleepluiwerk
Eenvoudige, met de vorm van de molenromp meegekromde baard, donkergroen geverfd, wit afgebiesd, met het opschrift "Wind lust".
Op de achterbaard (zelfde kleurstelling als de voorbaard) eveneens de naam "Wind Lust".
Bovenwiel 67 kammen
Bovenschijfloop 32 staven, steek 12,6 cm.
Spoorwiel 73 kammen
Steenschijfloop 28 staven, steek 9,3 cm.
Overbrengingsverhouding 1 : 5,46
| fabrikant | roenummer | positie bouw | fabricagejaar | jaar gestoken | positie | jaar verdwenen | lengte | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Groot Wesseldijk | ✉︎ | 92 | binnen | 2007 | 2008 | binnen | aanw. | 24,90 |
| Groot Wesseldijk | ✉︎ | 93 | buiten | 2007 | 2008 | buiten | aanw. | 25,00 |
| Derckx | ✉︎ | ? | binnen | 1970 | 1970 | binnen | 2008 | 25,04 |
| Pot | ✉︎ | ? | buiten | ? | buiten | 2008 | 25,04 |
Deze molen heeft zeer lang zelfzwichting (met Oud-Hollandse voorzomen) gehad, eerst op beide roeden, later op één.
Vermoedelijk in 1935 is het systeem Van Bussel op beide roeden aangebracht, waarbij de zelfzwichting op de binnenroede gehandhaafd bleef en de buitenroede neusremkleppen kreeg.
Bij de restauratie van 1970 is weer Oud-Hollandse ophekking (met zeilen) aangebracht.
| fabrikant | asnummer | fabricagejaar | jaar gestoken | jaar verdwenen | lengte | |
|---|---|---|---|---|---|---|
As 205, Enthoven & Co, L.I.
|
✉︎ | 205 | 1859 | 1860? | aanw. | 04,32 |
Het malen van graan, thans op vrijwillige basis
Deze beltmolen is oorspronkelijk gebouwd als grondzeiler. Bij de bouw moet gebruik zijn gemaakt van al bestaand materiaal: zo draagt het opvallend grote bovenwiel het jaartal 1723. Opmerkelijk is ook de oorspronkelijke brede inrit met een smalle deur ertegenover. Zo'n brede deur is voor een grondzeiler vrij zeldzaam (vgl. bijvoorbeeld de Heensche Molen). Het gewelf boven de inrit is op een bijzondere wijze gemetseld.
In 1900 vond verhoging van grondzeiler tot beltmolen plaats. Metselaar Antonius van de Wassenberg, schoonzoon van toenmalig eigenaar Piet Vermeulen, metselde de bovenste 2,5 m. van de romp zuiver te lood: zo kon de molen worden verhoogd én de kap ongewijzigd gehandhaafd blijven. De ramen van de voormalige steenzolder zijn bij deze gelegenheid in verticale zin vergroot tot deuropeningen. Vervolgens heeft men de inrijpoorten gemaakt en een aarden wal rond de molen opgeworpen.
Piet Rakels, afkomstig van een molenaarsgeslacht uit Deurne, was de laatste die hier de windkracht benutte en wel tot 1950. Daarna stond de molen stil en raakte in verval.
In 1970 onderging de molen, inmiddels eigendom van de gemeente, een flinke restauratie (met onder meer een nieuwe roede). Daarna draaide de molen zeer regelmatig; gemalen werd er niet meer.
In de 21ste eeuw werd de toestand slechter en moest de molen worden stilgezet. Kruien was toen al geruime tijd niet meer mogelijk; ook moest de staande roede worden onderstopt, vanwege de matige staat van de windpeluw. Tenslotte werden beide roeden kaalgezet en de staart verwijderd.
In april 2008 kreeg de molen nieuwe roeden, windpeluw en staart, waarna weer kon worden gedraaid.
In 2010 werd de molenberg voor een klein deel weggegraven om een toiletruimte te kunnen realiseren. Hierbij werd handig gebruik gemaakt van de ingang die in 1900 (vanwege de verhoging tot beltmolen) was dichtgemetseld.
Op 1 maart 2011 was de molen maalvaardig, nadat een nieuw koppel stenen was aangebracht en afgesteld. 18 maart 2011 werd voor het eerst sinds 1950 weer gemalen.
Eind 2017 ging het bovenwiel geheel in de revisie en werd daartoe voor enige tijd verwijderd. Bij verwijdering van de vulstukken ontdekte men het fabrikaat van de bovenas: het bleek de Enthoven 205 uit 1859. Vooralsnog is aan te nemen, dat deze origineel voor de toen te bouwen molen is besteld. In de zomer van 2018 bracht molenmakerij Coppes het geheel herstelde bovenwiel weer aan en kort daarna was de molen opnieuw maalvaardig.
Eigenaren van deze molen waren:
Johannes der Kinderen 1860 - 1867
Piet Vermeulen (1867 - 1905)
L. Vermeulen (1905 -1909; werd broodbakker)
Piet Peters (1909 - 1918)
Martinus Goijaerts (1918 - 1923)
Jan Verhagen (1923 - 1927)
Toon Verbeek (1927 - 1929)
Toon Smolenaers (1929 - 1936)*
M.A. Smolenaers - Weekers (1936 - 1940)
Piet Rakels (1940 - 1970)**
Gemeente Nistelrode (1970 - 1994)
Gemeente Bernheze (1994 - heden)
* Toon Smolenaers kwam op 28 december 1936 om het leven door een klap van de molen.
** Piet Rakels trouwde Toon Smolenaers' weduwe.
