Dalen, Drenthe

Jan Pol

Foto van Jan Pol, Dalen, Frank van Onna (29-12-2016) | Database Nederlandse molens
© Frank van Onna (29-12-2016)

NederlandsEnglishFrançaisDeutschEspanõlPortuguesePусский简体中文

Jan Pol

1876
1971 / 1991
Stellingmolen
Achtkante molen
Koren- en pelmolen
Molenwijk 8
7751 CG Dalen
X: 247422 Y: 524581
N 52.700768 O 6.754537
Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
Toon deze molen in Google Streetview
Drenthe
Coevorden
Dalen
Gemeente Dalen, sectie C, nr. 7583
Stichting het Drentse Landschap

De Stichting het Drentse Landschap is sinds 1 januari 2021 eigenaar, daarvoor was dat de gemeente Coevorden, daarvoor de toenmalige gemeente Dalen.

Maalvaardig
Ja
2022: 124.855
2021: 101.214
2020: 127.394
2019: 78.232
2018: 94.486
2017: 95.442
eerdere tellerstanden ( ↓ ↑ )
  • 2016: 111.354
  • 2015: 120.891
  • 2014: 117.799
  • 2013: 244.096
  • 2012: 149.900
  • 2011: 145.599
  • 2010: 172.197
  • 2009: 168.194
  • 2008: 200.186
Het malen van graan, thans op vrijwillige basis; museum

Belangrijk maar wordt uit sommige richtingen beperkt door hoge bomen

06-40098874

1 april tot 1 november: dinsdag, woensdag, donderdag en zaterdag 13.30 - 16.30 uur; 1 november tot 1 april: donderdag 13.30 - 16.30 uur.
Meelverkoop.

Fietsroute in de buurt van Jan Pol via fietsnetwerk.nl
5
02730
 
Vaags
Groot Wesseldijk
Verbij

Jan Pol

Constructie

Constructie

Grenen achtkant, gedekt met riet, op gemetselde onderbouw

Gedekt met riet

21,60 m.
Oud-Hollands

Deze molen heeft nooit een wiekverbetering gehad.

Roeden etc.

Kantel uw mobiel om de tabellen helemaal te zien

Kruiwerk etc.

Neutenkruiwerk; kruirad
Vaste Vlaamse blokvang uit vijf stukken; vangbalk met duim; vangstok; pal

Eén koppel 17der kunststenen (maalvaardig) en één koppel 16der kunststenen (niet maalvaardig); één pelsteen; kammenluiwerk

Bovenwiel 61 kammen
Bovenbonkelaar 32 kammen
Spoorwiel 115 kammen
Steenschijfloop Z 37 staven
Steenschijfloop N 38 staven
Pelschijfloop 28 staven
Overbrengingsverhoudingen
Maalwerk: 1 : 5,92 / 1 : 5,76
Pelwerk: 1 : 7,83

Luibonkelaar 34 kammen
Luiaswiel 17 kammen

van de stelling: 9,90 m.

Eenvoudige baard, wit geverfd met rood afgebiesde krullen, met daarop de naam "Jan Pol"

Schiller, Dalfsen (1876)
Fa. Hubert, Coevorden (1971)
Fa. Doornbosch, Adorp (1991)

Jan Pol

Verwijzingen

Jan Pol

Geschiedenis

Geschiedenis

Deze als 'rogge-en gerstmolen' (koren- en pelmolen) ingerichte stellingmolen werd in 1876 gebouwd als opvolger van een in 1820 gebouwde molen, die in 1875 als gevolg van blikseminslag was verbrand. Aangenomen wordt, dat dat nog altijd een standerdmolen was.

Het achtkant van de in 1876 gebouwde hoge stellingmolen was niet nieuw. Jan Pol, de laatste particuliere eigenaar, meende dat zijn molen eerder houtzaagmolen in Amersfoort was geweest. Wat dat 'houtzaagmolen' betreft had hij gelijk: boven in het achtkant zijn zgn. krukbalken aanwezig, duidelijk bewijs dat dit achtkant ooit een houtzaagfunctie had. Of dat inderdaad in Amersfoort was, is tot op heden niet duidelijk.

Verval, maar ook het herstel daarvan, is deze molen bepaald niet onbekend: in 1958 werd de molen grotendeels onttakeld, waarna in 1971 uitwendig herstel volgde door de fa. Hubert.
Helaas bleek deze restauratie niet voldoende, want hoewel de molen daarna regelmatig draaide en onder meer als lesmolen voor vrijwillige molenaars werd gebruikt, ging de toestand snel achteruit. Los van het draaiende gedeelte gold dat ook de gemetselde onderbouw, die langzamerhand vele stenen verloor.
Een schoorbreuk in 1986 betekende dat de molen toen niet meer kon worden gekruid. Een nieuwe lange schoor lag spoedig klaar maar de middelen om die te plaatsen ontbraken.

Inmiddels had de weduwe Pol de molen aan de plaatselijke huisarts Lameris verkocht. In 1988 wilde Lameris de molen op zijn beurt verkopen, volgens verhalen zou onder meer  Schiermonnikoog interesse hebben gehad. De toenmalige gemeente Dalen liet het zover niet komen en kocht de molen aan. Op dat moment was de toestand al zó slecht, dat de roeden opnieuw waren gestreken.

In 1992/94 volgde een nieuwe restauratie, waarbij de roeden, na te zijn gerepareerd, weer werden gestoken en ook het kruiwerk grondig werd herzien. Ook de onderbouw onderging veel herstel. De molen werd ingericht als museum, maar bleef daarbij maalvaardig.

In 2009 werden door de fa. Molema de bovenbonkelaar vernieuwd en het bovenwiel van nieuwe kammen voorzien, zodat er ook weer kon worden gemalen. Dat dat bovenwiel zelf een keer geheel moest worden vernieuwd, was inmiddels duidelijk: het oude was al te vaak provisorisch hersteld om te kunnen worden gehandhaafd.
In de zomer van 2014 was het zover: het nieuwe bovenwiel werd in de werkplaats van de fa. Molema gereedgemaakt. Vervolgens zaagde men het oude wiel in brokken en kon het nieuwe wiel worden opgebouwd en gecentreerd. Op 10 juli 2009 maakte de molen met het nieuwe wiel de eerste rondjes.

In het vroege najaar van 2015 is onderzoek gedaan naar het verzakken van de molen, dit onder meer doordat de molenstenen steeds minder goed liepen. Het verzakken is later gestabiliseerd en de molen kan nog steeds malen.

De pelsteen is een Bentheimer zandsteen.


Jan Pol

Aanvullingen

Aanvullingen

De hoogste nog bestaande molen van Drenthe

In de oorlogsjaren zat een aantal Joodse mensen in de molen ondergedoken. Zo nodig werden zij verstopt in de pelgroep. Ook beschikte de molen over een illegale zender. Een huisje tegenover de molen is toentertijd een keer door de Duitsers overhoop gehaald, omdat men dacht dat de berichten van daaruit werden verstuurd!

Bij de grote restauratie van 1971 kreeg de molen de naam 'Jan Pol', naar de laatste molenaar. Voor die tijd werd al gesproken van 'de molen van Pol'.

Molenaarsadvertenties

Historische gegevens over molenaars van deze molen

In De Molenaar, 02-04-1902, pagina 3
Door molenaar Pol S.
te koop omgekapte gave eikenboom doorsnede 90 cm , zeer geschikt voor molenas ? 75,-
In De Molenaar, 31-08-1904, pagina 6
Door molenaar Pol G.
gevraagd 4 nieuwe molenzeilen, kantklaar , breed 1,50 voor een vlucht van 76 voet
Compilatie: Erik Stoop

Jan Pol

Historische foto's

Historische foto's

Eertijds naar molendatabase.nl ingezonden historische foto’s van deze molen.
Kijk op allemolens.nl voor historische foto’s en documenten van deze molen.
Vaags
Groot Wesseldijk
Verbij

Jan Pol

Actuele foto's

Jan Pol, Dalen, Mike Dragstra (5-3-2017) | Database Nederlandse molens
© Mike Dragstra (5-3-2017)
Jan Pol, Dalen, Ronald Bakker (24-8-2019) | Database Nederlandse molens
© Ronald Bakker (24-8-2019)
Jan Pol, Dalen, Bernd Käding (3-10-2013) | Database Nederlandse molens
© Bernd Käding (3-10-2013)
Jan Pol, Dalen, Ricardo Hemme (12-2-2020) | Database Nederlandse molens
© Ricardo Hemme (12-2-2020)
Jan Pol, Dalen, Martha Bisschop (14-11-2022) | Database Nederlandse molens
© Martha Bisschop (14-11-2022)
Jan Pol, Dalen, Robert Swijghuizen (september 2006) | Database Nederlandse molens
© Robert Swijghuizen (september 2006)
Jan Pol, Dalen, Coen Manche (15-12-2018) | Database Nederlandse molens
© Coen Manche (15-12-2018)
Jan Pol, Dalen, Boukje van Leijen (18-7-2015) | Database Nederlandse molens
© Boukje van Leijen (18-7-2015)
Jan Pol, Dalen, Coen Manche (15-12-2018)De enige molen in Drenthe met een pel koppel. | Database Nederlandse molens
© Coen Manche (15-12-2018)
De enige molen in Drenthe met een pel koppel.
Jan Pol, Dalen, Milan Kats (28-5-2022) | Database Nederlandse molens
© Milan Kats (28-5-2022)
Jan Pol, Dalen, Milan Kats (28-5-2022) | Database Nederlandse molens
© Milan Kats (28-5-2022)
Jan Pol, Dalen, Milan Kats (28-5-2022) | Database Nederlandse molens
© Milan Kats (28-5-2022)
Jan Pol, Dalen, Milan Kats (19-6-2021) | Database Nederlandse molens
© Milan Kats (19-6-2021)
Jan Pol, Dalen, Milan Kats (10-7-2021) | Database Nederlandse molens
© Milan Kats (10-7-2021)
 

Draag zelf bij

    Tekst  
Stuur ons uw teksten over deze molen
  |   Stuur ons uw teksten over de motor in deze molen (indien van toepassing)
Vanwege migratie van de server is het even niet mogelijk om teksten in te sturen.
   
    Foto's  
Stuur uw foto's van deze molen (ook eventuele motor)
Vanwege migratie van de server is het even niet mogelijk om foto's in te sturen.