- naam
- Jan Pol
- modeltype
- Kantige molen, stellingmolen
- functie
- korenmolen, pelmolen
- bouwjaar
- herbouwd
- 1971 / 1991
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
Het malen van graan, thans op vrijwillige basis; museum
- adres
-
Molenwijk 8
7751 CG Dalen - Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Toon op Google Maps met andere molens in de buurt
- Ten Bruggencate-nr.
- 02730
- oude dbnr.
- B5
- Meest recente aanpassing
- | Bezoekmogelijkheid
Molen Jan Pol, Dalen
Dalen, Drenthe
b
locatie
- plaats
-
Dalen
- gemeente
- Coevorden, Drenthe
- kadastrale aanduiding
- Gemeente Dalen, sectie C, nr. 7583
- geo positie
-
X: 247422, Y: 524581N: 52.70077, O: 6.75454
- biotoopwaarde
- 4 (aanvaardbaar)
- landschappelijke waarde
- Belangrijk maar wordt uit sommige richtingen beperkt door hoge bomen
contact en bezoek
- bezoek/postadres
-
Molenwijk 8
7751 CG Dalen - molenaar
- Ricardo Hemme
- telefoon
- 06-40098874
-
windvanger@hotmail.com
- social media
- open voor publiek
- ja
- open op zaterdag
- ja
- open op zondag
- nee
- op afspraak
- ja
- openingstijden
€ 1 april tot 1 november: woensdag, donderdag, vrijdag en zaterdag 13.30 - 16.30 uur.
1 november tot 1 april: donderdag 13.30 - 16.30 uur.- toegangsprijzen
- winkelinformatie
Meelproducten en souvenirs
- meelverkoop
- ja
- museuminformatie
- gericht op scholen
- nee
- bijzonderheden
- fietsroute
- fietsroute in de buurt van Jan Pol via fietsnetwerk.nl
constructie
- modeltype
- Kantige molen, stellingmolen
- krachtbron
- wind
- kenmerken
- functie
- romp
- Grenen achtkant, gedekt met riet, op gemetselde onderbouw
- kap
- Gedekt met riet
- inrichting
Eén koppel 17der kunststenen (maalvaardig) en één koppel 16der kunststenen (niet maalvaardig); één pelsteen (een Bentheimer zandsteen); kammenluiwerk.
- versieringen
Eenvoudige baard, wit geverfd met rood afgebiesde krullen, met daarop de naam "Jan Pol"
- plaats bediening
- stellingmolen
- bediening kruiwerk
- buitenkruier
- plaats kruiwerk
- bovenkruier
- kruiwerk
- Neutenkruiwerk; kruirad
- vlucht
- 21,60 m.
- vang
- Vlaamse vang; 5 vaste stukken. Vangbalk met duim; vangstok. Pal.
- overbrenging
Bovenwiel 61 kammen
Bovenbonkelaar 32 kammen
Spoorwiel 115 kammen
Steenschijfloop Z 37 staven
Steenschijfloop N 38 staven
Pelschijfloop 28 staven
Luibonkelaar 34 kammen
Luiaswiel 17 kammen
Overbrengingsverhoudingen:
Maalwerk: 1 : 5,92 / 1 : 5,76
Pelwerk: 1 : 7,8- hoogte
- van de stelling: 9,90 m.
- wiekvorm
- Oud-Hollands
- wiekenkruis
-
fabrikant roenummer positie bouw fabricagejaar jaar gestoken positie jaar verdwenen lengte Hubert g.n. binnen 1972 1972/1991 binnen aanw. 21,90 Hubert g.n. buiten 1972 1972/1991 buiten aanw. 21,90 Verhaeghe ? binnen 1909 1909? binnen 1958 21,70 onbekend g.n. buiten ? buiten 1958 21,70 - wiekverbeteringen
Deze molen heeft nooit een wiekverbetering gehad.
- bovenas
-
fabrikant asnummer fabricagejaar jaar gestoken jaar verdwenen lengte De Prins van Oranje 40_ 1866 aanw.
verwijzingen
- allemolens.nl
- Kijk op allemolens.nl voor historische foto's en documenten van deze molen
- monument
- 44562
- inventarisnummer
- DR004
eigendom
- eigenaar
- Stichting het Drentse Landschap
- eigendomsvorm
- Stichting
geschiedenis
- toestand
- werkend
- bouwjaar
- bedrijfsvaardigheid
- Maalvaardig
- bestemming
Het malen van graan, thans op vrijwillige basis; museum
- molenmaker
- Schiller, Dalfsen (1876) Fa. Hubert, Coevorden (1971) Fa. Doornbosch, Adorp (1991)
- voorganger
- omwentelingen
- eigendomshistorie
De Stichting het Drentse Landschap is sinds 1 januari 2021 eigenaar, daarvoor was dat de gemeente Coevorden, daarvoor de toenmalige gemeente Dalen.
- geschiedenis
-
Deze als 'rogge-en gerstmolen' (koren- en pelmolen) ingerichte stellingmolen werd in 1876 gebouwd als opvolger van een in 1820 gebouwde molen, die in 1875 als gevolg van blikseminslag was verbrand. Aangenomen wordt, dat dat nog altijd een standerdmolen was.
Het achtkant van de in 1876 gebouwde hoge stellingmolen was niet nieuw. Jan Pol, de laatste particuliere eigenaar, vertelde dat zijn molen eerder houtzaagmolen in Amersfoort was geweest. Wat dat 'houtzaagmolen' betreft had hij zonder meer gelijk: bovenin het achtkant zijn zgn. krukbalken aanwezig, duidelijk bewijs dat dit achtkant ooit een zaagfunctie had. Of dat inderdaad in Amersfoort was, is tot op heden niet duidelijk.
Verval, maar ook het herstel daarvan, is deze molen bepaald niet onbekend: in 1958 werd de molen grotendeels onttakeld, waarna in 1971 uitwendig herstel volgde door de fa. Hubert.
Helaas bleek deze restauratie niet voldoende, want hoewel de molen daarna regelmatig draaide en ook als lesmolen voor vrijwillige molenaars werd gebruikt, ging de toestand snel achteruit. Los van het draaiende gedeelte gold dat ook de gemetselde onderbouw, waaruit vele bakstenen naar beneden kwamen.
Een schoorbreuk in 1986 betekende dat de molen toen niet meer kon worden gekruid. Een nieuwe lange schoor lag spoedig klaar maar de middelen om die te plaatsen ontbraken.
Inmiddels had de weduwe Pol de molen aan de plaatselijke huisarts Lameris verkocht. In 1988 wilde Lameris de molen op zijn beurt verkopen, volgens verhalen zou men onder meer op Schiermonnikoog interesse hebben gehad. De toenmalige gemeente Dalen liet het zover niet komen en kocht de molen aan. Op dat moment waren beide roeden alweer gestreken.
In 1992/94 volgde een nieuwe restauratie waarbij de roeden, na te zijn gerepareerd, weer werden gestoken en het kruiwerk grondig werd herzien. Ook de gemetselde onderbouw kreeg veel herstel. De molen werd ingericht als museum, maar bleef daarbij maalvaardig.
In 2009 venieuwde de fa. Molema de bovenbonkelaar en voorzag het bovenwiel van nieuwe kammen, zodat ook weer kon worden gemalen. Maar dat bovenwiel was inmiddels een groot probleem: te vaak provisorisch hersteld om gehandhaafd te kunnen blijven.
In de zomer van 2014 was het zover: het nieuwe bovenwiel werd in de werkplaats van de fa. Molema gereedgemaakt. Vervolgens verzaagde men het oude wiel en kon het nieuwe worden aangebracht en daarna gecentreerd.
In het vroege najaar van 2015 is onderzoek gedaan naar het verzakken van de molen, dit onder meer doordat de molenstenen steeds minder goed liepen. Het verzakken is later gestabiliseerd en de molen kan nog steeds malen.
aanvullingen
- toelichting naam
Bij de grote restauratie van 1971 kreeg de molen de naam 'Jan Pol', naar de laatste molenaar. Voor die tijd werd al gesproken van 'de molen van Pol'.
- unieke eigenschap
De hoogste nog bestaande molen van Drenthe
- trivia
In de oorlogsjaren zat een aantal Joodse mensen in de molen ondergedoken. Zo nodig werden zij verstopt in de pelgroep. Ook beschikte de molen over een illegale zender. Een huisje tegenover de molen is toentertijd een keer door de Duitsers overhoop gehaald, omdat men dacht dat de berichten van daaruit werden verstuurd!
foto's
- foto's
-
draag zelf bij
- teksten
- tekstbijdragen over deze molen insturen | Wilt u specifiek iets kwijt over een roede, as of motor, klik dan daar op het rode envelopje ✉︎ behorende bij het betreffende object.
- foto's
- foto's insturen